Challenge the future Delft University of Technology OTB Research Institute for the Built Environment Modellen voor de woningbouwmarkt Paul de Vries, Delft University of Technology Meeting the Flemish Delft september 2009

2 Modellen voor de woningbouwmarkt | 28 OTB Research Institute for the Built Environment Presentatie Kort: segmenten woningmarkt Modellen in het algemeen Modellen OTB Nieuwbouwmarkt Aantallen en prijs Woningmarkt Simultaan: vraag, aanbod en prijs Regionaal

3 Modellen voor de woningbouwmarkt | 28 OTB Research Institute for the Built Environment Segmenten woningmarkt Huurwoningen Koopwoningen Tussenvormen Bestaande woningen Nieuwbouw woningen Hoog renovatie HuurwoningenBestaande woningen TussenvormenHoog renovatie

4 Modellen voor de woningbouwmarkt | 28 OTB Research Institute for the Built Environment Economisch kader: Neoklassiek Refereren aan het nut van een product Variatie in de woningprijs is het gevolg van vraag en aanbod Vraag is een functie van demografische factoren, inkomen en rente Aanbod is een functie van grondkosten, bouwkosten, kredietvoorwaarden en de woningvoorraad

5 Modellen voor de woningbouwmarkt | 28 OTB Research Institute for the Built Environment De woningbouwmarkt Goed functionerende markt (in economische termen) Verhouding vraag en aanbod via prijsmechanisme Vraagoverschot leidt tot tijdelijke prijsstijging Nieuwbouw zorgt, na enige tijd, voor evenwicht Prijs bestaande woning afhankelijk van productiekosten Niet goed functionerende markt Aanbod reageert onvoldoende op vraag Vraagoverschot vertaalt zich in prijseffect Productiekosten afhankelijk van prijs bestaande woning Typering: voorraadmarkt

6 Modellen voor de woningbouwmarkt | 28 OTB Research Institute for the Built Environment Modelleren P* Q* Poterba (1984) Model voor woningproductie Q** P *** P** Stable arm

7 Modellen voor de woningbouwmarkt | 28 OTB Research Institute for the Built Environment Modelleren van het aanbod Poterba (1984): asset market approach DiPasquale & Wheaton (1994): stock-flow modellen Meen (1996): ruimtelijk ordening heeft effect op regionale prijsvorming Goodman (1998): Eigen regionale woningmarktdynamiek Meen (1999), Berg (2002): Ripple effect. Regio’s zijn onderling afhankelijk Vries & Boelhouwer (vanaf 1990): aantallen en prijs Neuteboom & vd Heijden (2005): integraal woningmarktmodel

8 Modellen voor de woningbouwmarkt | 28 OTB Research Institute for the Built Environment Modelleren woningprijs Prijsmodellen Muth (1960) : aanbod volkomen inelastisch Follain (1979): bevestiging inelasticiteit Stover (1986): invloed regionale verschillen op woningprijs Olson (1987): misspecificatie doordat productiekosten en kwaliteit beide opgenomen worden in het prijsmodel Nadien modellen met enkel kwaliteitskenmerken Vries & Boelhouwer (1996, 2002, 2004, 2006,2009) Neuteboom & vd Heijden (2005)

9 Modellen voor de woningbouwmarkt | 28 OTB Research Institute for the Built Environment Model voor de koopwoningmarkt Koopwoningmarkt NVB/OTB- thermometer Deelmarkten Basisreeksen Verklarende variabelen Constante term Hypotheek rente Huishoud inkomen Seizoens effect Huur stijging Evenwicht lange term nieuwbouw aantal nieuwbouw prijs bestaand prijs bestaand aantal BestaandNieuwbouw 0,400,200,160,24 0,400,60 1,00

10 Modellen voor de woningbouwmarkt | 28 OTB Research Institute for the Built Environment Aanbod van nieuwbouwwoningen

11 Modellen voor de woningbouwmarkt | 28 OTB Research Institute for the Built Environment Prijs van nieuwbouwwoningen

12 Modellen voor de woningbouwmarkt | 28 OTB Research Institute for the Built Environment Integraal woningmarktmodel

13 Modellen voor de woningbouwmarkt | 28 OTB Research Institute for the Built Environment Modelleren vraag en aanbod

14 Modellen voor de woningbouwmarkt | 28 OTB Research Institute for the Built Environment Modelleren prijs.

15 Modellen voor de woningbouwmarkt | 28 OTB Research Institute for the Built Environment Woningprijs en woningvoorraad

16 Modellen voor de woningbouwmarkt | 28 OTB Research Institute for the Built Environment Prijsmodel bestaande voorraad

17 Modellen voor de woningbouwmarkt | 28 OTB Research Institute for the Built Environment Prijsontwikkeling: reëel en nominaal

18 Modellen voor de woningbouwmarkt | 28 OTB Research Institute for the Built Environment Prijsontwikkeling: een verklaring Constant Psychologisch Inkomen Rente lange termijn evenwicht seizoen

19 Modellen voor de woningbouwmarkt | 28 OTB Research Institute for the Built Environment Prijsontwikkeling: een verklaring inkomen

20 Modellen voor de woningbouwmarkt | 28 OTB Research Institute for the Built Environment Prijsontwikkeling: een verklaring Psychologie

21 Modellen voor de woningbouwmarkt | 28 OTB Research Institute for the Built Environment Prijsontwikkeling: een verklaring rente

22 Modellen voor de woningbouwmarkt | 28 OTB Research Institute for the Built Environment Prijsontwikkeling: een verklaring halfjaar

23 Modellen voor de woningbouwmarkt | 28 OTB Research Institute for the Built Environment Prijsontwikkeling: een verklaring Evenwicht woonlasten en inkomen

24 Modellen voor de woningbouwmarkt | 28 OTB Research Institute for the Built Environment Prijsontwikkeling en conjunctuur Ontwikkeling BBP en Woningprijs kennen een relatie

25 Modellen voor de woningbouwmarkt | 28 OTB Research Institute for the Built Environment Prijsindex: verschil met gemiddelde Index geeft een meer stabiele ontwikkeling

26 Modellen voor de woningbouwmarkt | 28 OTB Research Institute for the Built Environment Prijsindex: per woningtype

27 Modellen voor de woningbouwmarkt | 28 OTB Research Institute for the Built Environment Prijsindex: stabiliteit

28 Modellen voor de woningbouwmarkt | 28 OTB Research Institute for the Built Environment Finish