Officiële opening virtueel bureau Integriteit Vlaamse overheid 15 maart 2012 auditorium Maria Baers

Over het paradoxale van integriteit Wim Vandekerckhove docent en onderzoeker, University of Greenwich Business School, Londen 17 juli 20142

Drie paradoxen: 1.Het probleem is dat er geen probleem is. 2.Liefst dat wat we het liefst niet hebben. 3.Het nodige werkt enkel als het niet nodig is. - cynisme maakt plaats voor moed - Moedig spreken (klokkenluiden) - Virtueel Bureau Integriteit

Het klokkenluiderdilemma is dood, lang leve het klokkenluiderdilemma.

Klokkenluiderdilemma: zwijgen of boeten gebeurt vaker dan we denken vaak wel succesvol (VS, Australië, Noorwegen) Intern werkt, extern niet nieuw dilemma op managementvlak hoe reageren ? Klokkenluiden is een process Moedige spreker – Moedige luisteraar

klokkenluidencyclus (Vandekerckhove & Tsahuridu 2010) 6(c) Wim Vandekerckhove March 2011 wangedrag melden Beantwoorden melding

Moedige sprekers verkiezen anonieme kanalen, maar die zijn nefast voor de spreker.

Ongeacht cultuur (Park et al 2008) : intern, formeel, en anoniem Ongeacht cultuur (Park et al 2008) : intern, formeel, en anoniem Beste bescherming Succesvol betekent ook dat wanpraktijk stopt ? ? ? ? Minder moed nodig?

Succesvol klokkenluiden Veilig ? Effectief ? Men kan het raden Je hebt het reeds aan anderen verteld Anderen ervaren represailles (PCaW 2011) Ano nieme meldingen zijn minder geloofwaardig (Hunton & Rose 2011) Ano nieme meldingen zijn minder geloofwaardig (Hunton & Rose 2011) Minder middelen voor onderzoek anonieme meldingen

(Rains & Scott 2007) Anonimiteit in gradaties Perceptie van anonimiteit verschilt: spreker - luisteraar Mogelijkheid Identiteit achterhalen Wens Identiteit achterhalen

Klokkenluiderprocedures werken enkel in organisaties die ze niet nodig hebben.

Klokkenluiderprocedure Vroege correctie: weinig moeite Implementatierisico Noodzakelijke voorwaarden mbt cultuur

Noodzakelijke voorwaarden organisatiecultuur Duidelijkheid Vertrouwen Haalbaarheid Ondersteuning Interne transparantie Bereidheid tot discussie Bereidheid tot sancties Als je hier goed zit Heb je’t niet nodig Als je hier goed zit Heb je’t niet nodig

Fatalisme -Anoniem -Wantrouwen Hiërarchie -Gedragscode -Formele procedure -Rolvoorschrift Individualisme -Beloning -Perceptie neg. cons. Egalitair -Open discussie Groep Laag Hoog Rigiditeit Laag Hoog Evans 2008 Loyens 2011

Het klokkenluiderdilemma is dood, lang leve het klokkenluiderdilemma. Moedige sprekers verkiezen anonieme kanalen, maar die zijn nefast voor de spreker. Klokkenluiderprocedures werken enkel in organisaties die ze niet nodig hebben. VBI: centraliseren oor (uniek meldpunt) en intervisie luisteraars VBI: beheersen van drang identiteit spreker te kennen VBI: opnieuw vernieuwen?

Referenties Evans, A. (2008). Dealing with dissent: whistleblowing, egalitarianism, and the republic of the firm. Innovation: the European Journal of Social Science Research 21(3), Hunton, J E & Rose, J M (2011). ‘Effects of Anonymous Whistle-Blowing and Perceived Reputation Threats on Investigations of Whistle-Blowing Allegations by Audit Committee Members’, Journal of Management Studies 48:1, Loyens, K. (2011). Towards a custom-made whistleblowing policy. Using grid-group cultural theory to match policy measures to different styles of peer reporting. Paper presented at the EBEN Annual Conference, Antwerp. Park, H, Blenkinsopp, J, Oktem, M & Omurgonulsen, U (2008). ‘Cultural Orientation and Attitudes Toward Different Forms of Whistleblowing: A Comparison of South Korea, Turkey, and the U.K.’ Journal of Business Ethics, 82(4), Public Concern at Work (2011). Personal Communication. Rains, SA & Scott, CR (2007). ‘To Identify or Not to Identify: A Theoretical Model of Receiver Responses to Anonymous Communication.’ Communication Theory 17, 61–91. Vandekerckhove, W & Tsahuridu, E E (2010). ‘Next please!, or why we should focus our research on the whistle-receiver instead of the whistle-blower’. Paper presented at ICAP 2010, Melbourne, July 2010.