8. Deeltjesmodel 8.1 Cohesie en adhesie Thema 4: Verfijning van het materiemodel: atomen en moleculen 8. Deeltjesmodel 8.1 Cohesie en adhesie Experiment 1 Glas water leeggieten. Wat merk je aan de binnenkant van het glas? W: Er hangen nog waterdruppels aan de binnenkant Experiment 2 Schrijf met krijt op het bord W: Krijt blijft vastkleven aan het bord Besluit Aantrekkingskrachten tussen deeltjes van verschillende stoffen = adhesiekrachten Experiment 3 Laat een waterdruppel aan de kraan hangen W: Druppel vormt één geheel Besluit Aantrekkingskrachten tussen deeltjes van éénzelfde stof = cohesiekrachten

8. Deeltjesmodel 8.1 Cohesie en adhesie cohesiekrachten adhesiekrachten = aantrekkingskrachten tussen deeltjes van eenzelfde stof = aantrekkingskrachten tussen deeltjes van verschillende stoffen

8. Deeltjesmodel 8.1 Cohesie en adhesie Waar de sterkste cohesiekrachten? Waar de zwakste cohesiekrachten? vloeistof gas De deeltjes zitten heel ver van elkaar vaste stof De deeltjes zitten heel dicht bij elkaar in een rooster

8. Deeltjesmodel 8.2 Diffusie Experiment 1 Voeg een scheutje melk toe aan een tas koffie. W: De melk vermengt zich met de koffie Experiment 2 Spuit een beetje deoderant in de lucht W: De geur verspreidt zich in de klas Besluit Verschijnsel waarbij stof geleidelijk spontaan tussen de deeltjes van een andere stof doordringt = diffusie

8. Deeltjesmodel 8.2 Diffusie = luchtdeeltjes = diffusie = deoderantdeeltjes

8. Deeltjesmodel 8.2 Diffusie En wat bij vloeistoffen? Waar zal de diffusie het best verlopen? Waar zal de diffusie het slechtst verlopen? Bij vloeistoffen zal de diffusie bijna niet lukken omdat de deeltjes te vloeistof dicht bij elkaar zitten gas De ruimte tussen de deeltjes is heel groot vaste stof Diffusie zal moeilijk lukken bij vaste stoffen omdat de deeltjes te dicht bij elkaar zitten

8. Deeltjesmodel 8.2 Diffusie Opdracht Welke eigenschappen van de materie spelen in onderstaande voorbeelden een rol? Nagellak houdt goed op vinger- en teennagels, zelfs onder de douche of in het bad Adhesie tussen nagel en nagellak b) Een inktdruppel verspreidt zich in een glas water. diffusie c) Wanneer je een beetje kwik in een reageerbuis giet, is het kwikoppervlak bolvormig. Cohesiekrachten tussen kwikdruppels zijn groter dan de adhesiekrachten tussen de kwikdeeltjes en het glas d) Rond ieder tankstation hangt een benzinegeur Diffusie, benzine verspreidt zich in de lucht e) We lijmen scherven aan elkaar. Adhesie tussen lijm en glas

VAST VLOEISTOF GAS 8. Deeltjesmodel 8.3. Samengevat: deeltjesmodel DEELTJEMODEL Ordening van deeltjes Ruimte tussen deeltjes Cohesiekrachten tussen deeltjes geen ordening, bewegen door elkaar bewegen ordeloos door elkaar geometrisch kleine tussenruimte iets grotere tussenruimte heel grote tussenruimte grote cohesiekrachten minder sterke cohesiekrachten heel kleine cohesiekrachten

bewegen ordeloos door elkaar 8. Deeltjesmodel 8.3. Samengevat: deeltjesmodel VAST VLOEISTOF GAS DEELTJEMODEL diffusie beweging vorm volume makkelijke diffusie diffusie mogelijk weinig diffusie bewegen ordeloos door elkaar bewegen langs elkaar trillen vaste vorm geen vaste vorm geen vaste vorm vaste volume vast volume geen vast volume