Leerhuis over het boek van Tjeu van den Berk HOOFDSTUK 3: “Im Atemholen sind zweierlei Gnaden” (Goethe). Het Mysterie van de Hersenstam, Over basisfuncties, psychosomatiek en spiritualiteit Leerhuisseizoen 2010 – 2011 Gereformeerde Kerk van Nieuw-Vennep Inleider: Drs. M. Valenkamp
Hoofdstuk 3: de basisfunctie ademhalen Tjeu van den Berk legt op blz. 61/62 aan de hand van de appel die aan een steeltje aan de boom hangt nog eens uit wat hij precies onder basisfuncties verstaat. Een appel kan alleen leven als hij aan dat steeltje hangt, want via dat steeltje komen levensgevende sappen in de appel en worden verkeerde sappen afgevoerd. Of: het steeltje is de overslagplaats van energie.
Adem als identiek met leven In bijna alle culturen worden ‘ademen’ en ‘leven’ als identiek beleefd. Veel talen kennen maar één woord voor wind, adem en geest (blz. 62)
De polaire krachten van de basisfuncties Elke basisfunctie bezit een polaire karakter, en het verbindt de polen: mijzelf & de rest van de werkelijkheid. Van den Berk bekijkt nu de basisfunctie ademen vanuit 3 gezichtspunten: De polaire spanning van leven en dood; In het ademhalen passeren leven en dood elkaar rakelings; Hier toont de polariteit zich als brugfunctie tussen binnen- en buitenwereld (hier ervaart de mens de relativering van zijn autonomie); Ademen speelt zich af op een onbewust en een bewust niveau. Je doet het (cortex), én het overkomt (hersenstam) je.
De mens hééft geen ademhaling, hij is ademhaling Op blz. 67 staat de moraal van het verhaal over ademen: Het is van levensbelang voor de mens dat hij het fundamentele ritme van naar buiten treden en zich hernemen, dat op onbewust en instinctief niveau gebeurt, niet verstoort. Goed ademen Verkeerd ademen
Goethe Im Atemholen sind zweierlei Gnaden: Die Luft einziehen, sich ihrer entladen: Jenes bedrängt; dieses erfrischt; So wunderbar ist das Leben gemischt. Du danke Gott, wenn er dich preßt, Und dank’íhm, wenn er dich wieder entläßt.