Taal is de factor tot schoolsucces! Hoe gaan we het succes bereiken?

De stand van zaken Instroom leerlingen met taalachterstand Taalachterstand bij groepen kinderen in basisonderwijs is 1 tot 2 jaar Bron: SCP Jaarrapport Integratie 2005

Ontwikkeling passieve woordenschat Verhoeven en Vermeer

Wat zeggen de leerlingen over teksten? Over teksten; 44% vindt veel moeilijke woorden in teksten 23% vindt zinnen te lang 50% geeft aan zich te vervelen tijdens het lezen 18% snapt niet wat er staat 61% vindt het vervelend niet te begrijpen wat er staat (Hacquebord 2004)

Wat zeggen de leerlingen Over leerkrachten; 26% vindt dat leerkrachten veel moeilijke woorden gebruiken 50% vindt dat leerkrachten beter moeten vertellen hoe je iets moet opschrijven 56% wil meer aandacht voor uitleg moeilijke woorden 45% wil steunlessen taal en lezen (Hacquebord 2004)

Wat zeggen leerkrachten? Leerkrachten noemen als problemen o.a.: Begrijpend lezen Schrijven Antwoorden formuleren Studerend lezen (Hacquebord 2004)

Volgens leerkrachten hebben leerlingen vooral problemen met ... Hacquebord 2004

Opvallende verschillen De rol van algemene woordenschat lkr ll woordkennis vakwoorden lkr ll interactie lkr ll

Basisvaardigheid taal in het VMBO Inspectierapport (2007): Basisvaardigheid taal in het VMBO 83% onder niveau bij luistervaardigheid 60% onder niveau bij tekstbegrip 50% onder niveau bij woordenschat opm: alle leerlingen hebben 2 of meer jaar leerachterstand

Basisvaardigheid taal in het VMBO 40% van de scholen geven geen huiswerk Nederlands Scholen met eindniveau 2de leerjaar voor taal, halen hogere cijfers voor Nederlands op het centraal examen Op de meeste scholen besteden de andere vakken geen (structurele) aandacht aan de taalachterstanden Driekwart van de VMBO scholen geeft geen invulling aan WVO artikel 6c Inspectierapport (2007)

Actieve en passieve woordenschat Nederlandse kinderen Allochtone kinderen PW AW PW AW

Voorbeelden van moeilijke teksten: De buitenissige groei van de Zuid-Amerikaanse steden is mede het resultaat van een sterke natuurlijke bevolkingsaanwas. Factoren die hebben bijgedragen tot de ontwikkeling van het gebied zijn onder meer de aanwezigheid van grondstoffen en de groeiende afzetmogelijkheden. Het verschil in doorlatendheid tussen zand en klei is een gevolg van het verschil in korrelgrootte. Bron: Padmos (2005) Wetenschappelijke geletterdheid

Voor de ongelijkmatige bevolkingsspreiding in India zijn verschillende oorzaken. In bergachtige gebieden is het te koud. De hellingen zijn te stijl om te bewerken en om er landbouw te bedrijven. Langs de rivieren is vlak. Daar is het eenvoudig om woningen te bouwen. Er is ook voldoende water om te drinken en voor irrigatie van de landbouw. Bron Wereldwijs Malmberg Hoofdstuk India in beeld het

CAT D B C A DAT Wat maakt een tekst moeilijk? veel Contextuele Inbedding weinig veel C A DAT weinig Cognitieve last

Tekst India in beeld Bedekkingspercentage Contextuele ondersteuning Vakwoorden 86 % Algemene woorden 89 % Totaal: 76% Contextuele ondersteuning Geen hellingen Geen eenvoudige woningen Geen irrigatie Geen landbouw Conclusie: tekst veel te moeilijk

Enkele oplossingen: Woordenschat Taalontwikkeling in interactie Algemene (nuttige) woorden Pregnante context woorden Taalontwikkeling in interactie Win - Win model

Woordenschat Viertact Voorbewerken introduceren van woorden Semantiseren woorden zichtbaar maken Consolideren herhalen van woorden Controleren passief / actief Bron: Met woorden in de weer.; van der Nulft en Verhallen

Taalontwikkeling in interactie (Toii) Leerkrachtvaardigheden Taalaanbod Taalruimte Feedback op taalgebruik (van de ll) Bron: Taalontwikkeling op school; Verhallen en Walst Taal een zaak van alle vakken. van Beek en Verhallen

Taalaanbod Betrokkenheid afwezig Leerlingen begrijpen het niet Taalaanbod ver boven niveau Het leren stagneert !

Taalaanbod Realiseer betrokkenheid; gebruik materiaal Gebruik begrijpelijk taalaanbod; nadruk op input! Taalaanbod net boven niveau; geselecteerde woorden Het leren start !

Geïntegreerd taal/zaakvakonderwijs Win – Win model Ervaringscontext aanbrengen Tekst lezen Toepassen van het geleerde Bron: Taal een zaak van alle vakken. van Beek en Verhallen

Methode is uitgangspunt De methodetekst is ingebed tussen de ervaringscontext en het toepassen van het geleerde! Samenwerking tussen Nederlands en zaakvak! Ervaringscontext Methodetekst Toepassen van het geleerde Zaakvakles (Ak) Taalles / begrijpend lezen Taalles / Mond.taalvaardigheid

Mentus onderwijsburo voor; Scholing en nascholing Coaching Begeleiding startende leerkrachten Lezingen en workshops Advisering