Leefomgeving en gezondheid Tiny Habets Deelgemeente Hoek van Holland 26 oktober 2010

Inhoud presentatie Wat in de omgeving heeft effect op onze gezondheid? Welke bronnen zijn er in de omgeving? Hoe is de luchtkwaliteit? Hoeveel geluid is er? Zijn de mensen hier minder gezond dan ergens anders? Welke maatregelen worden genomen? Wat kunnen bewoners zelf doen? Vragen

Wat in de omgeving heeft effect op onze gezondheid? 1 De lucht die we inademen Buitenlucht Binnenlucht Mengsels van vele stoffen; buiten meten we vooral: Fijn stof (PM10) Stikstofdioxide (NO2) Komt in onze longen en de kleinste stofjes ook in ons bloed

Effecten van luchtverontreiniging op gezondheid Fijn stof: vermindering van de longfunctie; toename van luchtwegklachten zoals piepen, hoesten en kortademigheid; verergering van astma (vooral bij kinderen); verergering van klachten gerelateerd aan hart- en vaatziekten zoals vaatvernauwing, verhoogde bloedstolling en verhoogde hartslag. Kan leiden tot meer medicijngebruik, ziekenhuisopname en: vervroegde sterfte vooral bij zieke ouderen en kinderen zonder weerstand enkele maanden eerder

Luchtkwaliteit in Rijnmond

Welke bronnen zijn er in de omgeving? import Achtergrond export Industrie indirect verkeer indirect Industrie direct Verkeer direct

Geschat effect van PM2.5 op de levensduurverwachting (maanden) 2000 2010 2020 Gezondheidseffecten fijn stof

Vergelijking met andere risicofactoren Ziektelast Hoog Ziektelast laag roken/ ongezond eten Luchtverontreiniging passief roken Andere milieufactoren als geluid, UV straling, vochtige woningen

Risico’s langs wegen Wonen binnen 100 meter snelweg of 50 meter drukke stadsweg: groter risico op chronische luchtwegklachten en overlijden aan luchtweg- of hart- en vaatziekte Meer luchtwegklachten bij kinderen wonend en op scholen binnen 400 meter van de snelweg Maar er is niet aan te geven wie gezondheidsklachten krijgt.

Harde cijfers?! Door blootstelling aan fijn stof sterven in Nederland jaarlijks 18.000 mensen ongeveer 10 jaar ‘te vroeg’, 3.000 mensen sterven enkele maanden ‘te vroeg’ en 3.000 mensen worden in het ziekenhuis opgenomen.

Conclusies luchtkwaliteit Vooral kleinste stofdeeltjes schadelijk (PM2,5 en roet) Geen drempelwaarde waaronder geen effecten optreden Langdurige blootstelling niet alleen risico voor kwetsbare groepen Vooral langs drukke wegen extra risico Maatregelen met name richten op terugdringen verkeersuitstoot en ‘goede ruimtelijke ordening’

Wat in de omgeving heeft effect op onze gezondheid? 2 Geluid Gehoorschade Hinder Slaapverstoring Stress >> hogere bloeddruk, hartinfarct Hart- en vaatziekten Angst en depressiviteit Verminderde leerprestaties kinderen Van belang: ‘non-akoestische factoren’ Bronnen: wegverkeer, industrie, vliegverkeer, railverkeer

Laagfrequent geluid (LFG) Kenmerken Lage tonen, lange golflengte Geen adaptatie Geen habituatie Hoge geluidssterkte nodig om het te horen Vooral ‘s nachts hinderlijk

Waarneming LFG Waarneming LFG Brom- of zoemtoon Trilling Druk op de oren Druk op de borst Trilling op de rug, in de schouder of de knie Sensatie in de maag Hinder → lichte irritatie → angst

Effecten LFG Gezondheidseffecten Zwaar gevoel in het hoofd Hoofdpijn Druk op de borst Slapeloosheid Vermoeidheid Hartkloppingen Irritatie, ergernis en stress

Geluidbelasting Rotterdam

Geluidhinder in de grote steden

Slaapverstoring in Rijnmond

Conclusies geluid Geluid is een belangrijk aspect van leefbaarheid (maar niet het belangrijkste). Geluid jaagt weinig mensen weg maar om mensen aan te trekken, is rust (stilte) nodig.

Wat in de omgeving heeft effect op onze gezondheid? 3 Lucht en geluid heel belangrijk Overige factoren: Woning (grootte en kwaliteit) Sociale binding Sociale veiligheid Schoon en heel Mate van rust Groen Bereikbaarheid (Speel)ruimte Fietspaden, wandelpaden Aanwezigheid voorzieningen

Zijn de mensen hier minder gezond dan ergens anders? Welke gezondheidsgegevens zijn er? GGD: Gezondheidsenquête Rijnmond 2008 Centraal Bureau Statistiek: landelijke cijfers Kankerregistratie: per regio Onderzoek Erasmus MC: Rotterdammers leven ca. 1,5 jaar korter dan gem. in NL Komt voor 30-50% door minder inkomen en opleiding Voor 20-30% door ongezonde leefstijl en minder schone lucht

Levensverwachting in jaren mannen vrouwen Albranswaard 80 84 Rotterdam 76 81 Schiedam 77 Hoek van Holland 79 82 Vlaardingen Nederland 78

Welke maatregelen worden genomen? (inter)nationale wetgeving en lokaal beleid maatregelen voor bron, overdracht en ontvanger voorbeelden: Stiller asfalt Schonere voertuigen Geluidschermen Milieuzones Vergunningen industrie Ontmoedigen autogebruik Ruimtelijke ordening Woningisolatie

Wat kunnen bewoners zelf doen? Goed ventileren voor schone binnenlucht Suskasten voor stil ventileren Zelf minder autorijden, minder open haard aan Meekijken met ruimtelijke plannen gemeente: geen woningen en scholen naast drukke wegen Milieuklachten melden: DCMR meldkamer: 010 – 473 33 33 Luchtkwaliteit in eigen straat opvragen bij PIL: GGD Gezondheidslijn: 010 – 433 99 66

Of op een later tijdstip, aan: Vragen? Stel ze gerust! Of op een later tijdstip, aan: GGD Gezondheidslijn: 010 – 433 99 66 GGD e-mail: info@ggd.rotterdam.nl Afdeling Milieu&Hygiëne: MenH@ggd.rotterdam.nl mij: t.habets@ggd.rotterdam.nl / 010 – 433 9509