PA3: Toestand kust- en overgangswateren Trekker Wendy Bonne Dienst Marien Milieu, DG Leefmilieu FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu PA3 FRANKRIJK Direction Régionale de l'Environnement Nord - Pas-de-Calais (DIREN) Agence de l'Eau Artois-Picardie, Mission Littoral /Boulogne sur mer BELGIË Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) (VLAANDEREN) Dienst Marien Milieu, DG Leefmilieu, FOD VVVL (FEDERAAL) Beheerseenheid Mathematisch Model van de Noordzee (BMM) (FED) NEDERLAND Rijkswaterstaat - Rijksinstituut voor Kust en Zee (RWS - RIKZ)

Aspecten voor overleg in PA3 in het teken van de waterbeheerkwesties ·   De chemische en biologische waterkwaliteit verbeteren ·   De lozing van Scheldespecifieke verontreinigende stoffen verminderen om de goede toestand te bereiken Wat is goede chemische en ecologische toestand ? - Aspecten die nog niet Europees vastgelegd zijn - Integratie van verschillende parameters voor status classificatie op niveau van kwaliteitselement - Afbakening van SVWL en artificiële WL – havens (workshop 9 juli 2007) - Mogelijke afstemming van monitoringprogramma’s (met OSPAR, tussen partijen)

Aspecten voor overleg in PA3 in het teken van de waterbeheerkwesties ·   Gegevens, meetmethoden en beoordelingsmethoden uitwisselen en de vergelijkbaarheid verbeteren wegens complexiteit van de Richtlijn verschillen in interpretatie diversiteit aan oplossingen voor wetenschappelijke, technische en practische problemen inzicht in verschillen en overeenkomsten tussen partijen (PA3: chemische en ecologische toestand, scheldespecifieke stoffen, monitoring, maatregelen) kan ook risico op foutieve implementatie beperken

Aspecten voor overleg in PA3 in het teken van de waterbeheerkwesties ·   Goed bestuur voorzien voor de implementatie van de KRW Raadpleging nodig op verschillende niveau’s voor gemeenschappelijk inzicht en aanpak - Verschillen in beheer en capaciteit - Verschillen in tijdsschema in een kader van een veeleisend tijdsschema Kost-efficiëntie en transparantie = sleutel tot geïntegreerd management/coördinatie van beheersplannen en maatregelenprogramma’s ·   De link leggen met het beheer van beschermde gebieden (ook onder de Habitat- en Vogelrichtlijn) en het voorstel voor een Europese Mariene Strategie

1. Voorstelling (gemeenschappelijke) watertypes in PA3 Schelde IRBD: oppervlaktewateren – types en categorieën NL KW: ondiep, mesotidaal, zandig - Euhalien, onbeschut (PA3) OW: meso- en macrotidaal laaglandestuarium Overgangs-wateren VL NL Kustwateren BE chemische toestand Prioritaire stoffen Monitoring ecologische toestand FR Overgangs- wateren Kust- wateren Types WL Frankrijk 3 4 (3H) 4 (1) 5 (1) Vlaanderen 2 (1) 12 (2)(3H) 1 België feder / 1 (1) Nederland 3 (1)

? 2. Coordinatie van milieudoelstellingen Bepaling goede ecologische toestand Europees afgesproken Convenu à niveau européen Nog overleg nodig Coordination encore requise Huidige - verwachte ecologische toestand ?

Overgangswateren VL- NL Huidige uitdaging: afstemming goede toestand-maximum potentieel Vlissingen Dutch-Belgian border North Sea Durme Rupel Nete Dijle Zenne C D Westerschelde Terneuzen Antwerpen Schelde-estuarium Zeeschelde Kleine Nete Nete Lokeren -The economic importance of the port of Antwerp and the need to assure a tide independent accessibility are undisputable. There was a deepening in the seventies and in the nineties. The third one is needed to accommodate for the increasing deep draught of the ships the tidal regime is changing and MHW is increasing 1cm/year, (sea level rise, reclamation, deepening,…) this called for a revision of the flood control strategy The Schelde estuary and its valley are important Ramsar, Natura 2000 areas and the WFD needs to be implemented. However the system is not in a favourable conservation status. surface and quality of tidal mudflats and marshes are decreasing, first due to embankment and infrastructure works, more recently because of erosion So the issues at stake are accessibility for the port, flood control against storm surges and the sustainability of the ecosystem. By the end of the nineties when Flanders started to negotiate the third deepening in the Westerschelde it became apparent that measures for each of these issues were often counteractive Eg; reduction of friction by deepening enhances tidal intrusion and current velocities, which have negative effects on tidal wetlands and HWL Rupel Grote Nete Durme PA3 Gent Dijle Bovenschelde Gent stroomop- waarts Zenne

Huidige chemische toestand – moeilijkheden in monitoring

Scheldespecifieke verontreinigende stoffen Substances polluantes spécifiques pour l’Escaut

3. Internationale coördinatie van milieudoelstellingen en nationale-gewestelijke meetnetten Afstemmingen Ecologische toestand: chlorofyl a voor Scheldedistrict: FR NL, BE Chemische toestand trendmonitoring: Coordinatie in OSPAR in het Coordinated Environmental Monitoring Programme (CEMP) Scheldespecifieke stoffen Mogelijkheid integratie campagnes op zee

Classificatiemiddel voor Macrobenthos (Ysebaert & Escaravage) Ecosysteemschaal Habitat schaal Binnen habitat schaal Schor % Slik % Ondiep subtidaal % Mosselbanken ha Prim.P.:Macro-B Diversiteit Similariteit gemeen- schapssamenstelling Densiteit Biomassa Hiërarchische structuur van sub-indicatoren en indicatoren voor KRW evaluatie (zoals voor Westerschelde en Belgische/Nederlandse kustwateren reeds gebruikt) Algemene indicator BEQI Abra alba gemeenschap / ondiep slibachtig zand Nephtys cirrosa gem./ goed-gesorteerd mobiel zand Ophelia limacina – Glycera lapidum gem./ medium tot grof zand Macoma balthica gem./ ondiep zandig slib OW KW

4. Coördinatie van de maatregelenprogramma’s Schelde-estuarium: 100% sterk veranderd Alle WL lopen risico ! Zowel chemisch als ecologisch na integratie van alle parameters havens VL kunstmatig havens FR sterk veranderd Sterk veranderde waterlichamen Artificiële waterlichamen Natuurlijke waterlichamen # % Frankrijk 3H 75% / 1 KW 25% Vlaanderen 8 OW 67% 8% België federaal 100% Nederland 1 OW+KW

Dank u voor uw aandacht Met dank aan Leden PA3 Secretariaat Internationale Scheldecommissie