Deel 1: Hoe verkrijgen organismen informatie over hun omgeving?
Deel 1: Hoe verkrijgen organismen informatie over hun omgeving? Inleiding: wandeling langs het strand Wat neem je waar? Voorbeelden van prikkels: Je ruikt de zeelucht Je trapt op schelpen Je wandelt op de warme stenen Je kijkt recht in de zon Je proeft zeewater
Deel 1: Hoe verkrijgen organismen informatie over hun omgeving? Prikkel Reactie Een auto toetert. Iemand trapt op je tenen. Je raakt met je hand een hete kookplaat aan. Papa bakt heerlijke frieten. Het licht springt op groen. Je duikt in het ijskoude water. Je drinkt koffie met zout i.p.v. met suiker. Je leest een boek en hoort de deurbel niet. Geluidsprikkel Tastprikkel Warmteprikkel Reukprikkel Lichtprikkel Koudeprikkel Smaakprikkel /
Deel 1: Hoe verkrijgen organismen informatie over hun omgeving? Prikkel: Een verandering die op ons inwerkt De verandering is intens genoeg Wordt opgevangen door aangepaste receptoren En kan tot een reactie leiden
Deel 1: Hoe verkrijgen organismen informatie over hun omgeving? Receptor = speciale structuur aanwezig in de zintuigen Voorbeelden: Vleermuis ziet/hoort in volledige duisternis. Gehoor van een hond gevoelig voor hoge tonen. Reuk van een hond gevoeliger …
Deel 1: Hoe verkrijgen organismen informatie over hun omgeving? Zin = het vermogen op prikkels op te vangen Voorbeeld: gezichtszin Zintuig= orgaan aangepast om prikkels op te vangen. Oog Oor Huid Tong Neus + voorbeeld opgevangen prikkel noteren
Deel 1: Hoe verkrijgen organismen informatie over hun omgeving? Reactie volgt na de verwerking van de prikkel. Voorbeelden: Stoppen voor een rood licht. Hand van een hete kookplaat halen. Wegkijken wanneer de zon je verblindt. Je spuwt de zure melk terug uit.
Deel 1: Hoe verkrijgen organismen informatie over hun omgeving? Soorten prikkels: Mechanische Prik, druk Geluid Chemische Smaakstoffen Reukstoffen Visuele Licht Thermische Warmte Koude
Deel 1: Hoe verkrijgen organismen informatie over hun omgeving? Soorten prikkels Zintuig of orgaan Mechanische prik, druk geluid Huid Oor Chemische Smaakstoffen Reukstoffen Tong Neus Visuele Licht Oog Thermische Warmte Koude
Deel 1: Hoe verkrijgen organismen informatie over hun omgeving? Prikkel opvangen: Receptoren = zintuigcellen Prikkel vervoeren: Conductoren = zenuwcellen Reactie: Effectoren = spiercellen / kliercellen