Kenmerk 15 Het conflict in de christelijke wereld over de vraag de wereldlijke of de geestelijke mach het primaat behoorde te hebben Les 13 - Investituurstrijd

H4:§1:p86-87 1100 1150 1200 1250 1300 1350 1400 1450 1500 1550 Scheiding der machten Voorop stond in de gehele middeleeuwen dat god soeverein was Maar er was een duidelijk verschil wereldlijke en geestelijke macht In het Romeinse Rijk was de godsdienst een staatsaangelegenheid De Franken (Clovis, Karel de Grote) namen dit over Dus de staat bemoeide zich met de Kerk; hierbij ging het dan met name om bestuursaangelegenheden Maar wie is nu de baas? De Kerk of de vorst? Heel simpel gesteld De wereldlijke heer is de baas over je lichaam De Kerk over je ziel

1100 1150 1200 1250 1300 1350 1400 1450 1500 1550 Strijd om dé macht 1 Vanuit het klooster Cluny (zie dia) ontstond er verzet tegen wereldlijke inmenging (11e eeuw) De Paus moest worden aangewezen door geestelijken en deze moest op zijn beurt weer andere kerkelijke bestuurders (laten) aanwijzen (1073) Hierdoor ontstond er een strijd tussen paus Gregorius VII en Koning Hendrik IV van het Duitse Rijk (zie dia) Deze strijd wordt de Investituurstrijd genoemd De paus deed Hendrik in de ban en zijn leenmannen kozen uiteindelijk voor de paus. Hierop stond Hendrik alleen en ging voor vergeving naar Canossa (1077) De pret voor de paus was van korte duur want thuis deed Hendrik weer lekker waar hij zin in had Uiteindelijk verjoeg Hendrik de paus uit Rome en zette er zijn “eigen” paus neer die hem natuurlijk tot keizer kroonde (1084)

Duitse Rijk

Hendrik in Canossa

Strijd om dé macht 2 Concordaat van Worms 1100 1150 1200 1250 1300 1350 1400 1450 1500 1550 Strijd om dé macht 2 Concordaat van Worms In 1122 werd de strijdbijl tussen de keizer en de paus officieel begraven Voortaan kreeg een bisschop van de paus het geestelijk ambt toegewezen, én daarna gaf de keizer hem wereldlijke (lees: bestuurlijke) macht over een gebied. Zowel keizer als paus waren tevreden met deze oplossing, ondanks dat op papier de macht van de paus leek te zijn toegenomen………maar ….►

Strijd om dé macht 3 feitelijke situatie 1100 1150 1200 1250 1300 1350 1400 1450 1500 1550 Strijd om dé macht 3 feitelijke situatie De strijd bleef gedurende de middeleeuwen Langzamerhand werd duidelijk dat de vorsten het machtigst waren, maar dit wilde niet zeggen dat zij geen rekening meer hoefden te houden met de wensen/eisen van de paus de vorst altijd zijn zin kreeg de paus niet bij tijd en wijle machtiger was Daarnaast traden geestelijke natuurlijk ook zelf vaak op als bestuur van een gebied

Q & A Wat wordt hier afgebeeld? Een vorst die zich onderwerpt aan de geestelijke macht

Huiswerk Lezen Maken/meenemen blz. 84 t/m 87 Maakwerk in de klas Van vorige les: Tijdvak III afronden; start Tijdvak IV Deze les: Opdracht 7 & 9 maken (p 89); waar? Tijdvak IV, op de plaats van vraag+zonder bron Huiswerk Lezen blz. 84 t/m 87 Maken/meenemen Mapje voor je tijdvakkendossier meenemen