De Republiek in Europa Les 23: Bestuur & macht in Europa Van Hunebed tot heden De Republiek in Europa Les 23: Bestuur & macht in Europa

Plakkaat van Verlatinge 26 juli 1581 Vrede van Munster, 1648 Plakkaat van Verlatinge 26 juli 1581

Staatsinrichting van de Republiek H6:§ 3:p148-9 en aantekeningenbladen Staatsinrichting van de Republiek De Republiek werd door de Staten Genenaal bestuurd Deze besliste inzake Buitenlandse politiek Defensie Centrale belastingen (!) Bestuur over de Generaliteitsland Vanuit Den Haag Ridderzaal

Opening Staten Generaal Generaliteitslanden Opening Staten Generaal

Staatsinrichting van de Republiek De Republiek en haar bestuur De Raadspensionaris Leidde de vergaderingen Behandelde de correspondentie Gewesten bepaalden Hadden vetorecht Afgezanten (regenten voor de Gewesten) moesten ruggespraak houden De Stadhouders Voerden het leger/de vloot aan De grenzen van hun macht waren niet duidelijk; hetgeen zo nu en dan tot gelazer leidde Dit leidde zelfs tot twee stadhouderloze tijdperken Maurits Willem II

Frankrijk als middelpunt van Europa 1700 1720 1740 1760 1780 1800 1820 1840 1860 1880 Frankrijk als middelpunt van Europa De Franse koningen centraliseren de macht in hun land Lodewijk XIV laat hiertoe speciaal Versailles bouwen Andere Europese hoven (lees: vorsten) volgen zijn voorbeeld Verdere Franse (culturele) invloed Frans wordt de voertaal van de Europese elite en alles wat daarbij wil horen Franse kunst is zeer invloedrijk

Lodewijk XIV Als Apollo Als de zonnekoning Als Willem III

Versailles

Vorst en Steden spannen samen 1700 1720 1740 1760 1780 1800 1820 1840 1860 1880 Vorst en Steden spannen samen Hoe kon de vorst de macht nu centraliseren? Ten eerste ging deze met de steden samenwerken Ten tweede kreeg de adel andere functies toebedeeld Ten derde kwam er meer belasting binnen

1700 1720 1740 1760 1780 1800 1820 1840 1860 1880 Uitbouw van de macht Macht kon een vorst in verschillende gradaties hebben Zijn macht kon absoluut zijn of in meerdere of mindere mate gedeeld worden met steden of andere machtige families Soms zat een vorst alleen bij gratie steden en/of andere edelen In sommige landen was de macht van de vorst inderdaad absoluut Deze bestuurswijze heette het absolutisme Een absoluut vorst had alle macht in handen de overtuiging dat hij de macht van God had gekregen

1700 1720 1740 1760 1780 1800 1820 1840 1860 1880 Botsingen in Europa Frankrijk wilde de baas op het continent worden en de Engelsen op zee Dit heeft geleid tot vele oorlogen. Een heel belangrijke oorlog: In 1672 – het Rampjaar – viel Frankrijk samen met Engeland, Keulen en Münster de Reepubliek aan. Allen wilden de invloed van de grootmacht “Nederland” breken. Wat niet goed lukte, maar toch een enorme slag voor de Nederlanders betekende!

Huiswerk Lezen Maken/meenemen blz. 142-3 Maakwerk in de klas Van vorige les: Lezen oriëntatiekennis Opdracht 2 (p.144) (Waar: toetsvraag met bron bij Tijdvak 6) Deze les: Opdracht 2 & 3 (p.148) (Waar: toetsvraag met bron bij Tijdvak 6) Huiswerk Lezen blz. 142-3 Maken/meenemen een goede kaart van Europa omstreeks 1700 meenemen als voorblad voor Tijdvak 6!