De Nederlandstalige WISC-III Dr. Mark Schittekatte Lic. Griet Vermeir Testpracticum PPW (BFP,VVSP,VFD,BVP) Universiteit Gent

De Nederlandstalige WISC-III Willem Kort (projectleider) Mark Schittekatte Elzeloes Compaan Griet Vermeir Nico Bleichrodt Marjan Bosmans Wilma Resing Paul Verhaeghe Dienstencentrum NIP, Vrije Universiteit Amsterdam, Universiteit Leiden & Universiteit Gent

Initiatief (zomer 2000) NDC -> BFP (Willem Kort -> Luc Scheldeman, RvB) Met medewerking van: Statistische ondersteuning Peter Dekker (VUA) Prof. Jacques Grégoire (UCL) Advies in Vlaanderen: Commissie psychodiagnostiek van de BFP (http://www.bfp-fbp.be/BfpNL/ACTcommdiag.htm, voorzitter K. Glabeke) Vlaam Forum voor Diagnostiek in de psychologische en pedagogische begeleiding en hulpverlening (http://www.vfd-ppbh.cjb.net/, voorzitter J. Scheiris) Vlaamse Vereniging voor Schoolpsychologie (http://home.pi.be/~vvsp/ , voorzitter M. De Beuckeleer)

Testpracticum PPW Testklas (casussimulaties & “testmanagers”) “Website Weg Wijzer Psychodiagnostiek”, M.Schittekatte in: Tijdschrift Klinische Psychologie nr 1, 2, 3 in 2001 Testotheek (250 & > 1000 testen) Wetenschappelijk Onderzoek - Testadaptatie (WISC-III, Dylexia Screening Test, DAT, 16PF,…) Website http://allserv.rug.ac.be/~mcovents/Testpracticum/

Website Testpracticum http://allserv.rug.ac.be/~mcovents/Testpracticum/

Structuur kennismaking WISC-III Waarom een WISC-IIINL? Ontwikkeling van de WISC-IIINL Wat is er veranderd tov. de WISC-R? Ervaren van enkele nieuwe elementen PAUZE met expositie nieuw materiaal Normeringsonderzoek Betrouwbaarheid en validiteit Scoren en interpreteren Vragenronde

Waarom een WISC-IIINL ? Actualiseren van de normen WISC-R = 1986 (1980) Flynn-effect Laatste in Europa Inhoud van subtesten en scoringsregels actualiseren Nieuwe subtest – factorstructuren + attractiviteit verhogen

Ontwikkeling WISC-III Vooronderzoek (jan.- febr. 2001) Uitgebreide experimentele versie van 5 verbale subtests bij 500 kinderen (IN, OV, RE, WO, BG) Steekproef: 250 Vlaanderen, 250 Nederland Geslacht, regio, onderwijsnet, urbanisatiegraad Nieuwe items (Europa, experten, creativiteit) Aangepaste items (frank, waarde-oordeel) Oude items

Eindproduct: de WISC-IIINL Veranderingen tov WISC-R Doel vooronderzoek: Vlaanderen – Nederland: één norm Moeilijkheidsgraad, betrouwbare subtests Vloer- en plafondeffecten Begin-en afbreek- en omkeerregels bepalen Eindproduct: de WISC-IIINL Veranderingen tov WISC-R (bijna 60%, volgorde subtests)

Veranderingen tov WISC-R

Overzicht per subtest: Onvolledige Tekeningen Helft WISC-R overgenomen Vb. gaatjes in riem 16 nieuwe items, totaal 30 items Vb. vis Lay-out aangepast: attractiever

(Gaatjes in riem invoegen) Voorbeeld “oud” item (Gaatjes in riem invoegen)

Voorbeeld nieuw item

Overzicht per subtest: Informatie 9 items WISC-R overgenomen Vb. Noem de vier jaargetijden 22 nieuwe items Vb. Waaruit bestaat water? Meer items in begin en op einde (vloer-en plafondeffecten)

Overzicht per subtest: Substitutie Test is verlengd Deel A: 14 aangevuld Deel B: 26 items aangevuld

Overzicht per subtest: Overeenkomsten 11 items overgenomen uit WISC-R Vb. Piano – gitaar 8 nieuwe items Vb. IJs en stoom 2 items aangepast (geactualiseerd)

Overzicht per subtest: Plaatjes Ordenen 5 items WISC-R Vb. Boot 8 nieuwe items Vb. Schaduw op huis 1 item aangepast Vb. Bank op hoofd: verontschuldiging ipv gevecht (illustratie)

(invoegen schaduwen op huis) Voorbeeld nieuw item (invoegen schaduwen op huis)

(verhaaltje met bank invoegen) Voorbeeld oud item (verhaaltje met bank invoegen)

Voorbeeld aangepast item

Overzicht per subtest: Rekenen 3 items uit WISC-R Vb. Bomen tellen 8 gewijzigd Vb. Franken en guldens worden potloden, koekjes, appels. 15 nieuwe items Vb. ijsjes

Voorbeeld nieuw item

Overzicht per subtest: Blokpatronen 8 items WISC-R 4 nieuwe items

Voorbeeld nieuw item

Overzicht per subtest: Woordkennis (voorheen Woordenschat) 6 items uit WISC-R Vb. paraplu, diamant, besmettelijk 27 nieuwe items Vb. dief, organiseren, transparant

Overzicht per subtest: Figuur Leggen 4 items WISC-R Molen en telefoon weggevallen 1 nieuw item Bal

Nieuw item

Overzicht per subtest: Begrijpen 7 items WISC-R Vb. Snoepen slecht 1 item aangepast Bibliotheek => museum 11 nieuwe items Vb. Voordelen email

Overzicht per subtest: Cijferreeksen (aanvullende test) 3 extra beurten: wegens plafondeffect

Overzicht per subtest: Doolhoven (aanvullende test) 6 items WISC-R 2 licht gewijzigd 2 nieuwe items

Symbolen Vergelijken (optionele subtest) Nieuwe subtest Snelheidsinstructie (2 minuten) Deel A: tot 8 jaar Deel B: vanaf 8 jaar Levert nieuwe factorstructuur op (zie verder)

Symbolen vergelijken (6-7 jaar)

Symbolen vergelijken (8-16 jaar)

Verkennen WISC-IIINL Tijd voor actie!! De oplossingen: Spaken, baleinen 180-240 km. Verlaten gebieden met extreme temperaturen 4 - 2 - 1 - 3 48 Voorstel tot wijziging wetsontwerp Telecommunicatie, wetenschappelijke of spionage-doeleinden

Normering WISC-IIINL Afname bij 1229, 6-16 jarigen Normen ontwikkelen Representatieve steekproef Geslacht, regio, schooltype, urbanisatie, 29 scholen Opgeleide testleiders – rol CLB Normen ontwikkelen

Betrouwbaarheid WISC-IIINL Interbeoordelaarsbetrouwbaarheid om scoring goed te krijgen Tabel homogeniteitscoëfficiënten

Homogeniteitscoëfficiënten

Validiteit WISC-IIINL Factor-analyse: nieuwe derde factor! Verbaal Begrip (- RE) Perceptuele organisatie (- SU) ‘Vrijheid van afleidbaarheid’ (RE + SU + CR) verdwenen Nieuwe factor: ‘Verwerkingssnelheid’ (SU + SV) Schoolprestaties: significante samenhang met IQ + Tabel gemiddelde moeilijkheidsgraad

Horn & Cattell (1966): Theory of Crystallized Intelligence (reproductieve intelligentie) Kennis mbt problemen oplossen en feitenkennis opgedaan op school en door cultuur. WISC-III Factor Verbaal Vermogen (Infomatie, Overeenkomsten, Woordkennis, Begrijpen ) Fluid Intelligence (inventieve intelligentie) Mogelijkheid om nieuwe problemen op te lossen, los van schoolse opleiding of cultuur. WISC-III Factor Perceptuele Organisatie (Onvolledige Tekeningen, Plaatjes Ordenen, Blokpatronen, Figuur Leggen)

Correlaties IQ –schoolresultaten (N=203)

Gemiddelde moeilijkheidsgraad

Psychometrisch vervolgonderzoek Uitgebreider psychotechnisch rapport volgt Test-hertest (stabiliteit) Extra-validering SON-R / RAKIT Specifieke groepen (dyslexia, allochtonen, hoog- & laag begaafden, gedragsproblematieken) Relevante literatuur: Artikel Schittekatte (2000): Het hertesten van intelligentie bij kinderen: een literatuurstudie. Significant, op internet gepubliceerd http://users.skynet.be/vsig stijging bij hertest vooral PIQ advies minstens één jaar, bij voorkeur twee jaar te wachten voor het hertesten met eenzelfde test Schittekatte, Kort, Resing, Vermeir, Verhaeghe (in druk) hoofdstuk in “Cultures and children’s intelligence: A cross-cultural analysis of the WISC-III” (ed. Georgas & van de Vijver, ...)

IQ & onderwijsniveau

Scoren en interpretatie Vergelijking normen, UK en Franse-versie Flynn-effecten: IQ-daling meer aan uiteinden dan in midden (Wechsler, 1991) + geef ons uw hertest-data, aub Kwalitatieve beschrijving COTAN (Tabel Resing)

Kwalitatieve beschrijvingen van de WISC IIINL IQ scores*   IQ Classificatie Theoretische normaal curve Hoger dan 130 Zeer begaafd 2.1 121-130 Begaafd 6.4 111-120 Boven gemiddelde 15.7 90-110 Gemiddeld 51.6 80-89 Beneden gemiddeld 15.7 70-79 Laag begaafd/moeilijk lerend 6.4 69-50 Licht zwakzinnig/lichte verstandelijke beperking 35-49 Matig zwakzinnig/matig verstandelijke beperking 20-34 Ernstig zwakzinnig/ernstige verstandelijke beperking 2.1 <20 Diep zwakzinnig/diepe verstandelijke beperking * gebaseerd op Resing, W. & Blok, J. De wenselijkheid van een éénduidig classificatiesysteem van intelligentiescores. De Psycholoog 37, 5 2002

WISC-III praktisch The Psychological Corporation (http://www.tpc-international.com/) Uitgeverij BOOM, Amsterdam, 925 € (excl. BTW) (http://www.uitgeverijboom.nl/) mail Jaap Mulder via uitgeven @psynip.nl of mark.schittekatte @ rug.ac.be

Veel gestelde vragen

Veel gestelde vragen II

Dyslexia Screening Test Psychological Corporation Eerste screening dyslexie Eind juli 2002: einde onderzoek Rond eind 2002: test op de markt

Opmerkelijke verschillen Jongens (INF, REK, BP) vs. meisjes (CR, SUB, SV) Oudste kind Allochtonen: verschil neemt af SES & verblijfsduur hoog opgeleide ouders reden: meer acculturatie

Vlaanderen-Nederland (vooronderzoek) Dialecten Vlaanderen INF, WK, RE, OK Nederlands DH 0, 1 en 2 bij “Begrijpen” Spelling