Allochtone leerlingen Fons van de Vijver, Johnny Fontaine en Mark Schittekatte Het klassieke theoretische raamwerk: vertekening en equivalentie Het belang van acculturatie voor diagnostiek bij allochtone kinderen Implicaties voor diagnostiek Selectie van diagnostische middelen

Het klassieke theoretische raamwerk: vertekening en equivalentie Vertekening/bias systematisch onbedoeld

Externe vertekening Interne vertekening constructvertekening methodevertekening: eigenschappen van testee eigenschappen van tester kennis van het Nederlands en andere communicatie-problemen itemvertekening

Equivalentie kwalitatieve equivalentie: vergelijkbaarheid van de eigenschappen die worden gemeten kwantitatieve equivalentie: vergelijkbaarheid van de scores Relaties tussen equivalentie en vertekening vertekening tast de equivalentie aan

Het belang van acculturatie voor diagnostiek bij allochtone kinderen Achtergrondvariabelen Eigenschappen van cultuur Eigenschappen van allochtone groep Eigenschappen van persoonlijkheid

Acculturatieoriëntaties positieve relaties met etnische cultuur (EC) positieve relaties met gastcultuur (GC) EC Ja Neen Ja Integratie Assimilatie GC Neen Separatie Marginalisatie

Acculturatie-uitkomsten Psychologische aanpassing: geluk, geestelijke gezondheid Socioculturele aanpassing: werk, deelname aan culturele leven

Acculturatieoriëntaties en prestaties op cognitieve tests Onderzoek lagere schoolkinderen 273 Vlaamse lagere schoolkinderen (6-12) 141 jongens, 132 meisjes 182 getest op school, 74 thuis, 17 ergens anders 271 Migranten lagere schoolkinderen (6-12) 139 jongens, 132 meisjes 126 Turkse herkomst, 103 Marokkaanse herkomst, 42 gemengde herkomst 36 eerste, 232 tweede generatie, 3 missend 197 getest op school, 51 thuis, 23 ergens anders

Tabel. Hoogst ladende items op de acculturatieschaal Lading Item .592 Zijn je beste vrienden Vlaams? .556 Denk je in het Nederlands? .518 Heb je veel Vlaamse vrienden? .495 Spreek je altijd Nederlands met je broers/zussen? .477 Spreek je thuis altijd Nederlands met je ouders? … -.570 Speel je Turkse spelletjes? -.573 Spreek je altijd Turks met je broers/zussen? -.597 Spreek je thuis altijd Turks met je ouders? -.607 Zijn je beste vrienden Turks? -.671 Denk je in het Turks?

Tabel. IQ-scores (WISC-III) van Vlaamse en migrantenkinderen IQ-score Vlaams Migranten Totaal IQ 105.85 90.19 *** Verbaal IQ 106.96 89.70 *** Performaal IQ 103.06 92.90 ***

Tabel. Gemiddelde Totaal IQ voor Vlaamse en migrantenkinderen volgens acculturatie groep N IQ-score Vlamingen 173 105.85 Migranten1 9 98.44 Migranten2 34 98.41 Migranten3 88 91.74 Migranten4 97 88.08 Migranten5 36 84.00 Migranten6 7 81.14

Totaal IQ

Tabel. Gemiddelde Verbaal IQ voor Vlaamse en migrantenkinderen volgens acculturatie groep N IQ-score Vlamingen 173 106.96 Migranten1 9 98.44 Migranten2 34 98.12 Migranten3 88 91.63 Migranten4 97 87.32 Migranten5 36 82.64 Migranten6 7 78.00

Verbaal IQ

Tabel. Gemiddelde Performaal IQ voor Vlaamse en migrantenkinderen volgens acculturatie groep N IQ-score Vlamingen 173 103.06 Migranten1 9 99.44 Migranten2 34 97.47 Migranten3 88 93.71 Migranten4 97 91.71 Migranten5 36 88.94 Migranten6 7 88.86

Performaal IQ

Onderzoek bij leerlingen secundair onderwijs 290 Vlaamse leerlingen (13-16) 141 jongens, 149 meisjes 31 BIJZ, 110 BSO, 97 TSO, 52 ASO 260 Migranten leerlingen (13-16) 131 jongens, 129 meisjes 25 BIJZ, 105 BSO, 88 TSO, 41 ASO 119 Turks, 107 Marokkaans, 34 gemengd 27 eerste, 230 tweede generatie, 3 missing Allen getest op school

Tabel. Gemiddelde IQ-score (WISC-III) gecontroleerd voor geslacht en school type IQ-score Vlaams Migrant Totaal IQ 93.113 83.719 *** Verbaal IQ 95.068 83.554 *** Performaal IQ 92.194 87.120 ***

Tabel. Gemiddelde totaalscore voor adaptatie en behoud Behoud Adaptatie Laag Hoog Laag 79.746 80.623 Hoog 96.149 81.553 * Gecontroleerd voor schooltype en geslacht

Tabel. Gemiddelde performaalscore voor adaptatie en behoud Adaptatie Laag Hoog Laag 84.222 85.303 Hoog 95.679 86.397 * Gecontroleerd voor schooltype en geslacht

Tabel. Gemiddelde verbaalscore voor adaptatie en behoud Adaptatie Laag Hoog Laag 79.376 79.787 Hoog 97.313 80.579 * Gecontroleerd voor schooltype en geslacht

Conclusie acculturatie: Er zijn substantiële relaties tussen IQ en acculturatie Het effect is het grootste op verbaal IQ, maar er is toch nog een effect op performaal IQ De richting van het verband is niet duidelijk  Belangrijk om acculturatie mee op te nemen in diagnostiek