obstipatie op de kinderleeftijd I.vd Voet Jurisa

obstipatie = constipatie = verstopping ontlastingsfrequentie laag (< 2-3) defecatiepatroon: hard, weinig, moeilijk produceerbaar meest voorkomende darmaandoening bij kinderen 2e meest voorkomende oorzaak van chr.buikpijn bijna altijd functioneel:

NL: 1% van alle 1-4 jr 50 000 kinderen 40% begint al in 1e levensjaar

zuigeling meconiumlosing binnen 48u combinatie van sympt: zelden + hard + rood aanlopen en huilen voor en bij ontlasten mgl fisuurtje oorzaken: 95% functioneel bij geen meconium in 48h cave mb Hirschsprung (aganglionaire fragmenten colon) 30% familiair vaak uitgelokt door overgang BV -> FV

behandeling - algemeen uitleg en steun dieet: vezels en vocht bewegen niet te lang wachten met start laxantia (onbehandeld -> langdurige klachten) langdurig gebruik leidt niet tot ‘luie darm’ thermometer/zeeppennetje ontraden PEG: 3 – 6 mnd in adequate (hogere) dosis in acute situaties eerst klysma

behandeling baby < 5 - 6mnd: 2-3 theelepels maisolie omstreden; vet volledig opgenomen in dunne darm baby > 6mnd: sinnasappelsap / tomatensap / groentehapjes op nuchtere maag evt lactulose baby > 9mnd: PEG laxans weetjes: rijstbloempap (Nutrix) werkt obstiperend, granenpap niet BV werkt laxerend

orale & rectale laxantia laxans dosis bijwerking vezelpreparaten 6-12 jr: 1-2 dd 1 zakje >12 jr: 1-3 dd 1 zakje vieze smaak lactulose 1-2 dd 1-3 ml / kg flatulentie, buikpijn lactitol 1-2 dd 4-40 g Mg-oxide 500 – 2000 mg / dg hypermagnesiemie PEG 3350-4000 (onderhoud) macrogol 0.3 – 0.8 g / kg / dg diarree, vieze smaak PEG 3350 (Movicolon, Forlax - - Junior) 1 – 1.5 g / kg / dg ged. max 7dg diarree, opgeblazen gevoel, flatulentie, misselijkheid paraffine-emulsie (onderhoud) >1jr: 1 – 3ml / kg / dg vieze smaak, anale lekkage (aspiratiepneumonie bij <1jr) bisacodyl (Dulcolax) 5 – 10 mg om de dag (p.o) 5 mg om de dag (rect) krampende buikpijn, diarree, anale irritatie senna (Sennacol, Prunacolon) 1-5 jr: 1 – 2 dd 5 ml >5 jr: 1 dd 10 ml buikpijn melanosis coli, verkleuring urine dioctylsulfosuccinaat (Klyx) < 6 jr: 60 ml >6 jr: 120 ml krampende buikpijn fosfaatklysma >20 kg: 120 ml hyperfosfatemie cave mb Hirschsprung Na-laurylsulfoacetaat (Microlax) < 10 kg: 5 ml buikpijn, anale irritatie

het oudere kind met obstipatie obstipatie en encopresis 30% enuresis e/o UWI

symptomen > 4j: meest voorkomende klacht bij obstipatie: encopresis onvrijwillig verlies van feces in het broek vieze broeken tot enkele malen per dag / ‘s nachts stapeltjes onder het bed fecale impactie bij 90% kinderen met encopresis nocturna enorme hoeveelheid feces in rectosigmoid – olifantendrol (2 x doorspoelen) geloosd met veel pijn en moeite 1 / 10dg (kind in die periode humeurig en hangerig; klachten verdwijnen direct na def) LO!

dg: ten minste twee van de volgende sympt: ontlastingsfrequentie < 2-3 / wk encopresis min 1/wk passage van enorme hoeveelheid feces / wk–mnd fecale impactie onderschat psy aspecten niet: schaamte / frustratie gedragsveranderingen (uitzonderen)

geur meeste kinderen het zo gewend dat zij het letterlijk niet meer ruiken gevolgen: spanningen in gezin problemen op school

op school vaak moeilijk naar WC gaan – mijdend gedrag uit angst (WC is vies / raar gevonden worden door anderen kinderen) leerkracht inlichten vieze broeken zijn geen gevolg van falende zindelijkheidstraining, maar van verstopping niet expres, maar vaak onvoldoende aandrangsgevoel sleutel van wc geven, zo dat kind op rustig moment kan gaan / vaker aanbieden

behandeling uitleg! begrip. veel kinderen. minder aandrang. onnodige onderzoeken vermijden. poepdagboek (sympt, resultaat, compliance) toillettraining (grens 4jr – cave te vroege start) houding (kinderzitje, voetenbankje) evt samen gaan en doorspoelen frequentie (3/dg, ged. 5min (pp), evt beloning) laxantia gedragstherapie kwaliteit van leven ~ aantal vieze broeken

vragen?

TREFWOORDEN: obstipatie kind encopresis