labels Hoe kan ik eenvoudig duurzame producten aankopen?

Voordelen labels Concrete informatie Vergemakkelijken van de keuze Snelle beslissing Duidelijk

Nadelen labels Betekenis is niet goed gekend Vertrouwen in labels is vaak beperkt Niet aanwezig op alle producten Onvoldoende gecontroleerd

In de winkel

Voorwaarden voor een label Makkelijk herkenbaar en ondubbelzinnig Meerwaarde ten opzicht van wettelijke bepalingen Onderworpen aan een lastenboek Onafhankelijke controle van het lastenboek

Makkelijk herkenbaar en ondubbelzinnig

Makkelijk herkenbaar en ondubbelzinnig Deze labels lijken aan te geven allemaal aan dat de producten worden gerecycleerd of uit gerecycleerd materiaal bestaan.

Meerwaarde ten opzicht van wettelijke bepalingen

Meerwaarde ten opzichte van de wettelijke bepalingen Veiligheidssymbolen Verplichte etikettering Overigen

Onderworpen aan een lastenboek

Onderworpen aan een lastenboek Labels gebonden aan één merk Vrijwillige labels en vermeldingen Awards

Onafhankelijk gecontroleerd

Onafhankelijk gecontroleerd Enkel intern gecontroleerd

Bruikbare labels

Bruikbare ecolabels Algemeen Hout/bouwmaterialen Energie Voeding Varia

Bruikbare sociale labels Textiel:

Fair wair http://www.fairwear.nl Het label geeft aan dat de arbeidsomstandigheden waarin de producten zijn geproduceerd voldoen aan een reeks van ILO conventies Het label kan worden teruggevonden op kledij Er zijn geen milieucriteria opgenomen in het lastenboek. http://www.fairwear.nl

Bruikbare duurzaamheidslabels Bloemen: Hout: Koffie: Algemeen

Flower Label program http://www.fairflowers.de Het label geeft aandacht aan de werkomstandigheden van de arbeiders en een reeks van criteria inzake het gebruik van pesticiden en meststoffen. Enkel voor bloemen Het label heeft nog maar een zeer beperkte bekendheid. http://www.fairflowers.de

Fair flower, fair plants Het label geeft aandacht aan de werkomstandigheden van de arbeiders en een reeks van milieucriteria. Enkel voor bloemen Het label heeft nog maar een zeer beperkte bekendheid. www.fairflowersfairplants.com

FSC Label http://fsc.wwf.be/ Hout afkomstig van bossen of plantages die voldoen aan het FSC charter: Milieuvriendelijk Sociaal rechten voor arbeiders In rekening nemen van de rechten van de plaatselijke bevolking Traceerbaarheid Aanwezig op hout. http://fsc.wwf.be/

PEFC Label http://www.pefc.be PEFC is een label aanwezig op houtproducten dat een duurzaam bosbeheer garandeert. Het is een relatief nieuw label dat werd opgericht in 1999. Er zijn kleine verschillen met het FSC label. Hierbij gaat het vooral om de rechten van de inheemse volkeren en de traceerbaarheid. http://www.pefc.be

Max Havelaar Het Max Havelaar keurmerk garandeert dat de boeren in het Zuiden een rechtvaardige prijs krijgen voor hun oogst en dat de landarbeiders in correcte omstandigheden werken. Koffie, thee, bananen, appelsiensap, wijn , suiker... Verder ook bloemen, katoen, De producten zijn verkrijgbaar in de meeste supermarkten en in de wereldwinkels. http://www.maxhavelaar.be

Rain forest alliance http://www.rainforest-alliance.org De rain forest alliance staat voor respect ten overstaan van het milieu en de biodiversiteit. Daarnaast zijn goede werkomstandigheden en een eerlijke behandeling van de werkers van groot belang.. Bananen, koffie en fruitsap. Het label is relatief nieuw op de belgische markt http://www.rainforest-alliance.org

Utz Kapeh Utz Kapeh is een keurmerk dat rekening houdt met sociale en milieucriteria. Verder krijgen de boeren een variabele premie op de wereldmarktprijs. Enkel voor koffie. Je kan de producten terugvinden in de meeste grootwarenhuizen. Utz Kapeh is een label dat wereldwijd wordt gebruikt en nog relatief nieuw is op Belgische markt. http://www.utzkapeh.org

Problemen Welk criterium is het belangrijkste? Welk zijn de onderlinge verschillen tussen de labels? Is een product zonder label slecht? Labels helpen niet tegen overconsumptie en slecht gebruik van producten.

Het ideale label Gecontroleerd lastenboek Overzichtelijk en informatief Wettelijk verplicht

Vaststelling (1) Ecolabels zijn bijna altijd in handen van de overheid en bezitten een wettelijke basis. Producten met een ecolabel zijn vaak hoogtechnologisch. Controle is relatief eenvoudig. Sociale of duurzaamheidslabels zijn in handen van privé organisaties en bezitten vaak geen wettelijke basis. De producten zijn vaak afkomstig van de landbouw of bosbouw. Controle is niet altijd gemakkelijk.

Vaststelling (2) Er zijn maar zeer weinig sociale labels. De meeste labels bezitten een combinatie van zowel milieu als sociale voorwaarden. Sociale criteria verwijzen zeer vaak naar de verschillende ILO conventies

Vaststelling (3) Er zijn vele nieuwe initiatieven inzake duurzaamheidslabels die mekaar beconcurreren. Standaarden verschillen van label tot label maar streven uiteindelijk hetzelfde doel na ook al vertrekken ze vaak vanuit een andere invalshoek.

Naar een betere wereld Een wettelijke basis voor sociale criteria Één label, één boodschap Samenwerking zonder verlies van de eigenheid van de organisaties.

OIVO Onderzoeks- en informatiecentrum van de verbruikersorganisaties www.oivo.be Adres: Paapsemlaan 20 1070 Anderlecht Tel: 025470694 Email: Rob.renaerts@oivo.be