Hoofdstuk 2 Klimaatzones en landschappen Paragraaf 12 en 13

inhoud Mens en landschap: dynamisch landschap (par. 12) Mens en landschap: klimaatverandering (par. 12) Mens en landschap: landdegradatie (par. 12 en 13) Mens en landschap: duurzaam landgebruik (par. 13)

Het systeem landschap met de samenhangende geofactoren Het landschap wordt gevormd door geofactoren en is dynamisch  het verandert met de tijd

Dynamisch landschap Landschap: zichtbare deel van de aarde, bepaald door onderlinge samenhangen tussen de geofactoren Landschap is dynamisch: voortdurend in beweging en in verandering. Invloed activiteiten van de mens: landdegradatie Klimaatverandering Maar ook veel positieve invloeden!

Mijnbouw in Papoea Nieuw-Guinea Verzilting in Australië

Aralmeer

Stapje terug naar par. 11 Remote sensing  waarnemen op afstand (bijv. met een satelliet) Ofwel in realistische kleuren, ofwel bij gekleurd

Bodemaantasting

Landdegradatie Aantasting van kwaliteit van landschap door processen als versterkte bodemerosie, verzilting verdroging verwoestijning Oorzaak: grote bevolkingsdruk Invloed mens: overbeweiding, uitputting van de bodem Gevolg: kale (nutteloze) bodems

Duurzaam landgebruik Algemeen: voorkom roofbouw en ontbossing Maatregelen tegen versterkte bodemerosie: - terrassen - hele jaar door begroeiing - herbebossen Maatregelen tegen verzilting: - niet alleen irrigeren, maar ook draineren! - betere irrigatiemethoden Maatregelen tegen verwoestijning: - verstandiger omgaan met (drink)water - beperken van het grazen van vee

Waarom is er dan toch zoveel ontbossing? Hoofdoorzaak: De grond is meer waard met een ander landgebruik dan bos, zoals akkerbouw of veeteelt. Kleine boeren gebruiken het regenwoud om veeteelt te bedrijven Grote ondernemingen verkopen tropisch hardhout  commerciële houtkap Grote ondernemingen exploiteren grote plantages (voor voedsel of energie) De aantasting van het bos is vaak illegaal, maar ook bijna niet te controleren Mensen gebruiken kappen bos voor brandhout

Burkina Faso Mali

Geschatte temperatuurverandering tussen 1990 en 2005 (graden Celsius)

Verdroging in Europa

Natuurlijk broeikaseffect? Hoe werkt het?

Natuurlijk broeikaseffect Zon: energie voor de processen op aarde Aardoppervlak absorbeert zonnestralen Zet ze om in warmtestraling Warmtestralen worden tegengehouden door koolstofdioxide, waterdamp en methaan. Dit is het natuurlijke broeikaseffect Gemiddeld +15 graden Celsius in plaats van -18 graden

Natuurlijk?

Versterkt broeikaseffect Door menselijke activiteiten als: - gebruik fossiele brandstoffen (CO2 en NOx (stikstofoxide)) - landbouw (methaan CH4) - ontbossing (CO2 en minder O2) Gevolgen: - gemiddelde temperatuur op aarde stijgt (1,4 tot 5,8 graden Celsius) - gemiddelde zeespiegel stijgt - klimaatzones verschuiven - extremer weer Vooral (semi-)aride gebieden en laaggelegen gebieden zijn kwetsbaar

Afspraken? Crisis, wat nu?

Wie moet je de schuld geven?

We hebben er maar één