Hoe Erasmus een opleiding meer waarde kan geven. Debbie Stragier (Ugent)

Wie ben ik? Beginnend leerkracht Vakken fysica & chemie Onderzoek: Chemistry Education in Europe: Comparative Theories and Methods Goede middag, ik ben Debbie. Pas afgestuurd in de chemie en ben nu leerkracht in opleiding. Ik geef sinds september les in Ninove in de vakken chemie en fysica met de ondersteuning van deze universiteit. Maar ik ben hier niet om over mijn eerste jaar lesgeven te praten, maar over mijn prachtjaar die ik vorig jaar beleefde.   In het laatste jaar van een universitaire opleiding is het de bedoeling een groot onderzoek te voeren, de masterproef. Ik dacht eerst, jammer dat ik voor een dergelijke onderneming in een anonieme laboratoriumrichting zit. Ontzettend veel waardevolle onderzoeksmogelijkheden, maar niets waarmee ik een extra stempel kan drukken op mijn CV. Ik wou namelijk al heel lang wetenschapsleerkracht worden. Het is net dat moment dat ik professor Strubbe tegenkwam, de professor die verantwoordelijk is voor mijn unieke ervaring, Zij stimuleerde mij om mijn groot onderzoek te doen over onderwijs binnen mijn kleine vakdomein chemie. En dit te vergelijken met praktijken in het buitenland. Ik wou meer te weten komen over de wetenschapsmotivatie bij jongeren en waar start je dan, de PISA resultaten.

Realiteit via PISA (2006) Performance higher than average Enjoyment higher than average Performance higher than average Enjoyment lower than average Als eerste kan je bijvoorbeeld de PISA resultaten bekijken, een internationale vergelijking tussen landen op vlak van lezen, wetenschappen en wiskunde. Deze resultaten worden ook steeds ten opzichte van waardefactoren geplaatst. Wel, in 2006 zijn deze waardefactoren geplaatst ten opzichte van de wetenschapsscore. In deze grafiek staan de wetenschapsscores, op de verticale as, ten opzicht van de score ‘hoe graag de leerlingen wetenschappen doen’. Wel als je al iets hoort over PISA, dan is het meestal over hoe goed we presteren, of misschien toch een beetje afgezwakt omdat we niet genoeg gaan voor gelijke kansen. Wel hier is de waarheid: er zijn veel landen die beter scoren dan België. Maar vooral ook op de randfactoren. In deze grafiek is bijvoorbeeld duidelijk hoe goed Finland scoort. Het is nu eenmaal niet voor niets dat ik naar daar ben getrokken.   Eens ik daar aankwam heb ik vaak gevraagd, of ze weten hoe het komt dat ze zo hoog scoren, maar meestal kreeg het antwoord dat die PISA resultaten niet kloppen of dat het toeval is. Nu dat laatste is door de keer op keer hoge score van Finland uitgesloten, maar zo was ik nog geen stap dichter bij een antwoord. Performance lower than average Enjoyment lower than average Performance lower than average Enjoyment higher than average

Bezochte scholen Dus ben ik de scholen binnengetrokken om te kijken hoe ze er een vak als chemie aanpakken. Een zestal scholen heb ik bezocht.

Zoals je kan zien op de kaart ben ik nogal zuidelijk gebleven. …

Kijkje in de scholen Het eerste wat me opviel was de gezelligheid in de ontmoetingsruimtes. Het staat er vol zetels. In de lagere scholen lopen de meeste ook op pantoffels, maar ik heb vooral de jongeren tussen 16 en 19 jaar geobserveerd, en daar zijn pantoffels uit den boze. ik kon er zien hoe anders de schoolinrichting was, de motivatie van de leerlingen, de motivatie van de leerkrachten. Ik wil wel duidelijk anders beklemtonen, ik heb het hier niet over beter of slechter.   De meeste lessen die ik observeerde waren in het Fins. Sommige in het engels. Eigenlijk moet ik nu toegeven dat ik een zeer dankbaar vakdomein heb. Chemie is in het Fins makkelijk te volgen, de termen zijn zeer gelijkend en eindigen dan op i. De mopjes die werden gemaakt tussendoor waren wel te moeilijk om iets uit te verstaan. Mijn basiscursus Fins is mij ontzettend van pas gekomen, maar hiervoor is meer dan een basiscursus nodig. Fins is echt een vreselijk moeilijke taal en heeft geen linken met het Engels of Frans.

Help … Fins … Hyvää huomenta Hyvää päivää Hyvää iltaa  Hei De meeste lessen die ik observeerde waren in het Fins. Sommige in het engels. Ik wist dit van voor ik vertrok, dus deed ik een kleine cursus Fins. Hier in Vlaanderen kan je dat nergens doen. Ik heb dit dus via een cd gedaan vanuit Nederland. Startende met hallo leren zeggen. Eigenlijk moet ik nu toegeven dat ik een zeer dankbaar vakdomein heb. Chemische teminologie is in het Fins makkelijk te volgen, de termen zijn bijna identiek en eindigen dan op i. De mopjes die werden gemaakt tussendoor waren wel te moeilijk om iets uit te verstaan. Mijn basiscursus Fins is mij ontzettend van pas gekomen, maar hiervoor is meer dan een basiscursus nodig. Fins is echt een vreselijk moeilijke taal en heeft geen linken met het Engels of Frans.

‘Erasmus in school’ Ik heb er wel niet alleen gaan observeren, ik heb via een nationaal project ook mogen lesgeven. Dit is een project die in alle landen mogelijk zou moeten zijn. In Finland is er de organisatie ‘Erasmus in school’. Leerkrachten en erasmus studenten worden gematched volgens locatie en vakdomein. De bedoeling is vooral om cultuur vanuit buitenland de Finse klassen binnen te brengen. Maar bij mij was de ervaring veel grootser dan dat.

Nousiaisten Lukio Mijn eerste ervaring heb ik opgedaan in Nousiaisten lukio kon ik naast het observeren van enkele lessen, een les geven.

Nousiaisten Lukio Deze ging over suikers, vetten en eiwitten. Hier heb ik ze geïntroduceerd in de wereld van chocolade en frietjes, Belgische frietjes.

Vammalan Lukio Ik heb er twee dagen met overnachten naar een school getrokken in Vammala, Vammalan Lukio. Vammala is een piepklein dorpje waar geen enkele toerist komt, vlak bij de zeer gekende steden Nokia en Tampere. Bezienswaardigheden. Een prachtig kerkje, en… ja neen dan ben je het hele dorp al rond. Dus echt een heel klein dorpje. Wel één van de weinige waar je makkelijk aan alcohol kon raken.

Vammalan Lukio Het is zeer moeilijk om in Finse scholen foto’s te nemen, maar hier zijn veel foto’s genomen. Ik heb er twee dagen lessen gevolgd en één lesje over redoxreacties gegeven. De voldoening van het geven van zo’n les was buitengewoon. Ik had hier nog geen ervaring opgedaan en werd er dus voor de leeuwen gegooid. Hoewel in vergelijking met mijn huidige klasjes zijn het eerder schattige welpjes. De les ging over redoxreacties, dus heb ik er verteld over het opknappen van het atomium. De leerlingen raakten wel geboeid door de achtergrond van ons monument, maar hadden het nog nooit eerder gezien.

De Universiteit in Turku Gezelligheid Maar vooral broodnodige hulp Op de universiteit werd ik geholpen door professoren uit de faculteit onderwijskunde, zij hielpen mij het onderwijssysteem te begrijpen. Iets wat voor een Belgische hokjesdenker niet altijd even makkelijk was. Het tegenover elkaar plaatsen van onze onderwijssystemen is niet zo voor de hand liggend. Al zeker niet om de finse leerlingen met de vlaamse te vergelijken. Dit omdat je in Finland comprehensief onderwijs hebt tot 16 jaar, waar ook de leerplicht stopt.

Terug in België Van zodra ik iets gebruik dat ik daar heb waargenomen, kijken mijn collega’s wel verrast en dat is natuurlijk wel leuk. Zo heb ik eens mijn leerlingen laten genieten van statistiek, door met knikkers het experiment van rutherford na te bootsen. Iets wat ze heel graag hebben gedaan, en goede resultaten van hebben verwerkt.

Leren over het eigen onderwijssysteem = ruimere oppervlakkige kennis Maar het onderwijssysteem ontdekken = starten het te begrijpen Het belangrijkste wat mij is bijgebleven uit mijn Erasmus naar Finland is: Je kan wel veel leren en te weten komen over het eigen onderwijssysteem. Maar je kan het pas beginnen begrijpen als je het vergelijkt met een ander

Einde, Bedankt!