College voor Arbeidszaken 23 april 2003 Pensioenen College voor Arbeidszaken 23 april 2003

Wat is pensioen ? Diverse pensioenvoorzieningen: ouderdomspensioen / nabestaandenpensioen / invaliditeitspensioen / pré-pensioen Drie pijlers van het Nederlandse pensioengebouw: algemene voorziening (AOW / ANW / WAO) arbeidgebonden voorziening (pensioenfonds) individuele voorziening (verzekeraar) Presentatie gericht op Ouderdomspensioen (OP/NP) en Prépensioen (FPU) van het ABP

Opbouw Pensioen (1) Individuele aanvulling Pensioen Franchise Hoogte pensioen afhankelijk van salaris en dienstjaren (berekend op basis van aantal dienstjaren en deeltijdfactor) Hoogte franchise gebaseerd op AOW. Franchise is: € 15.250 Hoogte werkelijke AOW-uitkering afhankelijk van gehuwd of alleenstaand Uitgangspunt: pensioen + AOW is 70% van laatstverdiende loon

Opbouw Pensioen (2) ABP gaat bij pensioenuitkering uit van AOW-uitkering voor een alleenstaande: 70%. Gehuwden krijgen echter maar 50%. Gevolgen voor gezinsinkomens: ALLEENSTAANDE 1-VERDIENER 2-VERDIENERS 70% 70% 70% 70% 70% 50% 50% 50% 50% - Lichtblauw: Pensioen van ABP Donkerblauw: AOW-uitkering - Rood: Pensioengat

ABP (Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds) Het ABP verzorgt het pensioen voor de overheids- en onderwijssectoren. Grootste fonds van Nederland, tweede ter wereld. Beheert € 135 miljard en heeft 2,5 miljoen deelnemers (actieven, gepensioneerden en slapers).

Spelers bij het ABP VSO SCO samen in Pensioenkamer ABP-bestuur Pensioen- en verzekeringskamer (PVK) controleert financiële positie van pensioenfondsen.

Financiële positie Pensioenfonds Dekkingsgraad: Reserveringen t.o.v. verplichtingen Ontwikkeling ABP: 2001 122% 2002 103% Oorzaken lage dekkingsgraad: Toename verplichtingen (CAO-verhoging / loondrift) Daling inkomsten (beursresultaten)

Instrumenten voor verhogen dekkingsgraad Instrumenten ABP-bestuur: Beleggingsinstrument Indexatie pensioenaanspraken (evt. voorwaardelijk) Premie-instrument - premiesprongbegrenzing 2% - benodigde premie 2003 19% bij rekenrente van 4%, zonder buffer

Effectiviteit premie-instrument Premie-instrument niet effectief Vuistregel: 1% salarisstijging actieven (die doorwerkt naar gepensioneerden en slapers) kost ca. € 1,5 miljard. 1% minder beleggingsrendement kost ook ca. € 1,5 miljard. Totale opbrengsten uit premie in 2002: € 3,6 miljard 2% premieverhoging 2003: 15,2% = 0,6 miljard meer.

Reden pensioenonderhandelingen Verkleining draagvlak pensioenen door demografische en maatschappelijke ontwikkelingen (hoofdreden werkgevers) Financiële positie pensioenfonds (hoofdreden bonden)

Internationale cijfers (OECD) Komende 25 jaar zal het totaal aantal gepensioneerden toenemen met 70 miljoen. Terwijl de beroepsbevolking slechts met 5 miljoen zal toenemen. Afgelopen 25 jaar nam het aantal mensen met de pensioengerechtigde leeftijd met 45 miljoen toe. Maar de beroepsbevolking nam toe met 120 miljoen.

Demografische ontwikkelingen (1) bron: SER

Demografische ontwikkelingen (2)

Maatschappelijke ontwikkelingen Langer studeren, later werken Eerder uittreden geboren rond 1905: 75% van leven werkzaam geboren rond 1935: 58% van leven werkzaam

Ontgroening / Vergrijzing / Kortere loopbaan Draagvlak Langer leren korter werken langer leven 20 65 Ontgroening / Vergrijzing / Kortere loopbaan

Onderhandelingen Pensioenkamer Inzet bonden: Premieverhoging is voldoende, als beurs aantrekt is ABP in staat aan de verplichtingen te voldoen Middelloon bepreekbaar met behoud van uitkeringsniveau Inzet werkgevers: Pensioenregeling moet een goed en houdbaar pensioen nastreven. Hiervoor is draagvlak noodzakelijk. De prioriteit ligt bij het ouderdomspensioen en onvermijdelijk niet bij de mogelijkheid om vroeg uit te treden Technische overgang naar middelloon / verlagen van ambitieniveau

Eindloon en Middelloon: carrièreverloop

Voor 1 juli 2003 resultaat…. ….. anders grijpt ABP-bestuur in met noodmaatregel, omdat aan de voorwaarden van de PVK moet worden voldaan.