GELOOF EN SOCIALE RECHTVAARDIGHEID 11 en 17 februari 2004

OPZET

Wat betekenen godsdienst en geloof in de samenleving? Hebben die alleen betrekking op het privé-leven van de burgers? Wat is hun maatschappelijke betekenis? Kan de kerk vandaag nog een bijdrage leveren in de opbouw van een rechtvaardige samenleving? Heeft de bijbels-christelijke traditie een eigen kijk op sociale rechtvaardigheid? Op welke wijze kunnen we met jongeren over deze vragen levensbeschouwelijk communiceren?

OPZET De nascholingsmodule zoekt antwoorden op deze vragen. Uitgangspunt zijn leerplandoelen uit terreinen van de derde graad S.O. die de relatie tussen geloof en maatschappij behandelen. De module brengt oriënterende inzichten aan en geeft concrete aanzetten om terreindoelen rond geloof en sociale rechtvaardigheid in de klas te realiseren. Gedurende twee namiddagen wordt geïntegreerd gewerkt. Vertrekpunt zijn ervaringen van leerkrachten met deze leerplandoelen. Hierover wordt met de deelnemers gereflecteerd vanuit theoretische inzichten en vanuit de grondopties van het leerplan.

LEERPLAN BEGINSITUATIE KNOOPPUNTEN STRUCTURERENDE INZICHTEN DIDACTISCHE AANZETTEN

LEERPLAN

1ste jaar 3de graad (5de jaar) BSO : Wat is menswaardig samenleven? TSO : Goed mens zijn Samenlevingsopbouw tussen inspiratie en appél ASO : Levensbeschouwing en ethiek

LEERPLAN 2de jaar 3de graad (6de jaar) BSO : Waar sta ik in het samenleven? Over arbeid en dienstbaarheid. (Wat boeit mij in het samenleven?) ASO : Leven als christen 3de jaar 3de graad (7de jaar) Groeiend maatschappelijk engagement…

LEERPLAN De ‘leerlijn’ van de derde graad : Inhoudelijk : “de identiteit van het christelijk verhaal” Prestatie van de lln : “verdieping en integratie

LEERPLAN Kerndoelen van de derde graad : ORDENING (eerder dan synthese) : “De keuze die mensen maken, heeft een band met het dagelijkse leven, heeft consequenties voor het leven van de concrete persoon en voor het samenleven met anderen.”

LEERPLAN Kerndoelen van de derde graad : GELOOFWAARDIGHEID (eerder dan verantwoording) : “De plausibiliteit en de consistentie van het geloof en van het geëngageerd christen-zijn dienen uitgeklaard te worden, ook al omdat beide onder “druk” staan van het wetenschappelijk denken, het economisch, het markt-denken, het media-denken enz.”

LEERPLAN Kerndoelen van de derde graad : KRITISCHE KRACHT “Het christelijk verhaal helpt kritisch denken en doet kritische vragen stellen aan de cultuur, de samenleving, de economie, de kerk en het persoonlijke leven (welk mensbeeld wordt gehanteerd, welke mens maakt men?)… Het christelijk geloof helpt ook integreren, biedt inspiratie en betrekt de hele werkelijkheid en het hele leven in de vraagstelling.”

BEGINSITUATIE Chris Dijckmans, Sint-Lucas, Oudenaarde Koen Vangansbeke, Virgo Sapientiae, Maldegem

KNOOPPUNTEN

Knooppunten Het leerproces in het vak godsdienst wil recht doen aan het verschil. Verschillen in meningen, ervaringen, interpretaties,… vormen het uitgangspunt van het leerproces.

Knooppunten Wie ruimte geeft aan reflectie en gesprek rond deze verschillen, heeft een stevige hefboom voor een open leerproces.

Knooppunten In de mate het vak godsdienst recht wil doen aan en ruimte wil creëren voor de levensbeschouwelijke groei van leerlingen voor de levensbeschouwelijke communicatie voor de complexiteit van het (geloofs-)leven zal een vanzelfsprekende plaats gegeven worden aan levensvragen –basisvragen en knooppunten die zich aanbieden.

Knooppunten Hoe levensbeschouwelijke knooppunten opsporen? 1.Het beluisteren van de leerlingen – leergroep 2.Het beluisteren van het onderwerp

Knooppunten Hoe levensbeschouwelijke knooppunten verwoorden ? In de mate van het mogelijke de knooppunten en/of levensvragen ook verwoorden in ‘termen van de leerlingen’

Knooppunten Selecteren Binnen het vakgebied blijven

Knooppunten KNOOPPUNT 1 Bestaat er zoiets als een christelijke ethiek? Zo ja, hoe onderscheidt die zich van algemene menselijke waarden en normen? Welke inzichten biedt het (traditioneel) evangelisch gedachtegoed ons om in deze (snel evoluerende en complexe) maatschappij een goed of deugdzaam leven te leiden?

Knooppunten KNOOPPUNT 1 Waarom hebben wij het geloof, het evangelie nodig om ‘goed te zijn’ als mens? Zijn gelovigen dan ‘betere’ mensen? Mensen die niet geloven kunnen toch een even ‘goede’ levenswandel hebben? Hebben geloof en godsdienst op dit vlak dan niet afgedaan?

Knooppunten KNOOPPUNT 2 Biedt het evangelie ons aanzetten tot antwoorden op concrete maatschappelijke situaties of fenomenen? Hoe kunnen wij op maatschappelijke problemen een antwoord bieden vanuit een christelijke inspiratie en levenshouding?

Knooppunten KNOOPPUNT 2 Hoe kunnen bijbel en evangelie die duizenden jaren geleden geschreven zijn, ons nog een antwoord geven op concrete problemen en vragen vanuit de maatschappij? De bijbelse ideeën, gedachten en redeneringen zijn toch compleet voorbijgestreefd als je de werking van onze moderne maatschappij voor ogen hebt?

STRUCTURERENDE INZICHTEN Els Goethals, Artevelde-hogeschool

Structurerende inzichten Namiddag 1 MOET JE GELOVIG ZIJN OM EEN GOED MENS TE ZIJN ?

Structurerende inzichten Namiddag 2 HEEFT HET GELOOF EEN STEM ALS HET OVER MAATSCHAPPELIJKE THEMA’S GAAT ?

Structurerende inzichten Namiddag 1 MOET JE GELOVIG ZIJN OM EEN GOED MENS TE ZIJN ?

Knooppunten KNOOPPUNT 1 Waarom hebben wij het geloof, het evangelie nodig om ‘goed te zijn’ als mens? Zijn gelovigen dan ‘betere’ mensen? Mensen die niet geloven kunnen toch een even ‘goede’ levenswandel hebben? Hebben geloof en godsdienst op dit vlak dan niet afgedaan?

Structurerende inzichten Namiddag 1 MOET JE GELOVIG ZIJN OM EEN GOED MENS TE ZIJN ?

Moet je gelovig zijn om een goed mens te zijn? 1.Neen

Moet je gelovig zijn om een goed mens te zijn? 2. Geeft het geloof een meerwaarde aan het leven? 2.1 vanuit de leerlingen 2.2 vanuit de leerkracht

Moet je gelovig zijn om een goed mens te zijn? 3. Wat is religie, wat is een godsdienst?

Moet je gelovig zijn om een goed mens te zijn? Het overstijgende, God VERBOND Mens (+ mens)

Moet je gelovig zijn om een goed mens te zijn? 4.Christendom als ethiek 4.1 Leven vanuit God 4.2 Vanuit de mens zelf 4.3 Vanuit de solidariteit naar de andere

DIDACTISCHE AANZETTEN

ONTMOETINGSRUIMTE (Thomas) Rubriek ‘Leerkracht’ ‘Ontmoetingsruimtes’ Registreren of inloggen ‘Communities rond onderwijstypes en –jaren’ ‘3de graad secundair onderwijs’ ‘Geloof en sociale rechtvaardigheid-nascholing’ Prikbord, discussieruimte, bestandsuitwisseling

LEERPROJECTFICHES (Thomas) Rubriek ‘Leerkracht’ ‘Instrumenten’ – ‘opstellen van een jaarplanning’ ‘Start het programma’ Registreren of inloggen ‘Beheer van leerprojectfiches’ – ‘Reeds ingevoerde fiches bekijken,…’ ‘Zoek gedeelde fiches van collega’s’ 1ste jaar 3de graad TSO / 2de jaar 3de graad ASO ‘Selecteer een eerste trefwoord’ : ‘sociale rechtvaardigheid’