Thema 6: Waarnemen Basisstof 1: Zintuigen
Waarnemen Wat is waarnemen? Met waarnemen bedoelen we: Hoe kom je te weten wat er om je heen gebeurt.
Zintuigen Zintuig: Een orgaan dat reageert op bepaalde invloeden uit de omgeving. Alle zintuigen samen vormen het zintuigenstelsel. In de huid: tastzintuigen (in tastknopjes, reageren op lichte aanrakingen), drukzintuigen (reageren op druk op de huid. Deze liggen diep in de huid). Warmte en koudezintuigen (reageren als ze in aanraking komen met iets dat warmer of kouder is dan de huid).
Prikkels Prikkel: een invloed uit het milieu op een organisme Bijvoorbeeld: lichtstralen, geuren, geluiden Zintuigen vangen prikkels op.
Waarnemen: hoe gaat dat? In je zintuigen zitten zenuwcellen Zenuwcellen zijn aangesloten op zenuwen Zenuwen reageren op prikkels - ze vangen prikkels op - ze zetten prikkels om in impulsen - ze sturen impulsen naar de hersenen Hersenen verwerken de impulsen Je wordt je er dan bewust van.
Het ontstaan van impulsen Een impuls ontstaat alleen als: - De prikkel sterk genoeg is - De prikkel ‘adequaat is’ Drempelwaarde: de kleinste prikkel die een impuls veroorzaakt. Adequate prikkel: het type prikkel waar een zintuigecel speciaal gevoelig voor is. Elke zintuigcel heeft een eigen soort adequate prikkel
Zintuig Ligging Adequate prikkel Gewaarwording Gezichtszintuig In de ogen Licht Zien Gehoorzintuig Geluid Horen Evenwichtszintuig In de oren Zwaartekracht Evenwicht Reukzintuig Geur Ruiken Smaakzintuig In de tong Smaak Proeven Warmtezintuig In de huid Warmte Voelen Koudezintuig Koude Drukzintuig Druk Tastzintuig Lichte aanraking
Gewenning en Motivatie Gewenning: Wanneer een prikkel een tijdje aanhoudt, ontstaat in de zintuigcellen minder impulsen. De motivatie beinvloedt de drempelwaarde.