3de Proef Diergeneeskunde Universiteit Gent LEVERINSUFFICIËNTIE 3de Proef Diergeneeskunde Universiteit Gent Jacques Debraekeleer

ROL van de LEVER Metabole processen Excretoire functies Endocriene functies Stockering & Reserve Hemodynamische functie

De LEVER is UNIEK Bloed toevoer Reservecapaciteit Herstelvermogen

Metabole Afwijkingen Glycogeenreserve  glucagon-insulin ratio  Insuline resistentie Glucoseintolerantie Gluconeogenese  Hepatische encefalopathie

Leverinsufficiëntie Doel van de Dieetvoeding Metabole homeostase Accumulatie van toxische bijproducten  Risico van HE  Voedingstoestand verbeteren Herstel van de lever ondersteunen Electrolyten huishouding herstellen Diarree en malassimilatie voorkomen

Leverinsufficiëntie Dieetvoeding Belangrijkste Voedingsstoffen Energie Eiwit & aminozuren Vet & vetzuren Koolhydraat Mineralen Vitamines Oligo-elementen L-Carnitine

LEVERINSUFFICIËNTIE ENERGIE RER tot 1.5 x RER RER = 290 kJ/kg0.75 Voldoende energierijk dieet Voldoende niet-eiwit calorieën eiwit sparend vermindert HE

vet eiwit X energie structurele functies

Leverinsufficiëntie Eiwit Voldoende eiwit Hoge kwaliteit - gematigde hoeveelheid Eiwitbronnen plantaardig eiwit melk eiwitten ei Hond 3,5 - 4,5 g/ kg0,75 Kat 3,0 - 4,0 g per kg LiG

Gluconeogenese tijdens de postprandiale fase Alanine Alanine Alanine Pyruvaat Gluconeogenese Glucose Aminozuren (BCAA) Glucose Lever Bloed Spier

Glutamate Dehydrogenase Carbomoyl Phosphate + HCO3 Nucleic Acids Amino Acids Amines Glutaminase Glutamate Dehydrogenase Glutamine Synthetase Glutamine NH3 Glutamate Oxaloacetate Carbomoyl Phosphate + HCO3 Transaminase Bacterial Urease -Ketoglutarate Aspartate Ornithine Citrulline Urea UREA CYCLE Arginine Argininosuccinate Fumarate

Leverinsufficiëntie Aminozuren BCAA mobilisatie voor gluconeogenese gedaald in plasma Arginine Ureum cyclus - ammoniak insuline resistentie Methionine hoge dosis verhoogt HE

Leverinsufficiëntie Koolhydraat Antiketogeen en eiwitsparend Koolhydraat resistentie 20 - 50 % van energie Zeer verteerbaar Rijst Oplosbaar vezel

Leverinsufficiëntie Vet Voldoende vet Eiwitsparend Energierijk Bron van essentiële vetzuren Vetoplosbare vitaminen MCT

Leverinsufficiëntie Vet Moeten de vetopname verminderd worden wegens steatorree? 25 - 35% van de energie als vet  betere overleving Strombeck 1990 Triglyceriden - assimilatie matige cholestasis extra-hepatische galweg obstructie Vrije vetzuren energiebron Eiwit sparend Eiwit-tekort stimuleert vetaccumulatie L-Carnitine

Rol van L-Carnitine Cell Mitochondrion Cytosol CoA + Long chain fatty acids Acyl-CoA ACS CPT I L-Carnitine Acyl-Carnitine CT -Oxidation CPT II CoA + ATP Acetyl - CoA Citrate cycle

LEVERINSUFFICIËNTIE Mineralen Natrium Ascites Portale hypertensie Kalium Hypokaliëmie Insuline-resistentie Glucose-intolerantie Magnesium

LEVERINSUFFICIËNTIE Oligo-elementen Koper Bedlington terriër, West-Highland white terriër, dobermann, skye terriër minimum behoefte 3 mg/kg DS

LEVERINSUFFICIËNTIE Oligo-elementen Zink  bij lever patiënten  absorptie van koper (10 mg/kg) Antifibrotisch Minimum behoefte 1 mg/kg LiG

LEVERINSUFFICIËNTIE Oligo-elementen IJzer Verlaagd in plasma Tekort verhoogt lipid accumulatie Accumulatie in lever Hemosiderosis Oxyderend Min. behoefte hond 1.4 mg/kg LiG

LEVERINSUFFICIËNTIE Vitaminen Vetoplosbare vitaminen hebben galzouten nodig Vitamine K - stollingsfactoren Vitamine A PU/PD - wateroplosbare vitaminen Anti-oxydant vitaminen E & C vit. C 25 mg/kg Vit. E 100 mg/kat - 200-600 mg/hond

LEVERINSUFFICIËNTIE Voedingsschema Anorexie Glycogeen reserve Gluconeogenese Voortijdige mobilisatie van spiereiwit Frekwente kleine maaltijden

BESLUIT - SAMENVATTING Protein BCAA Arginine Energy Non-protein calories Frequent small meals Antioxidant vitamins Trace-elements