Spraak,taal en leren Hoofdstuk 4 : Problemen met voorbereidende schoolse vaardigheden bij kleuters Eline Colyn 1BaSW b

Inhoudstafel Leerproblemen Leren op school Oorzaken Diagnose Prognose Preventie Bronnen

Leerproblemen Beperking cognitieve vaardigheden Vb. Taalbeheersing, telvaardigheid,… Indicatie aanwezigheid : Weinig zelfontdekking( passief zijn) Moeilijk verwoorden gedachten Niet begrijpen opdrachten Niet volgen van regels Geen verband leggen oorzaak-gevolg Weinig fantasie spel Vaak licht motorische problemen Psychosociale Aspecten

Leren op school Spelen is leren Voorwaarden om zelfstandig te leren School zelf initiatief nemen Psychosociale voorwaarden Vb. nieuwsgierig zijn, ondernemen Niet beschikking psychosociale voorwaarden= leerproblemen Pijlers ontwikkeling Taal en denken Motoriek Voorbereidende leeractiviteiten

Oorzaken Kleuter leert(speelt) met plezier Sommige zijn bang -> minder leren Oorzaken: Bij het kind: Cognitieve capaciteit Executieve functies -> uitvoeren complexe vaardigheden Sociaal-emotionele ontwikkeling achterstand Lichamelijke en zintuiglijke achterstand De omgeving: School Gezinssituatie Combinatie Kind en omgeving

Diagnose Afgeleid niveau: Taakniveau van schoolse vaardigheden Oorzaak van leerprobleem Observatie kind Vragenlijst ouder/leerkracht Aanpak problemen Taakniveau van schoolse vaardigheden In kaart brengen leerprobleem Bepalen geschikte leersituatie Orthopedagoog of psycholoog

Interventie Kleuter te speels Jaar langer kleuteronderwijs Taal Motoriek Nederland -> lespakket met toetsen Stimuleren via individuele programma’s Specifieke programma’s Interactie school – thuis

Prognose Kleuter leerproblemen Meestal een slechte vooruitzichten schoolloopbaan Uitzonderingen Geen goede aanpak -> ernstiger Negatief gedrag

Preventie Vroeg ontdekken leerproblemen Taak ouders en school Stimuleren ouders en school Bespreken capaciteiten van kind Aanpakken

Bronnen Bronnenlijst boek: Spraak,Taal en Leren Broeck, W. van den (1997). De rol van fonologische verwerking bij het automatiseren van de leesvaardigheid. Leiden: Rijksuniversiteit Leiden (dissertatie). Bruyn, E.E.J. de, Ruijssenaars, A.J.J.M., Pameijer, N.K. & Aarle, E.J.M. van (2003). De diagnostische cyclus: Een praktijkleer. Leuven/Leusden: Acco. Ghesquière, P. & Leij, A. van der (2007). Technisch lezen en spellen. In K. Verschueren & H. Koomen (eds), Handboek diagnostiek in de leerlingbegeleiding (pp. 57-72). Antwerpen/Apeldoorn: Garant. Hell, J.G. van, Klerk, A. de, Strauss, D.E.M. & Torremans, T. (2002). Taalontwikkeling en taalstoornissen: Theorie, diagnostiek en behandeling . Leuven: Garant. Kievit, Th., Tak, J.A. & Bosch, J.D. (2008). Handboek psychodiagnostiek voor de hulpverlening aan kinderen. Utrecht: De Tijdstroom.

Bronnen Leij, A. van der (2003). Leesproblemen en dyslexie. Rotterdam: Lemniscaat. Leseman, P.P.M., Mayo, A.Y., Messer, M.E., Scheele, A.F. & Heyden, K.M. van der (2009). De vroege ontwikkeling van schooltaal: Het DASH-project. Tijdschrift voor Orthopedagogiek, 48 , 271-287. Luit, J.E.H. van & Rijt, B.A.M. van de (2009). Utrechtse Getalbegrip Toets Revised. Doetinchem: Graviant. Luit, J.E.H. van & Schopman, E.A.M. (1998). Als speciale kleuter tel je ook mee! Doetinchem: Graviant. Luit, J.E.H. van (1997). Kinderen en vroege (leer)problemen . Doetinchem: Graviant. Luit, J.E.H. van (2004). Ontluikende rekenvaardigheid. Verloop, problemen en interventies. In P. Leseman & A. van der Leij (red.), Educatie in de voor- en vroegschoolse periode (pp. 106-118). Baarn: HBuitgevers. Meihuizen- de Regt, M.J., Moor, J.H.M. de & Mulders, A.H.M. (2009). Kinderrevalidatie. Assen: van Gorcum. Ruijssenaars, A.J.J.M. & Luit, J.E.H. van (2007). Rekenen. In K. Verschueren & H. Koomen (red.), Handboek diagnostiek in de leerlingbegeleiding (pp. 4356). Antwerpen/Apeldoorn: Garant.

Bronnen Ruijssenaars, A.J.J.M., Luit, J.E.H. van & Lieshout, E.C.D.M. van (2006 ). Rekenproblemen en dyscalculie. Rotterdam: Lemniscaat. Smeets, G., Bos, A.E.R., Molen, H.T. van der & Muris, P. (2009). Klinische psychologie: Diagnostiek en therapie . Groningen: Noordhoff. Struiksma, A.J.C., Leij, A. van der & Vieijra, J.P.M. (2004). Diagnostiek van technisch lezen en aanvankelijk spellen. Amsterdam: VU Uitgeverij. Verschueren, K. & Koomen, H. (2007). Handboek diagnostiek in de leerlingbegeleiding. Antwerpen/Apeldoorn: Garant.

Bronnen Illustratie materiaal http://www.google.be/imgres?q=spelende+kleuters&um=1&hl=nl&sa=X&biw=1280&bih=695&tbm=isch&t bnid=frl19Ye2l4AaeM:&imgrefurl=http://www.peuterspelletjes.net/letters.htm&docid=DQUrKxJFsD- FVM&imgurl=http://peuterspelletjes.net/alfa.JPG&w=286&h=158&ei=QuLDTv__DPD34QS93aTCDQ&zoom =1&iact=rc&dur=223&sig=103336545316059016507&page=1&tbnh=126&tbnw=228&start=0&ndsp=15&ved =1t:429,r:9,s:0&tx=140&ty=43 http://www.google.be/imgres?q=spelende+peuters&um=1&hl=nl&sa=X&biw=1280&bih=695&tbm=isch&t bnid=DZxN7fiSksorKM:&imgrefurl=http://www.reddie- teddy.be/opvoeding/kleuter/vrijetijd&docid=Fh8XlYA9qmsq3M&imgurl=http://www.reddie- teddy.be/SiteCollectionImages/kleuter/spelende- kleuter.jpg&w=300&h=200&ei=3uLDTs2KBObY4QT59a2IDQ&zoom=1&iact=hc&vpx=754&vpy=203&dur=1 493&hovh=160&hovw=240&tx=94&ty=104&sig=103336545316059016507&page=1&tbnh=118&tbnw=177& start=0&ndsp=18&ved=1t:429,r:3,s:0 http://www.google.be/imgres?q=preventie&um=1&hl=nl&biw=1280&bih=695&tbm=isch&tbnid=UkBYH04 C3ESZGM:&imgrefurl=http://www.safestart.be/nl/prevention_policy/front- page&docid=SwyN17S3hhr1dM&imgurl=http://www.safestart.be/safestart/fr/prevention_policy/front- page/preventiebeleid_fr.jpg&w=191&h=152&ei=fOTDToqNA6PY4QTB5- 2zDQ&zoom=1&iact=hc&vpx=503&vpy=458&dur=863&hovh=121&hovw=152&tx=89&ty=92&sig=10333654 5316059016507&page=1&tbnh=121&tbnw=152&start=0&ndsp=19&ved=1t:429,r:15,s:0