Lenzen en beeldvorming Newton – VWO Optica Samenvatting Lenzen en beeldvorming

Eigenschappen van een lens Een lens heeft een hoofdas en 2 brandpunten F Een willekeurige lijn door het midden van de lens is een bij-as Een evenwijdige bundel recht op de lens breekt door F + hoofdas F F Een bundel vanuit F verlaat de lens evenwijdig bij-as

Drie constructiestralen Een straal door het midden van de lens gaat rechtdoor Een straal evenwijdig aan de hoofdas breekt door F L Een straal door F verlaat de lens evenwijdig aan de hoofdas + F F B Het snijpunt van de drie stralen is het beeldpunt B (reëel)

Voorwerp en beeld Van een voorwerp LL’ wordt een beeld BB’ gevormd Het beeld kan zijn: reëel of virtueel + rechtop of omgekeerd vergroot of verkleind L B’ L’ F F B

Berekeningen De afstand van het voorwerp tot de lens is v De afstand van het beeld tot de lens is b De afstand van een brandpunt tot de lens is f De vergroting N is de grootte van het beeld gedeeld door de grootte van het voorwerp + Formules: F F f f v b

Virtueel beeld Als een voorwerp binnen de brandpuntsafstand van de lens staat, ontstaat een beeld voor de lens: een virtueel beeld. Kijk naar de drie constructiestralen, ze komen niet samen. Als je de stralen naar links door trekt, komen ze wel samen: in het beeld. + F F Kijk naar het verloop van een willekeurige straal uit de top

Negatieve lens _ Een negatieve lens geeft van een reëel voorwerp een virtueel beeld De twee constructiestralen door F zijn omgekeerd F V B F Lenzenformule en formule voor vergroting blijven onveranderd:

Eigenschappen van het beeld (bij een positieve lens) als …….. dan is het beeld…….. en een toepassing is … v < f virtueel rechtop vergroot loep v = f geen n.v.t. n.v.t oculair f<v<2·f reëel omgekeerd projector v = 2·f 1x kopie v > 2·f verkleind camera Brillen Bijziende, lens te sterk, ziet in de verte niet goed: negatieve bril Verziende, lens te zwak, ziet dichtbij niet scherp: positieve bril Oudziende, vaak zowel bij- als verziend: multifocale bril De sterkte van een lens (bril) wordt gegeven in dioptrie (D):