EVA vzw Missie EVA informeert het brede publiek over alle aspecten van een gezonde en kwalitatieve vegetarische voeding Visie EVA streeft naar een samenleving waarin vegetarisme een vertrouwd begrip is, en waarin consumenten op de hoogte zijn van wat vegetarische voeding inhoudt. De onduidelijkheid en vooroordelen rond de verschillende aspecten van vegetarisch eten moeten worden weggewerkt aan de hand van toegankelijke en wetenschappelijk verantwoorde informatie. Consumenten die vegetarisch willen eten, moeten dat gemakkelijk kunnen doen. Daarom moeten de voorzieningen voor hen verbeterd worden, onder meer via een uitbreiding van het vegetarische aanbod in winkels en restaurants.

EVA vzw opgericht in leden sinds 2005 gesubsidieerd door de Vlaamse overheid (sociaal-cultureel volwassenenwerk – ‘beweging’) Kantoor/Vegetarisch Infocentrum te Gent een paar betaalde krachten en veel vrijwilligers

werkwijze EVA informeert via: website op EVA Magazine: ledenblad gratis publicaties (flyers, vegetarische gidsen) activiteiten: workshops, lezingen, beurzen, studiedagen, diners, campagnes en projecten... Het Vegetarisch Infocentrum te Gent

stijl toegankelijk: verstaanbaar en bruikbaar voor iedereen jonge, aangename stijl en vlot geschreven eigentijds en eigenwijs praktisch: onmiddellijk de keuken induiken concreet en nuttig correct en betrouwbaar: gecheckt en nog eens gecheckt objectief, wetenschappelijk materiaal specialisten op alle gebied positief: wereld verbeteren zonder te zeuren niet moraliseren en preken wel aanmoedigen en motiveren

verwezenlijkingen en publicaties rond gezonde voeding ● twee studiedagen over gezonde vegetarische voeding voor voedingskundigen en diëtisten (2003: Antwerpen, 2005: VUB, in samenwerking met de VBVD) ● gratis verspreiding van ca Vegetarische Gidsen, met informatie over gezond vegetarisch eten ● website met uitgebreide nutritionele informatie wordt momenteel door gemiddeld mensen per dag bezocht ● totstandkoming van een consensuspaper over vegetarische voeding op initiatief van EVA, in samenwerking met Kind & Gezin, het VIG en de VBVD.

verwezenlijkingen en publicaties rond gezonde voeding ● totstandkoming van het Vegetarisch Infocentrum, steunpunt met bibliotheek met nutritionele boeken en tijdschriften ● 2001 – 2004: drie keer organiseren van V-day: beurs met gezonde vegetarische producten ● 2007: organiseren van de Veggielympics op de Gentse Kouter: publieksevenement rond gezonde vegetarische voeding en beweging ● sinds 2000: publicatie van acht jaargangen van EVA Magazine, met telkens nutritionele artikels en nieuwsberichten

wat doelconsument op een laagdrempelige manier kennis laten maken met vegetarische producten en gerechten gedragsverandering boodschap maak van donderdag je vaste vegetarische dag, voor een lekker lijf op een gezonde planeet. doelpubliek gesegmenteerd (zie verder) gevolgengezonder voedingspatroon kleinere ecologische voetafdruk

waarom? Gezondheid Milieu

milieu Veeteelt (en vleesconsumptie) draagt in heel belangrijke mate bij tot het broeikaseffect, en is volgens de FAO met 18% van de mondiale uitstoot nog meer verantwoordelijk dan het verkeer. Er is niet alleen de methaanuitstoot via de maag- en darmgassen van de paar miljard herkauwers op de wereld, maar ook de uitstoot van lachgas uit dierlijke mest. Daarnaast moeten bossen plaatsmaken voor veeweiden of sojavelden, wat betekent dat de capaciteit van de aarde om CO2 op te nemen, nog verkleint. Ook een Belgische studie (OIVO en Leefmilieu Brussel) besloot dat het milieu de tol betaalt van de vleesconsumptie, en raadt aan de vleesconsumptie terug te schroeven van tot 75 à 100 g per dag.

milieu Ter vergelijking: drie uur met de wagen rijden en ondertussen thuis het licht laten branden, draagt minder bij tot de opwarming van de aarde dan het eten van 1 kg rundvlees. wanneer alle Nederlanders zouden besluiten 3 dagen per week geen vlees te eten, zou dat de hoeveelheid broeikasgassen in Nederland reduceren op een soortgelijke wijze als wanneer 3 miljoen auto’s van de Nederlandse wegen gehaald zouden worden. Zelfs wanneer Nederlanders slechts 1 dag geen vlees zouden eten, zou dat een groot verschil maken voor het Nederlandse klimaatbeleid. Alle klimaatdoelstellingen van de Nederlandse regering voor particuliere huishoudens zouden er in één klap mee gerealiseerd worden.

gezondheid Een vegetarische dag in de week sluit mooi aan bij voedingsaanbevelingen en –doelstellingen van de Vlaamse en federale overheid en van diverse gezondheidsorganisaties.

Vlaamse overheid: De gezondheidsdoelstelling van de Vlaamse Overheid op het gebied van voeding: ‘de consumptie van vetrijke voeding moet op significante wijze gedaald zijn ten voordele van vetarme en vezelrijke voeding.’ gezondheid: voedingsaanbevelingen

Federale overheid: het Nationaal Voedingsplan omvat onder andere volgende aanbevelingen: Fruit en groenten: de inname van groenten en fruit verhogen tot minstens 400 g per dag. Vetten: de totale vetinname verminderen en de kwaliteit van de ingenomen vetten verbeteren Koolhydraten en vezels: meer koolhydraten innemen, de voorkeur geven aan niet of weinig geraffineerde voedingsmiddelen omdat het goede bronnen zijn van vezels (volle graanproducten, linzen, …) en de inname van voedingsmiddelen waaraan suikers werd toegevoegd verminderen. Gezondheid: voedingsaanbevelingen

European Heart Network: Het European Heart Network plaatst onder haar vijf hoofddoelstellingen voor voeding die goed zijn voor het hart een ‘vermindering van de inname van verzadigde vetten (die vooral voorkomen in vetten in dierlijke producten, en een hogere consumptie van fruit en groenten (dagelijks 400 g).’ ( Gezondheid: voedingsaanbevelingen

World Cancer Research Fund: Studie november 2007: tien voedingsaanbevelingen: ‘eet meer van een variatie van groenten, fruit, volle granen en peulvruchten zoals bonen’ (hier wordt gewezen op het belang vezels in de preventie van sommige kankers) en ‘beperk de consumptie van rood vlees (zoals rund-, varkens- en lamsvlees) en vermijd verwerkt vlees.’ De conclusie luidt dat ‘groenten en fruit, en niet voedsel van dierlijke oorsprong, de aanbevolen basis is van de dagelijkse maaltijden.’ Kwantitatieve doelstelling: 300 g rood vlees per week. (‘Deze doelstelling wordt op weekbasis geformuleerd om de perceptie te stimuleren dat rood vlees geen dagelijks voedsel moet zijn.’) ‘Plausible biological mechanisms have been identified by which vegetarian diets might specifically reduce the risk of cancers of the colon, breast, and prostate. Any effect of vegetarian diets is likely to be due not only to the exclusion of meat, but also to the inclusion of a larger number and wider range of plant foods, containing an extensive variety of potential cancer-preventive substances. Gezondheid: voedingsaanbevelingen

gezondheid waarom is meer vegetarisch eten gezond? De kwaliteit en hoeveelheid van de vetten Vezelrijke voeding Mineralen, vitaminen, beschermende stoffen in fruit en groenten

Meer vegetarisch eten kan gezondheidsvoordelen bieden op korte en lange termijn: voor het handhaven van een goede gezondheid, voor de preventie en in sommige gevallen de behandeling van bepaalde ziekten. lagere BMI, lagere bloed-cholesterolspiegels en lagere bloeddrukwaarden dan niet-vegetariërs. lagere prevalentie van obesitas, type 2 diabetes, hypertensie en hart- en vaatziekten, en een lagere mortaliteit ten gevolge van ischemische hartziekten, diabetes en bepaalde kankers. VBVD. (2006) Consensus gezond vegetarisch. Een gezamenlijk standpunt over vegetarische voeding van EVA, VBVD, VUB, Kind & Gezin en VIG. Tijdschrift voor voeding en diëtetiek, gezondheid

doelpubliek de (niet-vegetarische) consument: primair doelpubliek de horeca- en cateringprofessional: multiplicatoren de (bijna-) vegetarische consument: ambassadeurs

boodschap boodschap: eet vegetarisch op donderdag duidelijk concreet haalbaar aanvaardbaar solide gemotiveerd

Resultaten tot nu toe Website Website Startevenement: de Veggielympics Tientallen Donderdag Veggiedag standjes Veggie Cafés op Donderdag Piet Huysentruyt kookt op donderdag veggie in De Perfecte Keuken Ondersteuning van BV’s Veel persaandacht

Resultaten Op een Donderdag Veggiedag aan de XIOS Hogeschool te Hasselt verviervoudigde de afname van vegetarische gerechten. Dit succes resulteerde op die school in een wekelijkse Donderdag Veggiedag met extra aandacht voor het vegetarische menu op donderdag. Op een Donderdag Veggiedag aan de Universiteit Hasselt vermeerderde de afname van vegetarische schotels van 2% naar 11,5%. In het Limburgse provinciehuis kwamen op een Donderdag Veggiedag 156 eters af in plaats van de normale 80 (dagelijks gemiddelde). De kok is nu bereid om dagelijks een vegetarisch alternatief op het menu te zetten, terwijl er voorheen nooit een vegetarisch gerecht op de kaart had gestaan. Op een Donderdag Veggiedag op de Katholieke Hogeschool Limburg verdrievoudigde de afname van het aantal vegetarische schotels op een Donderdag Veggiedag.

sites

posters / flyers

infostandjes

event > veggielympics

event > BV kerstlunch

‘Liever met een wortel dan een stok’ strategie

verpakking: toon en stijl groepsdynamisch trendy aantrekkelijk positief smakelijk

Gedragsverandering: 4-E model meer dan informatie geven Enable:maak het gemakkelijk Encourage:geef juiste signalen Engage:betrek de mensen Exemplify:geef goede voorbeeld

gedragsverandering Enable flyers en brochures met informatie concrete informatie rond voordelen gezondheid en milieu lezingen en kookworkshops met proevertjes en praktijkgerichte tips alternatieve pedagogische tools aanreiken: vb. voedingsdriehoek de gezonde optie beschikbaar maken vegetarische maaltijden aanreiken: restaurants, scholen, bedrijven, winkels

gedragsverandering Encourage duurzame en gewonde vegetarische keuzes ook fiscaal aanmoedigen vb. verlaagd btw-tarief voor bio en veggie producten betaalbaarheid van groenten en fruit waarborgen prijssysteem hervormen door internaliseren van externe kosten vb. prijs rundvlees uitgebreider subsidiebeleid voor organisaties actief in het duurzame veld vb. EVA, Ecolife, VELT, Globelink, … aangepast curriculum in kokscholen op donderdag minstens één gezond veggie alternatief in alle scholen

gedragsverandering Exemplify niet het slechte voorbeeld geven met de VLAM-promotiefilmpjes verpakt als boodschap van algemeen nut > inconsistentie vegetarische maaltijden in de instellingen van de overheid minstens op donderdag ministers doen ook mee aan Donderdag Veggiedag

gedragsverandering Engage niet eenmalige korte termijn eenrichtingscommunicatie wel regelmatige interactie met consument naar hun mening luisteren en er iets mee doen rekening houden met doelgroepen samenwerking met andere organisaties pull i.p.v. push: verpak de boodschap zo aantrekkelijk dat publiek zelf meedenkt en om informatie en alternatieven vraagt olievlekeffect via veggie (minded) ambassadeurs

so far … succesfactoren: dankzij persaandacht uit taboesfeer voordelen komen aan bod in media enkele enthousiaste BV’s boodschap wordt als laagdrempelig aanvaard boodschap van ‘minder’ ipv ‘geen’ vlees komt sympathiek over bij vleeseters enthousiasme veggies om informatie te verspreiden en etentjes te organiseren op kot / school / bedrijf

so far … knelpunten: veel ideeën vs. weinig tijd en geld zonder mediacampagne is naamsbekendheid heel erg moeilijk evenwicht tussen objectiviteit en sponsoring vooroordelen zijn hardnekkig grote onwetendheid bij koks die moeilijk te bereiken zijn

hart- en vaatziekten 40 % van de sterfgevallen in België (STATBEL). 1/3de toe te schrijven aan voeding en beweging. EHN raadt daarom aan de inname van dierlijk vet te beperken en het eten van groenten en fruit sterk te verhogen (positiepaper EHN 2002, European Heart Network, koepel van NGO’s gericht op preventie tegen HVZ)

kanker minder (rood) vlees voorkomt sommige kankers. meer van bepaalde (zetmeelarme) groenten beschermt tegen sommige kankers. “Vegetables, and not foods of animal origin, are the recommended centre for everyday meals.”

zwaarlijvigheid meer vegetarische voeding = lagere kans op overgewicht en zwaarlijvigheid complexe koolhydraten hogere vezelinname lagere inname dierlijke vetten meer mineralen en vitaminen