Postoperatieve zorg bij diepe hersenstimulatie L. Daeter & M. Postma, V erpleegkundig Consulent Parkinson Amsterdam, februari 2007

Post – operatieve zorg Externe stimulatie (?) Externe stimulatie (?) Programmeren van de interne stimulator Programmeren van de interne stimulator Patiënten informatie & instruktie Patiënten informatie & instruktie Poliklinische zorg Poliklinische zorg

Doel van de externe stimulatie Bepalen van de drempel van bijwerkingen van elk contactpunt Bepalen van de drempel van bijwerkingen van elk contactpunt

Externe stimulatie Start één dag post-operatief Start één dag post-operatief Hoe voelt de patiënt zich? (coöperatief, kan feedback geven) Hoe voelt de patiënt zich? (coöperatief, kan feedback geven) In de “off” of “on” fase In de “off” of “on” fase Informeren van de patiënt Informeren van de patiënt

Check de externe stimulator, staat hij uit? Check de externe stimulator, staat hij uit? Pas eventueel de parameters aan (130 HZ, 60  s) Pas eventueel de parameters aan (130 HZ, 60  s) Koppel de electrode met de twist-lock connector Koppel de electrode met de twist-lock connector External stimulatie

contactpunt selecteren; beginnen met contactpunt 0- 1+, 1- 2+, 2- 3+, (bipolair stimulatie) contactpunt selecteren; beginnen met contactpunt 0- 1+, 1- 2+, 2- 3+, (bipolair stimulatie) Verhoog voltage, in stappen van 0.5 V Verhoog voltage, in stappen van 0.5 V Controleer spraak Controleer spraak Vraag de patient naar vreemde sensaties (paresthesie, naar gevoel in hoofd) Vraag de patient naar vreemde sensaties (paresthesie, naar gevoel in hoofd) Stop in geval van bijwerkingen Stop in geval van bijwerkingen

Programmeren van de interne stimulatie Hoe voelt de patiënt zich? Hoe voelt de patiënt zich? (coöperatief, kan feedback geven) Start één dag post-operatief Start één dag post-operatief In the “off” fase In the “off” fase Informeren van de patiënt Informeren van de patiënt

Doel van het programmeren van de interne stimulator Bepalen welk contactpunt het beste Parkinson onderdrukkend effect heeft. Bepalen welk contactpunt het beste Parkinson onderdrukkend effect heeft. Bepalen van drempel van bijwerkingen van elk contactpunt. Bepalen van drempel van bijwerkingen van elk contactpunt.

Programmeren van stimulator Starten met bepalen van de base-line parkinsonverschijnselen Starten met bepalen van de base-line parkinsonverschijnselen Check de impendantie (1V, 30Hz, 210  sec) Check de impendantie (1V, 30Hz, 210  sec) Start met meest aangedane lichaamshelft. Start met meest aangedane lichaamshelft. Indien Parkinsonverschijnselen afwezig zijn wordt alleen de drempel voor bijwerkingen bepaald. Indien Parkinsonverschijnselen afwezig zijn wordt alleen de drempel voor bijwerkingen bepaald.

Programming of internal stimulator Aanpassen van instelling van de stimulator (130 HZ, 60  sec) Aanpassen van instelling van de stimulator (130 HZ, 60  sec) contactpunt selecteren; starten met contactpunt 0- c+, 1- c+, 2- c+, 3- c+ (unipolair stimulatie) contactpunt selecteren; starten met contactpunt 0- c+, 1- c+, 2- c+, 3- c+ (unipolair stimulatie) Voltage verhogen in stappen van 0.5 V Voltage verhogen in stappen van 0.5 V Controleer na elke verhoging na 30 sec de rigiditeit en bradykinesie Controleer na elke verhoging na 30 sec de rigiditeit en bradykinesie Controleer de spraak Controleer de spraak Vraag de patiënt naar vreemde sensaties Vraag de patiënt naar vreemde sensaties

Programmeren van de stimulator Stop in geval van bijwerkingen Stop in geval van bijwerkingen Selecteer contactpunt; Selecteer contactpunt; 1. contactpunt met laagste drempel voor parkinson onderdrukkend effect. 2. contactpunt met hoogste drempel voor bijwerkingen Stel stimulator in op  1.2 V (voor STN stimulation, voor thalamus hoger indien mogelijk) Stel stimulator in op  1.2 V (voor STN stimulation, voor thalamus hoger indien mogelijk) Controleer de situatie van de patient +/- 2 uur na medicatie inname Controleer de situatie van de patient +/- 2 uur na medicatie inname

Programmeren van de stimulator Dagelijkse patiëntenvisite Dagelijkse patiëntenvisite Verhoog of verlaag voltage van de stimulator, liefst niet in de namiddag. Verhoog of verlaag voltage van de stimulator, liefst niet in de namiddag. Verhoog of verlaag anti- parkinsonmedicatie Verhoog of verlaag anti- parkinsonmedicatie

Medicatiebeleid post- operatief Stop/verminder apomorfinepomp Stop/verminder apomorfinepomp Stop/verminder dopamine-agonisten Stop/verminder dopamine-agonisten Stop/verminder anti-cholinergica Stop/verminder anti-cholinergica Stop/verminder comt-remmer Stop/verminder comt-remmer

Patiënten informatie Aan patiënt en partner/mantelzorger Aan patiënt en partner/mantelzorger Post-operatieve beleid Post-operatieve beleid Mogelijke bijwerkingen van stimulatie Mogelijke bijwerkingen van stimulatie Patiënten-instructie Patiënten-instructie

Post operatieve informatie Wat kan de patiënt verwachten van de behandeling? Wat kan de patiënt verwachten van de behandeling? Het instellen kost tijd en geduld! Polibezoeken Polibezoeken Info over bereikbaarheid Info over bereikbaarheid

Bijwerkingen van DBS 1. Effect op spraak, balans, dyskinesie 2. Infectie 3. Lege batterij 4. Effect op cognitie en gedrag 5. Problemen met electrode (kabelbreuk, verschuiven)

Patienten instructie Instructie en training van patiënten- afstandsbediening Instructie en training van patiënten- afstandsbediening Informatie over leefregels Informatie over leefregels Patiënten paspoort & Patiënten paspoort & informatie folder

Bedankt voor uw aandacht