SNAQRC ! DVenV, Roermond 14-11-2008 Vroege herkenning en behandeling van ondervoeding in verpleeg- en verzorgingshuizen SNAQRC ! DVenV, Roermond 14-11-2008 Jolanda Horman - projectleider

Inhoud Aanleiding Kruisvalidatie en pilot Resultaten Conclusies Vragen en discussie 2

Stuurgroep Ondervoeding en V&VN Financier: ZonMw (V&VN leidt project) Vroege herkenning en behandeling van ondervoeding in verpleeg- en verzorgingshuizen Subsidieaanvrager: Stuurgroep Ondervoeding en V&VN Financier: ZonMw (V&VN leidt project) Maximale aansluiting bij Zorg voor Beter! Projectleiders: Hinke Kruizenga (4 uur per week) Jolanda Horman (12 uur per week)

Ontwikkelen en uittesten toolkit Vroege herkenning en behandeling van ondervoeding in verpleeg- en verzorgingshuizen Doelen: Ontwikkelen en kruisvalidatie van de SNAQ voor verpleeg- en verzorgingshuizen Ontwikkelen en uittesten toolkit Inbedding Zorg voor Beter en Normen Verantwoorde Zorg

(Onder)voeding op agenda van verpleeg- en verzorgingshuis Vroege herkenning en behandeling van ondervoeding in verpleeg- en verzorgingshuizen KANSEN: (Onder)voeding op agenda van verpleeg- en verzorgingshuis Voedingstoestand in zorg(leef)plan Cliënten met ondervoeding worden optimaal behandeld

Definitie ondervoeding Slechte voedingstoestand BMI ≤ 20 en / of > 10% onbedoeld gewichtsverlies in de laatste 6 maanden en / of > 5% onbedoeld gewichtsverlies in de laatste maand Matige voedingstoestand BMI 20-22 en / of 5-10% gewichtsverlies in de laatste 6 maanden 6 6

Gevolgen ondervoeding Verminderde wondgenezing/ toename kans decubitus Meer kans op infecties (verminderde darmwerking en verlaagde weerstand) Afname gewicht en spiermassa Ondervoeding Langere opnameduur Hogere mortaliteit Meer kans op complicaties Afname kwaliteit van leven Hogere behandelingskosten

Vroege herkenning en behandeling van ondervoeding in verpleeg- en verzorgingshuizen % Percentage ondervoeding in NL (LPZ 2008) VP VZ TZ AlgZ 8

9 Verpleeg- en/of verzorgingshuizen nemen deel aan de pilot: Vroege herkenning en behandeling van ondervoeding in verpleeg- en verzorgingshuizen 9 Verpleeg- en/of verzorgingshuizen nemen deel aan de pilot: Verschillende afdelingen in verpleeg- en verzorgingshuizen: Psychogeriatrie Kleinschalig wonen Somatiek Revalidatie

Deelnemers kruisvalidatie Heeft ook deelgenomen aan de ontwikkelingsstudie studie van de SNAQNH. 10

11 11

Metingen kruisvalidatie vragen SNAQNH meten lichaamsgewicht meten lichaamslengte (kniehoogte) navraag gewichtsbeloop in laatste maand en 6 maanden (60-70% gemeten) 12

Conclusie Diagnostische waarde SNAQNH onvoldoende Ondervoeding vnl. veroorzaakt door lage BMI Screenen met alleen de SNAQNH draagt onvoldoende bij aan de optimale en vroege herkenning van ondervoede cliënten Overgewicht ook een hoge prevalentie

Oplossing Combinatie van SNAQNH en BMI Duidelijke koppeling met weegbeleid 14

+ 15

BMI = kg/m2 BMI bij 60+ BMI ≤ 20 = ondervoed BMI 20-22 = matig ondervoed BMI 22-28 = goed gewicht BMI ≥28 = overgewicht

SNAQRC screening & behandeling Screenen (incl. wegen*) bij opname en vóór ieder MDO Noteren in zorg(leef)plan 2 - 3 x per dag tussentijdse verstrekking Motiveren, evt. brochure Globale monitoring van de inname 2 - 3 x per dag tussentijdse verstrekking + verrijken hoofdmaaltijden + globale monitoring van de inname Melden bij arts voor inschakelen diëtetiek ≤ 3 werkdagen na screening diëtist in consult ≤ 8 werkdagen na screening start behandeling 5 werkdagen na start van de behandeling evaluatie Geen actie * Wegen 1 x per 1-3 maanden 1 x per maand 17 17

Behandelplan cliënten met een slechte voedingstoestand Start behandelplan ≤ 3 werkdagen diëtist in consult ≤ 8 werkdagen start behandelplan Behandelplan Eiwit: 1,2 – 1.5 g kg lichaamsgewicht (bij overgewicht gewicht BMI 27,5) Energie: minimaal H&B (1984) + toeslag van 30% voor activiteit Monitoring gewicht en inname Evaluatie ≤ 5 werkdagen na start behandeling Vervolg: afhankelijk van inname van de cliënt 18 18

Behandelplan ondervoede cliënten (onder behandeling van diëtist) Inname versus behoefte Advies Vervolg (incl termijnen) 100% van de behoefte Energie- en eiwitrijke voeding (verrijkte hoofdmaaltijden, tussentijdse verstrekkingen en evt. drinkvoeding) Globale monitoring inname door voedingsassistent / verzorging 75-100% van de behoefte ≤ 10 werkdagen: evaluatie of de behoefte met inname wordt gedekt Continueren of aanvullen met drinkvoeding 50 - 75% van de behoefte Drinkvoeding of sondevoeding, mits passend binnen behandelbeleid ≤ 5 werkdagen: evaluatie of de behoefte met inname wordt gedekt Continueren of overgaan op sondevoeding < 50% van de behoefte Volledige of aanvullende sondevoeding, indien mogelijk drinkvoeding, mits passend binnen behandelbeleid ≤ 2 werkdagen: evaluatie of de behoefte met inname wordt gedekt Continueren of orale voeding (drinkvoeding) indien mogelijk 19 19

Screeningsuitslag en dan???? Multidisciplinaire taakverdeling Diagnostiek door arts en diëtist Behandelplan Monitoring van de ondervoede cliënt gedurende de opname & weegbeleid Tussentijdse verstrekkingen en verrijkte hoofdmaaltijden

Gezamenlijke verantwoordelijkheid Afspraken ter bevordering van optimale behandeling van ondervoede cliënten: SNAQRC behandelplan en voorlichting aan de cliënt en/of contactpersoon Ondervoeding vast onderdeel in visite / overdracht / transmurale overdracht Onderdeel van kwaliteit 23

Voedingsbehandelplan: ‘de cliënt krijgt op het ‘juiste’ moment de ‘juiste’ voedingszorg door de ‘juiste’ persoon’ Voedingsbehandelplan: Wat is de behoefte? Tussentijdse verstrekkingen 24

0,8 – 1,2 g / kg lichaamsgewicht Vroege herkenning en behandeling van ondervoeding in verpleeg- en verzorgingshuizen Energiebehoefte: Harris & Benedict + 30 % Eiwitbehoefte: 0,8 – 1,2 g / kg lichaamsgewicht 1,2 – 1,5 g / kg lichaamsgewicht bij ondervoeding Bron: Gezondheidsraad-2001

Energie en eiwitverrijking 2 - 3 tussentijdse verstrekkingen: Streven naar 200 kcal en 5-10 gram eiwit per tussentijdse verstrekking 26

Monitoren van de voedingstoestand van de cliënt Monitoring op de korte termijn door de voedingsintake versus de behoefte te bepalen Meten en volgen van gewicht belangrijk voor de monitoring op de lange termijn 27

Instellingsbrede projectgroep Projectstructuur Instellingsbrede projectgroep Afdelingswerkgroep Afdelingswerkgroep Locatiewerkgroep

Voorwaarden voor een geslaagde implementatie Vroege herkenning en behandeling van ondervoeding in verpleeg- en verzorgingshuizen Voorwaarden voor een geslaagde implementatie Multidisciplinaire aanpak! Draagvlak bij management Weegbeleid

Website: www.stuurgroepondervoeding.nl Projectplan Draaiboek Vroege herkenning en behandeling van ondervoeding in verpleeg- en verzorgingshuizen Website: www.stuurgroepondervoeding.nl Verschillende rubrieken voor de werkvelden Onderdeel verpleeg- en verzorgingshuizen: o.a.: Achtergrondinformatie Projectplan Draaiboek Tussentijdse verstrekkingen