Arts-psychotherapeut Workshop DM & Seksualiteit Woet L Gianotten Arts-psychotherapeut Seksuoloog-NVVS Kerkrade 2 oktober 2007
Fysieke seksuele functie Zin Opwinding Orgasme
Fysieke seksuele functie & seksuele disfuncties Resolutie ‘Terugkomen’ Libido / zinproblemen (afgenomen) Opwindingsproblemen (niet nat, niet stijf worden, niet stijf blijven) Orgasmeproblemen / ejaculatieproblemen (te vlug, te langzaam of niet, retrograad) Pijnproblemen / dyspareunie (genitaal) Spierspanningsproblemen (vaginisme, hypertonie, spasmen bij orgasme) Resolutie ‘Terugkomen’ Zin Opwinding Orgasme
Fysiek seksuele functie & seksuele disfuncties L ibido O pwinding O rgasme P ijn S pierspanning Zin Opwinding Orgasme
Seksuele disfuncties bij DM Resolutie ‘Terugkomen’ L ibido O pwinding O rgasme P ijn S pierspanning Bij de man L (afgenomen) O niet stijf worden, niet stijf blijven (51% type 1 37% type 2) O moeilijker klaarkomen (of niet), retrograad (2-14%) (20% bij type 1) P balanitis, voorhuidverklevingen S (vaginisme, hypertonie, spasmen bij orgasme) Fedele ea 2000 Resolutie ‘Terugkomen’ Ertekin 1998 Enzlin 2002 Zin Opwinding Orgasme
Seksuele disfuncties bij DM Resolutie ‘Terugkomen’ L ibido O pwinding O rgasme P ijn S pierspanning Bij de vrouw L afgenomen (mede door meer depressie) (25% van type 1 had depressie) O niet nat (10% meer lubricatieproblemen bij type 1) O vertraagd (10% meer problemen bij type 1) P candida vulvitis, vaginitis S vaginisme, hypertonie, spasmen bij orgasme) Enzlin 2002 Resolutie ‘Terugkomen’ Zin Opwinding Orgasme
Seksuele problemen bij de HA 1. Vragen om informatie 2. Onzekerheden 3. Disfunctie (maar geen probleem) 4. Disfunctie = probleem (maar geen hulpbehoefte!) 5. Disfunctie = probleem + behoefte aan hulpwens 1. Seksuele disfunctie (fysiek) 2. Intimiteits disfunctioneren 3. Relatie disfunctioneren
Het bio-psycho-sociale model Probeer bij de oorzaken niet te denken in termen van óf - óf, maar van én - én! Er is doorgaans niet één oorzaak, maar er zijn meerdere oorzaken! Vanuit verschillende velden
biologisch zenuwbanen bloedvaten hormonen medicatie pijn vermoeidheid anatomie
psychologisch angst faalangst onzekerheid rouw slechte coping kwetsuren van vroeger etcetera
sociaal verstoorde communicatie veranderde relatie verstoord zelfbeeld (gêne) mannenrol - vrouwenrol etcetera
met seksuele disfunctie Seksuele consequenties van chronische ziekten Ziektebeelden aantal lijders percentage met aantal patiënten in Nederland seksuele disfunctie met seksuele disfunctie diabetes mellitus 600.000 35% 210.000 ernstig alcohol probleem 25% 150.000 nierdialyse 3.000 70% 2.100 hypertensie 1.000.000 20% 200.000 hartaanval 277.300 69.300 ernstige asthma & COPD 66% 100.000 reuma 90.000 75% 67.500 aangeboren afwijkingen 15.000 50% 7.500 stomadragers 21.000 5.300 Totaal >800.000
Het weegschaalmodel positieve factoren negatieve factoren
bij DM Het weegschaalmodel negatieve anticipatie depressie relatie moeheid faalangst zenuwschade vaatschade positieve factoren negatieve factoren bij DM
bij DM Het weegschaalmodel negatieve anticipatie depressie relatie moeheid faalangst zenuwschade vaatschade positieve factoren negatieve factoren bij DM
bij DM Behandeling negatieve anticipatie relatie depressie faalangst moeheid incontinentie medicatie zenuwbeschadiging positieve factoren negatieve factoren bij DM
Behandeling bij seksuele disfunctie door ziekte, beperking of med Behandeling bij seksuele disfunctie door ziekte, beperking of med. interventie 1. Inventariseer samen met de patiënt de veranderbare en onveranderbare remmende factoren 4. Als onvoldoende effect: evt. symptoombestrijding 2. Verminder de (invloed van) veranderbare remmende factoren 3. Vermeerder de (invloed Van) stimulerende factoren positieve factoren negatieve factoren 5. Als onvoldoende effect: leer copen met de mogelijkheden vanuit de restfunctie
bij DM Behandeling ?? ?? ?? ?? ?? ?? positieve factoren negatieve factoren bij DM
Het effect van geleidelijk functieverlies bij DM begin vd schade 100% Seksuele functie ‘potentie’ functie volledig weg Tijd 0%
Storende agentia als oorzaak EN als onderhoudende factoren Voorbeelden van storende agentia: Medicatie Pijn Shock fase (bvb na CVA) Rouw Start van storend agens Storing opgelost 100% Negatieve anticipatie Faalangst Gekwetste trots Seksuele functie ‘potentie’ Tijd
Einde presentatie Succes als seksuologisch geïnteresseerd huisarts! @ . com woet gianotten