Werknormen nutriënten normen, toepassing, buitenland, AMvB, gevolgen Diederik van der Molen 27 juni 2007

Werknormen nutriënten Is er een probleem? 27 juni 2007 Brabant Dagblad 3 april 2007: “Nu al blauwalg in wiel op de Heinis” “Strijd tegen blauwalgen Almere ontaardt in politiek moddergevecht” (WaterForum nov 2006) WaterForum (mei 2007): Rijkswaterstaat bestrijdt algen in Tholen met ultrasoon geluid “Blauwalg: buitenbad Berkel-Enschot blijft dicht” (juni 07; www.omroepbrabant.nl)

Van MTR naar KRW normen Eindelijk gebiedsgedifferentieerd! Werknormen nutriënten Van MTR naar KRW normen 27 juni 2007 Eindelijk gebiedsgedifferentieerd! KRW normen geven beter beschermingsniveau dan MTR Rivieren: Norm P  MTR & N soepeler dan MTR Meren: Norm P&N strenger dan MTR Sloten en kanalen: Voorstel norm N&P strenger dan MTR Overgangswateren: Norm N&P strenger dan MTR

Wat gaat er nog veranderen aan de werknormen? Werknormen nutriënten Wat gaat er nog veranderen aan de werknormen? 27 juni 2007 Status “werknormen” - aanpassingen mogelijk i.v.m. Intercalibratie Gebiedsprocessen Chf P / N Chf – Intercal Intercalibratie M14 30 0,08 / 1,5 23 0,09 / 1,3 M20 14,5 0,03 / 1,0 10 0,02 / 0,7 M21 0,03-0,04 / 0,9-1,0 0,02-0,03 / 0,6-0,7 M27 0,06 / 1,3 25 pm O&K DIN = 0,49 DIN = 0,46 Aanscherping nodig van N in stromende wateren? MTR werknorm beken Zomergemiddeld N in lijnvormige wateren werknorm sloten “In grote rivieren is 2-2,5 mgN/l nodig om doelen overgangswateren te halen” GEP’s voor N soms ambitieuzer dan GET!

Naar definitieve normen Werknormen nutriënten Naar definitieve normen 27 juni 2007 Aanpassing en definitieve goedkeuring van werknormen gepland voor najaar 2007. Waarschijnlijk gekoppeld aan proces AMvB Kwaliteitseisen en Monitoring Water. Regio werkt aan doelen voor sterk veranderde en kunstmatige waterlichamen. GEP (norm sterk veranderde waterlichamen) vaak gelijk aan GET (muv P rijke kwel) dan ook geen problemen met afwenteling & afstemming Natura2000 !! GEP nog regelmatig niet haalbaar/betaalbaar voor 2015: beleidsdoelstelling wijkt af van GET/GEP

Doelrealisatie NP-biologie rijkswateren Werknormen nutriënten 27 juni 2007

Doelrealisatie P regionale wateren Werknormen nutriënten Doelrealisatie P regionale wateren 27 juni 2007 Zomergemiddelden totaal-P ligt in landbouwgevoelige wateren nabij norm: 50% van de waterlichamen voldoet wel en 50% niet Hogere concentraties vooral in beken op zandgrond GET rivieren GEP sloten

Doelrealisatie Friesland (27 w.l.) Werknormen nutriënten Doelrealisatie Friesland (27 w.l.) P 27 juni 2007 N In de helft van de waterlichamen wordt doel (GEP) voor P gehaald In de rest komt P-doel in de buurt N scoort iets minder

Problemen zijn er mate name Werknormen nutriënten Hoe staan we er voor? 27 juni 2007 Ongeveer de helft van de wateren voldoet nu aan de norm voor nutriënten Problemen zijn er mate name op hogere zandgronden in de meren en een deel van de kust (Delta, Waddenzee) Trends gaan de goede kant op (2015, 2027…)

Vergelijk met andere lidstaten: rivieren Werknormen nutriënten Vergelijk met andere lidstaten: rivieren 27 juni 2007 NL grens goed-matig: 0,14 mg tP/l  0,09-0,12 mg SRP/l Vlaanderen 0,05-0,14 mg SRP/l UK: 0,05-0,12 mg SRP/l Fr: 0,16 mg SRP/l Normen NL nagenoeg gelijk met Vl en UK; Fr ligt hoger Vl: in 81% van de rivieren wordt GET tP niet gehaald Eng: 63%, Wales 13%, Schotland 14%, N-Ierland 17%

Vergelijk met andere lidstaten: meren Werknormen nutriënten Vergelijk met andere lidstaten: meren 27 juni 2007 NL grens goed-matig 0,02 – 0,09 mgP/l Vlaanderen grens goed-matig: 0,04-0,11 mgP/l UK: 0,01-0,043 mgP/l (jaargemiddeld) Normen NL vergelijkbaar met Vl en soepeler dan UK Vlaanderen: In 74% van de meren wordt GET tP niet gehaald en in 58% van de meren wordt GET chlorofyl niet gehaald; in 12% van de meren worden beide wel gehaald. Percentage ondiepe meren dat GET niet haalt: Wales 70%, England 60% en Schotland 20%

Vergelijk met andere lidstaten: K&O Werknormen nutriënten Vergelijk met andere lidstaten: K&O 27 juni 2007 Kustwateren NL grens goed-matig: 9-19 ug/l chlorofyl >> 0,49 mg DIN/l Vlaanderen: 10-15 ug/l chlof >> 0,20 mg DIN/l UK: 0,28 mg DIN/l NL soepeler dan Vl en UK (Intercalibratie nivelleert) Overgangswateren NL grens goed-matig: 8-12 ug/l chlorofyl >> 0,49 mg DIN/l Vlaanderen: 5-20 ug/l chlorofyl UK: 0,42 mg DIN/l NL vergelijkbaar met/soepeler dan Vl en UK In Engeland voldoet 2/3 niet, Schotland 100% wel

Opgave NL lijkt wat geringer dan in Vlaanderen en Engeland (GEP?) Werknormen nutriënten Hoe staan we er voor? 27 juni 2007 NL is vergelijkbaar met of soepeler dan omliggende landen wat betreft doelstellingen nutriënten (m.u.v. Fr?) Opgave NL lijkt wat geringer dan in Vlaanderen en Engeland (GEP?)

Juridische vastlegging normen (1) Werknormen nutriënten Juridische vastlegging normen (1) 27 juni 2007 GET (norm voor natuurlijke watertypen) als richtwaarde in AMvB Kwaliteitseisen en Monitoring Water GEP (norm voor sterk veranderde en kunstmatige waterlichamen) en beleidsdoelstelling (fasering/ verlaging) in Stroomgebiedbeheersplan en daaraan ten grondslag liggende planvormen – met motivatie en maatregelen AMvB (of MR?) voor rijkswateren Provinciale Milieu Verordening voor overige wateren “meest limiterende nutriënt” – “afwenteling” ??? Voor meren en rivieren P, waarbij norm andere nutriënt alleen mag worden overschreden indien er benedenstrooms geen problemen ontstaan Uitzonderingen zijn mogelijk Voor Overgangs- en Kustwateren alleen DIN (nieuw!)

Juridische vastlegging normen (2) Werknormen nutriënten Juridische vastlegging normen (2) 27 juni 2007 Normen werken niet op elk moment en op elke plek (<> dossier Fijn stof / Luchtverontreiniging) Normen niet direct gekoppeld aan vergunningen e.d., maar enkel aan de uitvoering van maatregelen die in de plannen staan (= resultaatverplichting op de maatregelen) Normen nutriënten gelden alleen voor waterlichamen. Andere wateren (50% regionale wateren?) alleen indirecte werking. Wordt vervolgd….. (concept AMvB najaar 2007)

Relatie nutriënten normen - biologie -maatregelen Werknormen nutriënten 27 juni 2007 C: Voldoet niet aan biologie, maar wel aan norm nutriënten: nadere analyse & maatregelen!  'hysteresis' werknorm GET D: Voldoet niet aan biologie en nutriënten: generiek beleid afwachten!  Komt veel voor! Aanpak nutriënten…? geen GET C D Biologie op orde? A B B: Voldoet aan biologie, maar niet aan nutriënten: nadere analyse!  A: Voldoet aan biologie en aan nutriënten: klaar!  GET gehaald niet gehaald werknorm alg. fys. chem. parameter

Bedankt voor de aandacht! Werknormen nutriënten 27 juni 2007 Bedankt voor de aandacht!