hoofdluizen Hoe vaak komt het voor Waarom actie nodig Wat is hoofdluis Hoe kom je eraan Hoe kom je eraf

Hoe vaak ,waar en bij wie komt het voor Overal te wereld! Vooral bij kinderen van 3-12 jaar. Op plaatsen waar kinderen veel bij elkaar zijn -scholen -vakantiekampen -sportclubs (haarborstels!) In alle sociale klassen

Waarom actie nodig? Luizen zijn overal en altijd aanwezig Uitroeiing is onmogelijk, verspreiding kunnen we wel voorkomen Snelle en correcte interventie is enige kans op succes Gedeelde verantwoordelijkheid Luizen uit de taboesfeer halen

Wat zijn luizen Langwerpige vleugelloze insecten van 2-4mm groot Kleur: lichtgrijsbruin Kunnen niet springen of vliegen maar lopen over Ze kunnen niet zwemmen maar wel overleven in water. Leven van het bloed van de mens Voeden zich 5à6 keer per dag met bloed Leven bij lichaamstemperatuur 37 ° C Overleven buiten het lichaam max. 2-3 dagen (neten 6 dagen) Leeft 5 tot 7 weken (op het hoofd) Ze legt 3-6 eieren per dag (neten)gedurende 16 dagen Ze klauwen zich met 6 haakpootjes vast aan een haar Ze brengen geen ziektes over

Van eitje naar luis Na bevruchting legt vrouwelijke luis ongeveer 6 eitjes per dag Het eitje, de neet (0,8 à 0,3 mm), wordt met soort lijm aan haar vastgemaakt Neet met levende luis: geelwit tot parelmoer Lege neet: helderwit Neet met dode luis: zwart/bruin Na 7 à 10 dagen breekt de larve uit Na nog eens 7 à 10 dagen: ontwikkeling tot volwassen luis in 3 nymfenstadia

Levenscyclus van de luis neet

Luizen in allerlei stadia

neten Worden dicht bij de hoofdhuid gelegd Oude neten liggen verder van de hoofdhuid Kunnen 6 dagen buiten hoofdhuid overleven

Een luis op een hoofd neten op een hoofd

neten

Hoe kom je aan luizen Het zijn overlopers dus ze springen of vliegen niet Ze kruipen van het ene hoofd naar het andere Knus dicht met de hoofden bij elkaar zitten Kapstok: Jassen, mutsen, sjaals Kammen, borstels Hoofdkussens (logeerpartijtjes) Autobekleding Koptelefoon

Hoe merk je dat je luizen hebt In het begin merk je niets Later jeuk (‘s nachts)

Hoe kom je eraf Antiluismiddel! Liefst een wat luizen en neten dood -malathion (prioderm) lotion (wordt geïnactiveerd door chloor!) -dimeticon ( XT Luis) verstikt de luis. voordeel: geen pesticide, geen resistentie, stinkt niet. -permetrine (loxazol) -bioalletrine/piperonylbutoxide (paraspray) Dagelijks de haren kammen (om luizen en neten te verwijderen). Behandeling met antiluismiddel na 10 dagen herhalen (hangt af van welk luizenproduct je gebruikt)

Op onderzoek: heb ik luizen of niet? Vaak geen klachten (slechts 1/5 kinderen jeuk) Regelmatig zoeken naar : Levende luizen ! Eventueel naar levensvatbare neten (let op: het verschil tussen dode en levende neten is moeilijk te zien!) Detectiemethoden: Nat-kam-test (beste methode)!!! Droog screenen Visuele inspectie (wordt niet aanbevolen)

Op onderzoek: keuze van een goede kam! Afstanden tanden:0,2 à 0,3 mm Vorm van tanden: bij voorkeur hoekig op doorsnede materiaal: Let op! Te flexibel:plooien Te weinig flexibel:afbreken levensduur: regelmatig controleren op slijtage

Luizen/netenkammen

Verdere maatregelen Controleer en behandel eventueel ook alle gezinsleden Waarschuw de school en ouders van vriendjes Was al het beddegoed (hoofdkussen!) op 60° Was alle jassen, mutsen en sjaals Was de gedragen kleding Stofzuig goed, ook de bankbekleding Stofzuig de autobekleding Doe alles wat niet gewassen mag worden in een afgesloten plastic zak gedurende 1 week. Leg het 24 uur in de diepvries of laat het 48 uur buiten luchten. Maak borstels en kammen schoon met alcohol 70% (laten weken), kook ze uit ,leg ze 24 uur in de diepvries of was ze in de vaatwasser (>60 graden). Denk ook aan speldjes en elastiekjes. Deze maatregelen dienen na 7 dagen herhaald te worden omdat dan eventuele niet gedode neten uitkomen.

Hoe komt het dat er nog steeds luizen zijn na behandeling? Producten onvoldoende werkzaam Verkeerd toepassen van het product Slechte toepassing van NKM of slechte kam De lotion heeft onvoldoende lang ingewerkt Niet alle neten zijn gedood (herbehandeling na 10 dagen is eigenlijk altijd nodig) Herbesmetting vanuit het huis/auto Herbesmetting van een ander kind Resistentie tegen het gebruikte middel

Kan je het voorkomen dat je kind hoofdluis krijgt Het is haast niet te voorkomen maar als je er snel bij bent kom je er ook sneller weer vanaf. (dagelijks controleren als er hoofdluis heerst). Een paar tips: Doe lang haar in een vlecht of staart Zet niet elkaars muts op (verkleedkleren, paardrijcaps) Kam niet met elkaars borstel Stop de jas/das/muts in een plastic zak of luizencape aan de kapstok Preventief behandelen met een antiluismiddel werkt resistentie in de hand. Om verdere verspreiding op school te voorkomen neemt de school ook enkele maatregelen in acht. Alternatieve middelen: tae-tree olie , werking niet wetenschappelijk bewezen.

Mythes en misverstanden:blijven overal aanwezig Luizen springen van het ene naar het andere hoofd luizen kunnen niet springen wel snel lopen Luizen komen voornamelijk naar vuile hoofden Neen, luizen bevinden zich bij voorkeur in een goede verzorgde en dichte haardos. Luizen gaan dood in een zwembad Luizen kunnen niet zwemmen, maar overleven wel in water Luizen kunnen lang overleven zonder mensenbloed Luizen leven max. 48 uur zonder bloed en verzwakken heel snel

Luizenbeleid op school Na iedere vakantie luizencontrole door luizenouders Als er luizen of neten zijn gevonden: Leerkracht geeft alle kinderen uit de groep een brief mee Na 2 weken vindt er hercontrole plaats in die groep Zie stappenplan

Maatregelen van school Goed stofzuigen Verkleedkleren wassen op 60° Spullen die niet gewassen kunnen worden (knuffels) een week in een afgesloten plastic zak bewaren. eventueel bugbags

Luizen zijn overlopers bugbag Luizen zijn overlopers

bugbag

luizencontrole

luizencontrole

Controle door luizenouders Na iedere vakantie, 2 ouders per groep Klasselijsten liggen in de klas Na iedere kind kam ontsmetten met alcohol Resultaten aan eind van controle doorgeven aan CLB

Taak luizencoördinator Regelen van de controles Zorgen dat er maatregelen worden getroffen als er luizen/neten gevonden zijn Zorgen dat er contact wordt opgenomen met ouders van kinderen waarbij luizen zijn gevonden

Taak contactpersoon van school Zorgen dat de briefjes die met de ouders meegaan op voorraad zijn Zorgen dat de school zijn maatregelen uitvoert.

Als je geen luizenouder meer bent dit doorgeven Taak luizenouder Luizencontrole doen Resultaten noteren Als je 1 x niet kan iemand anders regelen Als je geen luizenouder meer bent dit doorgeven

Referenties o.a. De aanpak van hoofdluizen. Mei 2004 Dr.H. Lapeere, Dr. R.H. Vander Stichele. Universiteit en UZ Gent. RIVM ,hoofdluisprotocol 2007. Pediatrics 2007: Therapy for head lice based on life cycle, resistance, and safety considerations. Plos one: Randomised, controlled, Assessor Blind Trial Comparing 4% Dimeticone Lotion with 0,5% Malathion Liquid for Head Louse Infestation.