Okl99bib.ppt - JT/ Bibliotheek in beweging Jan Tolleneer 6 oktober 1999

Okl99bib.ppt - JT/ Bibliotheek in beweging Deel 1 De bibliotheek: oud, nieuw, nieuwer Deel 2 Ontwikkelingen in Vlaanderen Voorbeelden uit het buitenland

Okl99bib.ppt - JT/ Bibliotheek in beweging Onderscheid a) wetenschappelijke bibliotheken (vb. K.U.Leuven Campus Kortrijk) (vb. K.U.Leuven Campus Kortrijk) b) openbare bibliotheken c) speciale bibliotheken

Okl99bib.ppt - JT/ Bibliotheek in beweging Wetenschappelijke bibliotheken uiteenlopende tradities en verwachtingen - geesteswetenschappen - gedragswetenschappen - exacte wetenschappen - biomedische wetenschappen

Okl99bib.ppt - JT/ Bibliotheek in beweging De oude bibliotheek boekbewaring, beperkte toegang De nieuwe bibliotheek (jaren 80) systeem-automatisering, relatief geïsoleerd De nieuwere bibliotheek (jaren 90) open huizen, andere media, brede netwerken

Okl99bib.ppt - JT/ Bibliotheek in beweging Nieuwe bibliotheekopleiding 1983: speciale licentie documentatie- en bibliotheekwetenschap documentatie- en bibliotheekwetenschap Nieuwere bibliotheekopleiding nu: aanvullende studie bibliotheek- en documentatiekunde bibliotheek- en documentatiekunde en: gespecialiseerde studie informatie- en bibliotheekwetenschap informatie- en bibliotheekwetenschap

Okl99bib.ppt - JT/ Elektronische informatie Jaren 80 (mainframe - terminals): - geautomatiseerde catalogus - databanken: on-line raadpleging Jaren 90 (personal computers): - CD-Rom (stand-alone, netwerk,..) - databanken: raadpleging via internet

Okl99bib.ppt - JT/ Elektronische informatie Toegenomen mogelijkheden - internet, CWIS, CD-Rom, multimedia, glasvezelverbindingen Hoge verwachtingen - comfort voor onderzoekers, lesgevers, studenten, nieuwe doelgroepen Beperkte budgetten - prijzen tijdschriften, nieuwe media

Okl99bib.ppt - JT/ Elektronische informatie Hoge verwachtingen alle belangrijke informatie zo goedkoop mogelijk zo snel mogelijk waar het past wanneer het past

Okl99bib.ppt - JT/ Elektronische informatie De context van de onderwijsvernieuwing Leuvens Instituut voor Nieuwe Onderwijs- vormen (LINOV) (incl. A.V-dienst) LINOV-Kortrijk: Postuniversitair Centrum Kortrijk en Impulscentrum Onderwijs- vernieuwing

Okl99bib.ppt - JT/ Elektronische informatie Pilootprojecten ‘virtuele campus’ New technologies in learning environments Multimedia Sensibilisering op de ‘echte campussen’ Nieuwe media Nieuwe samenwerkingsverbanden

Okl99bib.ppt - JT/ Elektronische informatie De bibliotheek en de onderwijsvernieuwing De ‘virtuele bibliotheek’ op de virtuele campus De ‘echte bibliotheek’ op de echte campus - een draaischijf voor het onderwijs - integratie van bronnen (humane wet.)

Okl99bib.ppt - JT/ Bibliotheek in beweging Deel 2 1) Campus Kortrijk: ‘bibliotheeklink’ 2) K.U.Leuven: globaal informatiseringsplan 3) Vlaanderen: Elektron ? 4) (Voor)beelden uit Japan 5) Besluit: alles nieuw ? ook de bibliothecaris ?

Okl99bib.ppt - JT/ Campus Kortrijk: ‘bibliotheeklink’ mainframe - terminal 1983: LIBIS - systeem 1986: LIBIS-OPAC 1989: andere LIBIS-functies personal computers 1990: CD-Rom en andere toepassingen

Okl99bib.ppt - JT/ Campus Kortrijk: ‘bibliotheeklink’ 1991: eerste CD-Rom-schijfje (stand-alone) 1994: CD-Rom raadplegen via KULAK-net 1994: Kortrijkse Electronische Informatie voor Bibliotheek- en OnderwijsToepassingen 1995: CD-Roms in Leuven (trachten te) raadplegen 1996: Internet in de bibliotheek (en vice versa)

Okl99bib.ppt - JT/ Campus Kortrijk: ‘bibliotheeklink’ Bibliothecarissen en informatici van Leuven en Kortrijk Oplossingen voor acute problemen (CD-Roms) Algemene perspectieven voor de (nabije) toekomst

Okl99bib.ppt - JT/ Campus Kortrijk: ‘bibliotheeklink’ 1) netwerk Kortrijk (NFS, TCP/IP) laten praten met netwerken Leuven (Banyan Vines, en recent: Hydra-server) 2) Naar een snelle en veilige verbinding 3) Van Internet naar Intranet 4) Financiële, juridische, organisatorische afspraken 5) Mix van oplossingen. Duur maar vitaal.

Okl99bib.ppt - JT/ K.U.Leuven Informatiseringsplan bibliotheekwezen Verschuivingen op de markt - de preprint-databanken en de prijsstijging van tijdschriten - secundaire literatuur wordt volledig elektronisch - primaire literatuur: newsletters, brede experimenten

Okl99bib.ppt - JT/ K.U.Leuven Informatiseringsplan bibliotheekwezen Uitdagingen voor de universiteit - financiële middelen - ruimte - personeel - eigen uitgever

Okl99bib.ppt - JT/ K.U.Leuven Informatiseringsplan bibliotheekwezen Projecten (hoofdbibliothecaris R. Dekeyser) a) verwerving van elektronische documenten b) conversie van steekkaartencatalogus c) modernisering van LIBIS d) produktie van elektronische documenten e) didactische collectie en CWIS-aanbod

Okl99bib.ppt - JT/ K.U.Leuven Informatiseringsplan bibliotheekwezen Project a Verwerving van elektronische documenten - koppeling van (elektronische) documentlevering aan raadpleging secundaire literatuur - onderhandelingen en aankopen meer gecentraliseerd (topleveranciers zoals Ebsco) - niveau K.U.Leuven en/of Vlaanderen (Elektron) ?

Okl99bib.ppt - JT/ K.U.Leuven Informatiseringsplan bibliotheekwezen Project b Conversie van steekkaartencatalogus - invoeren rest eigen collecties in LIBIS - in het kader van samenwerkingsprojecten - ter reductie van IBL-kosten

Okl99bib.ppt - JT/ K.U.Leuven Informatiseringsplan bibliotheekwezen Project c Modernisering van LIBIS - van LIBIS naar AMICUS - cf. Nationale Bibliotheek van Canada - software, hardware - gegevens overbrengen

Okl99bib.ppt - JT/ K.U.Leuven Informatiseringsplan bibliotheekwezen Project d Productie van elektronische documenten - digitale documenten - inscannen van (veel)gevraagde werken - LibriVision / digital library

Okl99bib.ppt - JT/ K.U.Leuven Informatiseringsplan bibliotheekwezen Project e Didactische collectie en CWIS-aanbod - didactische bibliotheek op ‘intranet’ - cursussen (veelal in eigen beheer) - handboeken en zelfkeerpakketten - referentiecollectie op CWIS

Okl99bib.ppt - JT/ K.U.Leuven Informatiseringsplan bibliotheekwezen Aanpassingen infrastructuur en bibliotheekinformatici - deelbibliotheken - Centrale Bibliotheek (bv. leeszaal) - Universitair Rekencentrum (URC)

Okl99bib.ppt - JT/ Elektron: een Vlaams project Vlaams Overlegorgaan inzake Wetenschappelijk Bibliotheekwerk (VOWB) - Vlaams netwerk (internet) - via bibliografische databanken naar full text databanken - automatische betaling via account servers

Okl99bib.ppt - JT/ Elektron: een Vlaams project Vlaams Overlegorgaan inzake Wetenschappelijk Bibliotheekwerk (VOWB) Drie fasen: 1) haalbaarheidsstudie (Leuven, Gent, Antwerpen) 2) verbreding naar andere universiteiten en hogescholen, en openbare bibliotheken 3) eventueel ook bedrijven

Okl99bib.ppt - JT/ Elektron: een Vlaams project Vlaams Overlegorgaan inzake Wetenschappelijk Bibliotheekwerk (VOWB) - Vorming van een consortium van gebruikers - Onderhandelen met uitgevers - bv. Elsevier (1100 elektronische titels)

Okl99bib.ppt - JT/ (Voor) beelden uit Japan Bezoeken in augustus 1996 National Diet Library Keio University (Shonan Fujisawa Campus) Waseda University

Okl99bib.ppt - JT/ Besluit Alles nieuw ? Ook de bibliothecaris ? Bezinning: worden bibliotheken kortgesloten? Nuancering: elektroboek is niet voor morgen Taak: bewaren van het erfgoed Toch: herprofilering van het beroep

Okl99bib.ppt - JT/ Besluit Alles nieuw ? Ook de bibliothecaris ? Alleszins verschuiving van ‘boekbewaarders’ naar ‘navigators’ ‘bewakers’ naar ‘toegangbemiddelaars’ ‘just in case’ naar ‘just in time - levering’