Wat nou, pensioencrisis? Harrie Verbon Universiteit van Tilburg BrabantsDagblad 3 juni
Is er een probleem met de AOW? Vergrijzing; verdubbeling van het aantal gepensioneerden was 30 jaar geleden ook al bekend toen kon er wat gedaan worden maar er gebeurde niets Niets? Stelselmatige, maar “stiekeme” ondermijning van de AOW: de AOW indien welvaartsvast: Voor alleenstaande: 14.000 € ipv 10.000 € Voor paren: 21.000 € ipv 15.000 € BrabantsDagblad 3 juni
Is er een probleem met de AOW? De “stiekeme” bezuiniging op de AOW betekent voor 2030 = hoogtepunt van de vergrijzing, 4mlj gepensioneerden ipv 2mlj bezuiniging van 4 mlj x 3.500 € = 14 mrd € !!! daar hoor je niemand over wel over de opbrengst van 4 mrd € van AOW-leeftijd naar 67 jaar Als de “stiekeme” bezuiniging op de AOW doorgaat, komende 20 jaar, is de bezuiniging op de AOW nog veel hoger (ongeveer 14+9=23 mrd € !!!) Alleen per definitie zal geen politicus dat willen toegeven BrabantsDagblad 3 juni
Is er een probleem met de AOW? Nee dus: Als %BBP zullen de uitgaven nauwelijks toenemen Waarom dan toch AOW-leeftijd omhoog? Omdat er een crisis is Crises geeft politici daadkracht (25 jaar geleden was een hogere AOW-leeftijd beter geweest) Kabinet denkt dat ouderen dan langer blijven werken veel ouderen doen dat al voor werkgevers worden ouderen echter minder aantrekkelijk door hogere AOW-leefitjd! BrabantsDagblad 3 juni
Probleem met aanvullend pensioen Financiering (premies en vermogen)? Verplichtingen (opbouw pensioen en uitkeringen) BrabantsDagblad 3 juni
Is er probleem met de financiering aanvullende pensioenen? Pensioenfondsen verliezen een groot deel van hun vermogen tijdens de kredietcrisis: maar wie wint op de beurs (jaren 90) kan ook verliezen (2001, 2008/2009): Als dekkingsgraad 140% kan zijn (bij booming beurzen) [Dekkingsgraad=% verplichtingen dat met het pensioenvermogen kan worden betaald] Moet dekkingsgraad ook 60% kunnen zijn [want ‘gemiddeld’ moet aan alle verplichtingen voldaan kunnen worden [↔dekkingsgraad =100%] maar dat mag niet van de toezichthouder BrabantsDagblad 3 juni
Is er probleem met de financiering aanvullende pensioenen? Ja: het financiële toezichtkader eist “te hoge” pensioenvermogens Te verhelpen via grotere risicodeling tussen overheid en pensioenfondsen: overheid leent pf geld als het “slecht” gaat pf vullen vermogen aan schuld van pf wordt afgelost als het de pf goed gaat Nationalisering pensioenstelsel: één regeling, vastgesteld door parlement Overheid: kapitaaldekking / omslagstelsel BrabantsDagblad 3 juni
Probleem met de verplichtingen aanvullende pensioenen? Het “oude” eindloonsysteem: Onconditionele pensioenuitkering gelijk aan het inkomen aan eind van de carrière Dekking van risico werd overgelaten aan latere actieve deelnemers Veel van de huidige gepensioneerden profiteren nog van dit systeem maar de opbouw is vaak niet volledig & het ingegane pensioen was weer wel conditioneel op het wel en wee van het pensioenfonds BrabantsDagblad 3 juni
Probleem met de verplichtingen aanvullende pensioenen? Het “nieuw” middelloonsysteem: De hoogte van de pensioenuitkering is altijd conditioneel op voorspoed en tegenspoed tijdens de pensioenopbouw Risico komt terecht bij actieve deelnemers zelf (omdat de opbouw niet automatisch geïndexeerd wordt) Toekomstige gepensioneerden zijn in dit systeem niet zeker van de verhouding van hun pensioen tot hun inkomen En ook niet van de waarde- of welvaartsvastheid van hun ingegane pensioen BrabantsDagblad 3 juni
Probleem met de verplichtingen aanvullende pensioenen? Het “oude” eindloonsysteem versus het “nieuwe” middelloonsysteem: In het oude systeem liep de actieve deelnemer geen risico, maar de gepensioneerde wel In het nieuwe systeem loopt de actieve deelnemer risico, maar de gepensioneerde ook Een “ideaal” systeem zou zijn: een actieve deelnemer loopt risico (want aanpassingen nog mogelijk) de gepensioneerde deelnemer niet (want aanpassingen niet meer mogelijk) BrabantsDagblad 3 juni
Conclusie aanvullende pensioenen Er moet een nationale pensioenregeling komen waarin minder star met dekkingsgraad wordt omgegaan Er moet een pensioenregeling komen waarin gepensioneerden niet, maar actieven wel risico lopen Pensioenfondsen (en toezichthouder) moeten minder en de overheid (parlement) moet meer inspraak krijgen BrabantsDagblad 3 juni