Antieke bronnen en materiële cultuur van de Grieks-Romeinse wereld Hoorcollege Vakcode: 5772GBM Collegejaar: Omvang: 5 ECTS Niveau: 300 Periode: 2de semester Rooster: zie website Toetsing: opdrachten, tentamen op basis van collegestof en literatuur Leerdoelen Na het volgen van deze collegereeks heeft men voldoende kennis van de grondbeginselen van epigrafiek, papyrologie, archeologie en numismatiek om kritisch met de voor de oude geschiedenis fundamentele bronnenpublicaties op genoemde gebieden om te kunnen gaan. Docenten: Frits Naerebout, Cisca Hogendijk, Liesbeth Claes en Ruurd Halbertsma WEBSITE: (Menu: Syllabi)

INLEIDING: BRONNEN Ad fontes  controle  innovatie Wat komt in aanmerking als bron?  ALLES  categoriseren  middeleeuwse teksttraditie  epigrafisch  papyrologisch  numismatisch  archeologisch  literaire tekst  documentaire tekst  materieel object  representatie

Vakgebieden, disciplines ‘hulpwetenschap’: relatief begrip Epigrafiek, papyrologie, numismatiek, archeologie (filologieën, geologie, geografie, chronologie, diplomatiek, sfragistiek, archivistiek, etc etc) 1)Beoefenen 2)De resultaten gebruiken  bronnenkritiek noodzaakt tot ‘meekijken’

Epigrafiek Definitie

Epigrafiek = studie der inscripties (‘intaglio lettering’) aangebracht op een drager (‘a hard nonorganic surface’) Dus: een kwestie van VORM, en niet van INHOUD

Epigrafiek Geschiedenis van het vakgebied

MS Pirro Ligorio (16de eeuw)

Tekening Maarten van Heemskerck ca 1535 Boog van Titus

Ms Martinus Smetius 1565 UBL

Smetius, Inscriptiones Antiquae, Uitgegeven door Justus Lipsius

Janus Gruterus

Barthold Georg Niebuhr 1815 “dass Inschriften für die alte Geschichte den Urkunden für die neuere entsprechen”

Jean Antoine Letronne Receuil des inscriptions grecques et latines de l’Égypte, étudiées dans leur rapport avec l’histoire politique, l’administration intérieur, les institutions civiles et religieuses de ce pays depuis la conquête d’Alexandre jusqu’à celle des Arabes, 2 delen, Parijs

Theodor Mommsen

Louis Robert Professeur d’épigraphie et antiquités grecques au Collège de France

“Elle est l’eau de Jouvence de nos études” Louis Robert

De taken van de epigraaf 1 inscripties vinden 2 inscripties verzamelen en documenteren 3 inscripties lezen 4 inscripties begrijpen: categoriseren, vertalen, becommentariëren 5 inscripties dateren 6 inscripties (her)uitgeven 7 inscripties contextualiseren, (her) interpreteren 8 de geschiedenis van de inscripties schrijven 9 geschiedenis schrijven aan de hand van inscripties

CIL