Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Effectiviteit van het GOK-beleid Eerste resultaten van het SiBO-onderzoek Jean Pierre Verhaeghe Eva Van de gaer

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Overzicht  1. Het SiBO-onderzoek  2. Ongelijkheid tussen leerlingen  3. Factoren in de ongelijkheid  4. Groepscompositie-effecten oHoe nadelig is de concentratie van GOK-leerlingen?  5. Effecten van het GOK-beleid

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Het SiBO-onderzoek  Longitudinaal onderzoek  begin K3  einde L6  …  Gecalibreerde toetsen  leerwinstbepaling  Wiskunde, technisch lezen, spelling, begrijpend lezen,  Welbevinden  Achtergrondkenmerken  “toegevoegde waarde” (TW)  analyse ongelijkheid begin L1  einde L2  …

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Achtergrondkenmerken  GOK-categorieën  GOK  niet-GOK  NL  niet-NL » Turks » Arab/Berber » Overige  onbekend Ongelijkheid tussen leerlingen Begin L1 1,5% 2,0% 57% 9% 11% 5% 15% 1,0% 2,0% 55% 8% 18% 4% 12% Einde L2 NL-niet-GOK NL-GOK Turks-GOK Arab-GOK Ov.AT-GOK AT-niet-GOK GOK onbek.

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Ongelijkheid tussen leerlingen Wiskunde (SiBO) Gecorrigeerde score wiskunde  NL niet-GOK ▲ AT niet-GOK  NL-GOK ▼ Turks-GOK ◆ Arab/Berber GOK □ Overige AT-GOK Begin L1 Einde L1 Einde L2

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Ongelijkheid tussen leerlingen Wiskunde (SiBO) Gecorrigeerde score wiskunde  NL niet-GOK ▲ AT niet-GOK  NL-GOK ▼ Turks-GOK ◆ Arab/Berber GOK □ Overige AT-GOK Begin L1 Einde L1 Einde L2

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Ongelijkheid tussen leerlingen Wiskunde (SiBO) Gecorrigeerde score wiskunde  NL niet-GOK ▲ AT niet-GOK  NL-GOK ▼ Turks-GOK ◆ Arab/Berber GOK □ Overige AT-GOK Begin L1 Einde L1 Einde L2

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Ongelijkheid tussen leerlingen Wiskunde (SiBO) Gecorrigeerde score wiskunde  NL niet-GOK ▲ AT niet-GOK  NL-GOK ▼ Turks-GOK ◆ Arab/Berber GOK □ Overige AT-GOK Begin L1 Einde L1 Einde L2

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Ongelijkheid tussen leerlingen  Initiële achterstand van GOK-lln. voor wiskunde  “Groot” in termen van % jaarlijkse leerwinst  Sterk verschillend tussen subcategorieën  Achterstand constant voor NL-GOK  Sociaal bepaalde achterstand is hardnekkig  Inhaalbeweging voor anderstaligen  Etnisch-cultureel bepaalde achterstand is minder hardnekkig Wiskunde (SiBO)

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Ongelijkheid tussen leerlingen Technisch lezen (SiBO) Gecorrigeerde score DMT  NL niet-GOK ▲ AT niet-GOK  NL-GOK ▼ Turks-GOK ◆ Arab/Berber GOK □ Overige AT-GOK Begin L1 Einde L1 Einde L2

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Ongelijkheid tussen leerlingen Begrijpend lezen L4 (PIRLS) Invloed voorschoolse thuistaal P75 P50 P25

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Ongelijkheid tussen leerlingen Begrijpend lezen L4 (PIRLS) Gecumuleerde invloed diverse factoren

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Factoren in de ongelijkheid Wiskunde (SiBO) Rol van initiële taalvaardigheid NL TuAr/BO-EuOvAT TuAr/BO-EuOvAT? GOKNiet-GOK Achterstand begin L1 Extra groei

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Factoren in de ongelijkheid Wiskunde (SiBO) Rol van ondersteuning thuis NL TuAr/BO-EuOvAT TuAr/BO-EuOvAT? GOKNiet-GOK Achterstand begin L1 Extra groei

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Factoren in de ongelijkheid Wiskunde (SiBO) Rol culturele kloof thuis - school NL TuAr/BO-EuOvAT TuAr/BO-EuOvAT? GOKNiet-GOK Achterstand begin L1 Extra groei

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Factoren in de ongelijkheid Wiskunde (SiBO) Cumulatieve effecten 3 factoren NL TuAr/BO-EuOvAT TuAr/BO-EuOvAT? GOKNiet-GOK Achterstand begin L1 Extra groei

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Factoren in de ongelijkheid Vaststellingen eerste leerjaar Samenhang met init.kloof Xtra groei  Sociale achtergrond  Initiële taalvaardigheid + -  Weinig ondersteuning thuis  Etnisch-culturele kloof + + Wiskunde (SiBO)

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Groepscompositie-effecten  = mate waarin groepskenmerk een rol speelt bovenop individuele kenmerken oIndividueel beginniveau -- gemiddeld beginniveau oGOK-ll. of niet -- % GOK-lln. in de klas  Twee vragen: o“In hoeverre speelt mijn achtergrond een rol?” o“In hoeverre speelt de achtergrond van mijn klasgenoten een rol?”

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Groepscompositie-effecten Wiskunde (SiBO) Invloed % Turkse GOK-leerlingen modale Vlaamse ll. Turkse GOK-ll. 70% 5% 70% 5% Reflectie van indiv. groei? proceskm.?

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Groepscompositie-effecten Wiskunde (SiBO) Invloed % Arab/Berber GOK-leerlingen modale Vlaamse ll. Arab/Berber GOK-ll.

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Groepscompositie-effecten Wiskunde (SiBO) Gecumuleerde invloed alle GCE modale Vlaamse ll. Turkse GOK-ll. Nasleep KO.?

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Groepscompositie-effecten Wiskunde (SiBO) … en de kracht van de school

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Groepscompositie-effecten Wiskunde (SiBO) Verschillen tussen scholen Kansrijk (14 sch) = 50% AT-niet-GOK Modaal (98 sch) = 70% NL-niet-GOK Kansarm (39 sch) = 25% NL-GOK 35% NL-niet-GOK 15% AT-GOK Zeer kansarm (24) = 45% AT-GOK Begin L1

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Groepscompositie-effecten Wiskunde (SiBO) Verschillen tussen scholen Leerwinst L1 + L2 Toegevoegde waarde = bijdrage van school tot de leerwinst = maat voor school- effectiviteit

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Groepscompositie-effecten Wiskunde (SiBO) Verschillen tussen scholen Leerwinst L1 + L2

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Groepscompositie-effecten  Wiskunde  Vooral bij begin L1 (nasleep KO?)  Wisselende richting (reflectie indiv. groei / proceskmn.?)  Gecounterd door grote verschillen tussen scholen in TW  Er zijn ook effectieve concentratiescholen!  Investeren in kwaliteitsverhoging effectiever dan investeren in deseggregatie…

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Groepscompositie-effecten Technisch lezen  In verwachte richting voor L1, omgekeerd voor L2  Gecounterd door grote verschillen tussen scholen in TW  Interactie-effecten met individuele achtergrond  Samenhang met GOK-proceskenmerken

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Groepscompositie: Technisch lezen Proportie NL niet GOK in de klas NL NIET-GOK NL GOK AT NIET-GOK AT GOK

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ GOK beleid  Evaluatie van de effectiviteit van het GOK beleid aan de hand van het SiBO-onderzoek  Beperkingen:  Geen voormeting: start SIBO-onderzoek komt overeen met de start van de 1 ste GOK-cyclus  Geen controlegroep oalle scholen hebben GOK leerlingen omeeste scholen hebben GOK lestijden gekregen

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ GOK beleid N = 149 Min = 2.38 Max = Mean = SD = 23.84

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ GOK beleid N = 149 Min = 0 Max = 156 Mean = SD = 29.19

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ GOK beleid  Evaluatie van de effectiviteit van het GOK beleid aan de hand van het SiBO-onderzoek Mogelijkheden:  Zijn bepaalde manieren waarop scholen de GOK lestijden aanwenden en bepaalde keuzes van GOK thema’s effectiever dan andere?  Zijn bepaalde manieren waarop scholen de GOK lestijden aanwenden en bepaalde keuzes van GOK thema’s effectiever in het verkleinen van de leerachterstand van GOK leerlingen dan andere?

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Data  Data: SiBO onderzoek  Schooljaar : 1ste leerjaar  Technisch lezen en wiskunde eind 1ste lj  Referentiesteekproef aangevuld met een oversampling aan GOK leerlingen en Gent-steekproef  Vergelijking tussen 4 groepen van leerlingen:  NL niet-GOK (modale Vlaming)  NL GOK  AT niet-GOK  AT GOK

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Aanwending van de GOK lestijden  Directie: “Op welke manier worden de GOK lestijden in Uw school aangewend?” 1) klassen splitsen voor de hele schoolweek 2) klassen splitsen voor bepaalde dagdelen of leergebieden 3) differentiatie, 4) taalvaardigheidsactiviteiten, 5) remediërende activiteiten, 6) materialen ontwikkelen, 7) vernieuwen van hun klaspraktijk, 8) leerlingvolgsysteem, 9) Niet van toepassing: geen GOK-lestijden

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ N = 123 N ontbrekend = 33 N NVT = 6 Aanwending van de GOK lestijden

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Keuze van de GOK thema’s  Directie: Welke thema’s werden gekozen bij de aanwending van de GOK lestijden: 1) preventie en remediëring van ontwikkelings- en leerachterstanden, 2) taalvaardigheidsonderwijs, 3) intercultureel onderwijs, 4) doorstroming en oriëntering, 5) sociaal-emotionele ontwikkeling, 6) leerlingen- en ouderparticipatie, 7) Niet van toepassing: geen GOK-lestijden

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ N = 124 N ontbrekend = 32 N NVT = 6 Keuze van de GOK thema’s

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Resultaten: Technisch lezen Resultaten  Zijn bepaalde manieren waarop scholen de GOK lestijden aanwenden en bepaalde keuze van de GOK thema’s effectiever dan andere? Neen, maar…  in de praktijk kiezen de meeste scholen meerdere manieren om GOK lestijden aan te wenden en meerdere GOK thema’s  verschillende GOK thema’s evenwaardig tav het bereiken van de doelstellingen  na correctie voor leerling-, klas- en schoolkenmerken  vraag: controleren of niet voor groepscompositiekenmerken?

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Resultaten: Technisch lezen  Zijn bepaalde manieren waarop scholen de GOK lestijden aanwenden effectiever in het verkleinen van de leerachterstand van GOK leerlingen dan andere? odoorstroming en oriëntering oleerlingen- en ouderparticipatie oleerlingvolgsysteem

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Resultaten: Technisch lezen Doorstroming en oriëntering 10 scholen (25% GOK leerlingen) ®zeer kleine aantallen: AT GOK (20), NL niet-GOK (156) 103 scholen (26% GOK leerlingen) AT GOK (325), NL niet-GOK (1521)

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Resultaten: Technisch lezen Leerlingen- en ouderparticipatie 95 scholen (25% GOK leerlingen) AT GOK (298), NL niet GOK (1399) 18 scholen (29% GOK leerlingen) AT GOK (47), NL niet GOK (278)

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Resultaten: Technisch lezen Leerlingvolgsysteem 38 scholen (28% GOK leerlingen) NL GOK (119), NL niet GOK (449) 75 scholen (25% GOK leerlingen) NL GOK (347), NL niet GOK (1198)

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Besluit  Verschillende GOK thema’s en aanwendingen zijn evenwaardig  De keuze van de GOK thema’s en aanwendingen blijkt wel belangrijk te zijn voor specifieke doelgroepen (differentiële effectiviteit) Maar: het effect is zeer klein  Groepscompositie is belangrijker om verschillen tussen scholen te verklaren  Voor wiskunde: geen effecten van de aanwending van het GOK beleid