Terra Tweede Fase havo © Wolters-Noordhoff bv 5.4 systeem aarde de aarde bestaat uit verschillende systemen met veel onderlinge relaties • biosfeer • hydrosfeer - vormverandering→ sublimatie transpiratie - waterverplaatsingen→ zeestromen luchtstromen opp. stromen infiltratie • lithosfeer Terra Tweede Fase havo © Wolters-Noordhoff bv

Terra Tweede Fase havo © Wolters-Noordhoff bv De kringloop van het water Terra Tweede Fase havo © Wolters-Noordhoff bv

Terra Tweede Fase havo © Wolters-Noordhoff bv

Terra Tweede Fase havo © Wolters-Noordhoff bv 5.5 Landschapszones geofactoren spelen een rol bij ontstaan en verandering van het landschap. voorbeeld→ bodem • humus: bovenste laag van de bodem • uitspoelingslaag • inspoelingslaag • moedermateriaal Terra Tweede Fase havo © Wolters-Noordhoff bv

Indeling landschapszones • landschapszones ontstaan uit een combinatie van klimaat en begroeiing • mondiale indeling (van FAO): - 5 landschapszones i.v.m. temperatuur - 1 landschapszone i.v.m. droogte Dit zijn: • de tropische zone • de aride zone • de subtropische zone • de gematige zone • de boreale zone • de polaire zone Terra Tweede Fase havo © Wolters-Noordhoff bv

Terra Tweede Fase havo © Wolters-Noordhoff bv tropische zone • hoge temperatuur • veel neerslag • tropische regenwouden en savannen • heterogeen bos • plantenresten verteren snel - voedsel voor andere planten • verstoring door ontbossing en landbouw Terra Tweede Fase havo © Wolters-Noordhoff bv

aride en semi-aride zone aride gebieden = woestijnen • verdamping groter dan neerslag - wadi’s - zoutmeren • woestijnlandschap→ - zandwoestijn (erg) - grindwoestijn (serir) - rotswoestijn (hammada) • ontstaan woestijnen→ - subtropisch maximum - aflandige wind - koud zeewater - ver van zee Semi-aride gebieden = steppen • soms wateroverschot, vaak tekort • kort gras Terra Tweede Fase havo © Wolters-Noordhoff bv

subtropische en gematigde zone enkele kenmerken subtropische zone - mediterrane plantengroei - altijd groene naaldbomen - bladverliezende loofbomen enkele kenmerken gematigde zone • naaldbomen • bladverliezende loofbomen • langgras steppen (prairies) - kans op bodemerosie - stofstormen (dustbowl) Terra Tweede Fase havo © Wolters-Noordhoff bv

boreale en polaire zone kenmerken boreale zone • taiga’s: homogeen bos • toendra’s - in zomer ontdooit bovenlaag - moerassig - geen bomen - permafrost kenmerken polaire zone • te koud voor plantengroei - arctische woestijnen - landijs en drijfijs Terra Tweede Fase havo © Wolters-Noordhoff bv

Terra Tweede Fase havo © Wolters-Noordhoff bv cultuurlandschap kenmerken • ingericht door de mens - andere plantengroei - aanpassingen van het reliëf - andere waterhuishouding bemaling drainage irrigatie Terra Tweede Fase havo © Wolters-Noordhoff bv

Terra Tweede Fase havo © Wolters-Noordhoff bv Door het samenspel van geofactoren ontstaan verschillende landschappen Terra Tweede Fase havo © Wolters-Noordhoff bv

Terra Tweede Fase havo © Wolters-Noordhoff bv De spreiding van verschillende landschapszones Terra Tweede Fase havo © Wolters-Noordhoff bv

Terra Tweede Fase havo © Wolters-Noordhoff bv naaldbomen zijn aan koude omstandigheden aangepast Terra Tweede Fase havo © Wolters-Noordhoff bv

Terra Tweede Fase havo © Wolters-Noordhoff bv bladafval Podzol, een bodem in zandgrond uitspoelingslaag inspoelingslaag moedermateriaal Terra Tweede Fase havo © Wolters-Noordhoff bv

Terra Tweede Fase havo © Wolters-Noordhoff bv

Terra Tweede Fase havo © Wolters-Noordhoff bv