Je ziet niet wat je ziet Selectievertekening in de meting van onderwijsongelijkheid en -effectiviteit Ides Nicaise Anna D’Addio Steven Groenez (HIVA, K.U.Leuven / Steunpunt LOA)
Onderwijs produceert… èn selecteert Voorbeeld 1: dalende schoolse vertraging © HIVA
Onderwijs produceert… èn selecteert Voorbeeld 2: hoger onderwijs meest democratisch? % normale doorstroming na 1e jaar hoger onderwijs, naar diploma moeder © HIVA
Correctie voor selectieve uitval vergelijkbare problemen in economie Heckman model: schatten van verband tussen loon en onderwijsniveau, wetend dat er een selectieve (niet-) deelname is aan de arbeidsmarkt human capital wages reservation wage ‘ true’ regression line OLS regr. line © HIVA
De ‘truuk’ Maak gebruik van de invloed van geobserveerde individuele kenmerken van degenen die wel in de steekproef blijven de correlatie tussen de storingstermen in de kans op blijven en de uitkomstenfunctie om de (niet-observeerbare) uitkomsten te voorspellen voor de ‘uitvallers’ Bereken vervolgens de gemiddelde uitkomsten voor iedereen
Correctie voor selectieve uitval Methode Equatie 1: P{vertraging eind 6e leerjaar LO | kind heeft 6e leerjaar beëindigd in gewoon LO} = f (sociale achtergrond) + ε1 Equatie 2: P{uitval vóór eind 6e leerjaar LO} = f (sociale achtergrond) + ε2 Waarbij ε1 en ε2 mogelijk gecorreleerd zijn ofwel tweetrapsregressie ofwel simultane schatting
Schattingsresultaten Heckman-model (6e leerjaar lager onderwijs)
Vertekening in kans op vertraging (6e leerjaar lager onderwijs) Waargenomen / werkelijke kans op vertraging bij einde 6e lj. naar onderwijsniveau gezinshoofd © HIVA
Schattingsresultaten Heckman model (6e leerjaar secundair onderwijs)
Vertekening in kans op vertraging (6e leerjaar secundair onderwijs) Waargenomen / werkelijke kans op vertraging bij einde 6e lj. naar onderwijsniveau gezinshoofd © HIVA
Besluit Het onderwijs produceert én selecteert. Bij meting van (wijziging in) output moet je rekening houden met (wijziging in) selectiviteit Selectieve uitval is sterk sociaal bepaald. Daardoor wordt sociale ongelijkheid in onderwijs onderschat Dit alles kan ernstige gevolgen hebben voor de validiteit van onderzoeksresultaten… en daarop gebaseerde beleidsopties !