Rome op weg naar een Wereldrijk Westelijk deel van de Middellandse Zee Oostelijk deel van de Middellandse Zee

Achteraan vind je enkele herhalingsvragen. Wel je er nu heen? Klik op : Breng me erheen !!

Waarover gaat deze les... Hoe de Romeinen, die tot nu toe heel Italië beheersten, nu voor het eerst buiten Italië concurrenten aanvallen. Gemakkelijk ? Met resultaat ?

Wat vooraf ging... Herdersnederzetting Etrusken => Stad Republiek => na sociale strijd, Gebiedsuitbreiding naburige volkeren Griekse kolonies “verdeel en heers” Bondgenoten ...  Rome heerst over heel Italië

Rome verovert het Westelijk deel van de Middellandse Zee Eerste grote tegenspeler : de belangrijke handelsmogendheid CARTHAGO

Voor de Punische oorlogen Rome is één van de grote staten Naast o.a. de Carthagers, Poeni genoemd door de Romeinen. Naast de Kelten in het Noorden Grieken in het Oosten …

Na de Punische oorlogen Rome is het grootste land van de Middellandse Zee..

Punische oorlogen : wat Tegen Carthago = eerste verovering buiten Italië = duurt in totaal 118 jaar

Kaart Carthago, een machtige vijand

Kaart Middellandse Zee

Carthagers = zeevaarders Rome had sterk landleger... Maar was op zee niet sterk...

Invloedsgebied Rome en Carthago

Carthago Handelsstad golf van Tunis Gesticht (814vC) door kolonisten uit Fenicië Op een strategische positie Schiereiland Dicht bij Sicilië Groeide uit tot de machtigste Fenische kolonie in N. Afrika dankzij handel met Afrikaanse kust, Zuid-Spanje, Corsica, Sardinië en Sicilië

Redenen tot oorlog Landhonger van Rome Handelsconcurrentie Rome – Carthago Strijd om de eilanden Corsica, Sardinië…

Eerst punische oorlog 264-241 Aanleiding Verloop Einde Gevolg

Kaart Sicilië

Aanleiding eerste P.O. Messina wordt bedreigd door de Carthagers en vraagt hulp aan Rome Sicilië rijke graanschuur Strategisch gelegen

Verloop eerste P.O. Rome bouwt een vloot Overwinningen dankzij nieuwe tactieken Stormram Enterbrug Carthago o.l.v. Hamilcar Barcas, guerilla-oorlog Carthage hield de uitputtingsslag niet vol en beval Hamilcar vrede te zoeken

Boot met enterbrug

Rome heeft een goed getraind leger...

Einde eerste P.O Rome wint de zeeslag bij de Aegatische eilanden 241v.C. Vernederende vrede Sicilië afstaan 80.000 kg zilver Hamilcar keert terug met 20000 huurlingen die achterstallige soldij eisten van verarmde Carthago

Gevolgen eerste P.O. Carthage moet Sicilië en Corsica ontruimen Carthago is belust op wraak Carthago niet langer heerser ter zee Burgeroorlog in Carthago Sicilië wordt de eerste Romeinse provincie Politiek afhankelijk Bestuur : praetor Schatting betalen

burgeroorlog Onderworpen Libische boeren en de roofzuchtige Numidische stammen wilden het juk van Carthago afwerpen Huurlingenopstand => 4jaar wrede burgeroorlog Hamilcar doet tij keren Rome profiteert : eist Sardinië en Corsica en 30.000 kg zilver

Tweede Punische Oorlog 218-202 Aanleiding Verloop Einde Gevolg

Aanleiding Twee P.O. De Carthaagse veldheer Hannibal verwoest de Spaanse stad Saguntum Saguntum was bondgenoot van Rome Romeinse senaat verklaart de oorlog.

Verloop Tweede P.O. 218 v.C : Hannibal trekt met zijn leger de Pyreneeën en de Alpen over. 216 v.C : zwaarste nederlaag van Rome bij Cannae 204 v.C : Scipio trekt met zijn leger naar Afrika en verovert Carthago…zodat Hannibal verplicht wordt om terug te keren.

Hannibal

Hannibal Zoon van Hamilcar, de aanvoerder van de Carthagers in de eerste Punische oorlog. Opgegroeid met haat t.o.v. Romeinen Op 26 jaar tot aanvoerder gekozen

Verloop van de tweede P.O. Leger Hannibal bij aanvang tocht door Alpen 90000 voetvolk 12000 ruiters 37 krijgsolifanten « tanks » Leger Hannibal bij aankomst aan de Po 20000 voetvolk 6000 ruiters 20 olifanten

Krijgsolifanten...

De tocht door de Alpen Ijs en sneeuw Strijd tegen bergbewoners Nauwe wegen = moeilijk vechten Zwaarbeladen pakdieren Lawines

Hannibal zwerft 13 jaar in Italië Romeinse dictator wil Hannibal uitputten maar hetniet tot een veldslag laten komen (Quintus Fabius Marius « Cunctator » =draler Romeinse consuls vallen Hannibal aan en Hannibal overwint (70.000 van de 80.000 Romeinen gevangen of gedood) Sommige steden naar kant Hannibal

Hannibal aan de poorten van Rome Midden-Italië bleef Rome trouw (N en Z pro Hannibal) Romes burgers en slaven onder wapens Tactiek van dralen… Hannibal verzwakt Scipio verovert Z+O Spanië op Carthagers Oorlog in Z.It : Hannibal vergt zich

Scipio Africanus Scipio valt Afrika aan Hannibal wordt teruggeroepen Scipio verslaat Hannibal

Vrede Vloot en olifanten afstaan Schadevergoeding Carthagers weg uit Spanje Belofte geen oorlog meer

Aan eind 2de oorlog...

Kaarten verloop tweede P.O.

Eind tweede P.O. Scipio « Africanus » verslaat Hannibal bij Zama (202)

www.hannibalbarca.org

Gevolg tweed P.O. Eind van de grootmacht Carthago Spanje afgestaan Vloot afgestaan Afhankelijk van Rome voor buitenlandse politiek

Derde Punische Oorlog 149-146 v.C Rome onderneemt een strafexpeditie naar Carthago. De stad wordt verwoest, de grond omgeploegd en met zout bestrooid … Gevolg : het hele gebied Carthago wordt ingelijfd bij het Romeinse Rijk Rome is nu meeser van het westelijk deel van de Middellandse Zee

Catho wilde de vernietiging van Carthago Wie een hond wil slaan… Aanleiding : Carthaagse buurvolkeren vallen Carthago aan… Carthago bewapent en verdedigt zich = contractbreuk Strafexpeditie Romeinen eisen dat Carthago afbreken en landinwaarts heropbouwen = dood haven

Romeinse schepen voor Carthago

Carthago verdedigt zich Rome belegert 3 jaar, blokkeert haven Poging graven andere haven… Overgave Carthago met de grond gelijkgemaakt Afrika wordt Romeinse provincie.

Carthago –nu Weinig resten van het Carthago van voor de Romeinen Romeinen bouwden een andere stad … wel nog resten

ruines

Rome verovert het Oostelijk deel van de Middellandse Zee

Verovering van het Oosten In het oosten bevinden zich veel verzwakte diadochenrijken 148 : Macedonië + grootste deel van het Balkanschiereiland worden provincie van Rome 133 : Pergamum wordt provincie. De laatste koning schonk zijn gebied aan de Romeinen.

De Romeinen kunnen over de Middellandse Zee spreken als «onze zee » Mare Nostrum De Romeinen kunnen over de Middellandse Zee spreken als «onze zee »

Imperium Romanum

Niet kennen : Voor wie er echt alles alles over wil weten... DE PUNISCHE OORLOGEN Zo noemt men de oorlogen die Rome van 264vC tot 146vC tegen Carthago (Noord-Afrika) gevoerd heeft. De naam is afkomstig van het Latijnse 'poeni' (= Feniciërs, het volk waarvan de Carthagers afstamden. Deze oorlog vormde ongetwijfeld een keerpunt in de geschiedenis van het oude Rome: nooit eerder hadden ze zoveel soldaten in de strijd geworpen, en nooit eerder hadden ze zo'n enorme hoeveelheid nieuw territorium verworven (zie kaart).

overzicht van de gebeurtenissen in die 118 jaar:

264-241: Eerste Punische Oorlog 264: Siciliaanse stad Messana komt in opstand tegen Carthago en vraagt Rome om hulp; begin van de Punische oorlogen. 263: Rome sluit bondgenootschap met koning Hiero van Syracuse 262: Carthago gaat in defensief en beheerst de Middellandse Zee 260: Slag bij Mylae: eerste overwinning voor Romeinse vloot

256: Consul Regulus steekt over naar Africa, maar wordt verslaan door de Carthagers onder leiding van de Griek Xanthippus en terechtgesteld 249: Slag bij Drepana: Romeinse vloot van Claudius Pulcher volledig vernietigd 242: Slag bij Aegatische Eilanden: herbouwde Romeinse vloot verslaat Carthagers; jaar daarop geven laatste Carthaagse bolwerken zich over; Sisilië wordt Romeins

222-202: Tweede Punische Oorlog 218: Slag bij de Trebia: Hannibal verslaat consul Sempronius Longus 217: Slag bij het Trasimeense Meer: Hannibal verslaat consul Gaius Flaminius 216: Slag bij Cannae; Hannibal verpletterd de Romeinen onder consul Terentius Varro 208: Slag bij Baecula: consul Cornelius Scipio tegen Hasdrubal 207: Slag bij de Metaurus: Claudius Nero en Livius Salinator tegen Hasdrubal

206: Scipio jaagt Carthago definitief weg uit Spanje na een overwinning op Mago en Hasdrubal 203: op de vlakte van Bagradas verslaat Scipio de Carthagers twee maal, Hasdrubal en de Numidische koning Syphax ontsnappen, maar Syphax wordt later door consul Laelius en een andere Numidische koning Massinissa gevangen genomen 202: Slag bij Zama: Scipio behaalt de overwinning op Hannibals troepen in Africa en maakt zo een einde aan de Tweede Punische Oorlog

202-150: Tussen de twee oorlogen in worden Macedonië en Griekenland veroverd door de Romeinen vanwege hun bondgenootschap met Carthago (strafexpedities).

149-146: Derde Punische Oorlog: 149: Rome beveelt de Carthagers hun stad te verlaten - ze weigeren, Scipio steekt opnieuw over naar Africa en slaat het beleg op voor Carthago 146: Carthago valt en wordt totaal verwoestdoor de woeste Romeinse soldaten

Wat moet je kennen ? Het belang van deze oorlogen voor Rome De vijand

Wat moet je kunnen? Vergelijken Rome voor en na de oorlogen Héééél kort iets vertellen over de oorlogen m.b.v. Volgende kaart

Zelfcontrole Welke oorlog is weergegeven op volgende kaart?

Moeilijke woordenlijst Territorium Bondgenoot ...

Plaatsnamen Carthage Sicilië Sardinië De Po Fenicië ....

Leren studeren – samenvatten & structureren Hoe zal de structuur van deze les eruit zien? Toestand Rome bij aanvang Punische oorlogen Toestand Rome na de Punische oorlogen Hoeveel oorlogen 1e : 2e : 3e : Over oorlogen vertellen lukt vaak met dit schema... aanleiding? Oorzaak ? Verloop ? Gevolg ?

Leren leren Wat is het verschil tussen hoofd-en bijzaak. Wat moet op je samenvatting en wat werd gezegd/getoond op het verhaal wat pittig te maken, te illustreren, verduidelijken zonder essentiële informatie te geven

Leren leren Welke (verstandige) vragen zou jij als leraar stellen om te zien of het belangrijkste begrepen is ? WIE, WAT,WAAR,WANNEER,WAAROM? Kan je je oefenboekje invullen?

Leren leren Kan je je samenvatting aan elkaar praten? Heb je je samenvatting vergeleken met die van anderen ? Kan je de essentie van het verhaal navertellen?

Even nadenken Hoeveel generaties heeft deze oorlog geduurd? Welke gevolgen zijn er van die vele oorlogen?