Epilepsie en andere aanvallen EHBO Vereniging NEDSTAAL Herhalingsles van 7 oktober 2010 Willem van Hoogstraeten, bedrijfsarts

Aanvallen van bewustzijnsverlies of bewustzijnsdaling duiden op een gestoorde hersenfunctie

Aanvallen van bewustzijnsverlies of bewustzijnsdaling duiden op een gestoorde hersenfunctie (Slaap) (Narcose) Verminderde zuurstofvoorziening (hartstilstand, CVA, shock Verminderde glucose-aanbod (hypoglycemie) Schedeltrauma (functiestoornis van de formatio reticularis) Epilepsie

Wat is Epilepsie (vallende ziekte)? Epilepsie is een hersenaandoening die zich uit in de vorm van aanvallen (insulten). Epilepsie is een symptoom van gestoorde hersenfunctie. Aanvallen zijn het gevolg van plotselinge, tijdelijke verstoring van het elektrische evenwicht in de hersenen. Verschijnselen hangen af van lokalisatie, verspreiding en intensiteit van de elektrische veranderingen.

Soorten aanvallen 1. verlaagd bewustzijn 2. blijft bij kennis 3. vallen en gaan schokken met armen en benen 4. voelt vreemde tintelingen, hoort vreemde geluiden of heeft een opstijgend gevoel in de maag 5. korte periode voor zich uit staren en is niet aanspreekbaar

Kernsymptomen van epilepsie a. aanvalsgewijs optreden b. bewustzijnsverlies of bewustzijnsdaling c. Onwillekeurige motorische, sensibele, sensorische of psychische verschijnselen d. abnormale elektrische hersenactiviteit tijdens aanval (EEG)

Grand mal aanval 1. Dagen tot uren voor aanval lichte ontstemming, gevoel van spanning, kortdurende spierschokken. 2. Minuten tot seconden voor aanval Aura: vieze lucht of smaak, figuren zien 3. Start aanval soms een gil (geforceerde expiratie) 4. 10 tot 30 seconden, tonische fase: per acuut bewustzijnsverlies, contractie van alle spieren. Gezicht is rood (door het persen).

Grand mal aanval 30 tot 60 seconden, clonische fase: trekkingen met steeds grotere intervallen = uitslag van de beweging wordt steeds groter. Gezicht is blauw (ademhaling houdt op). 6. Postictaalcoma van 3 – 15 minute: Kan overgaan in slaap. Deel is na een aanval: * Kortdurend gedesorienteerd * Opvallend snel hersteld * Kater

Grand mal Tongbeet (steeds aan de zijkant, relatief zeldzaam) Incontinent voor urine (hangt af van vulling blaas en type aanval) Schuim (door verhoogde secretie van speeksel en hyperventilatie geeft schuim) Status epilepticus, levens bedreigende toestand door herhaalde anoxaemia cerebri, hersenoedeem

Petit mal aanval (absences) Duren kort (10-30 sec), wel tientallen per dag Kortdurende bewustzijnsdaling (wazige blik) Weinig motorische verschijnselen (slechts myoclonieen van oogleden of mond) Vooral op jeugdige leeftijd (tussen 4 en 12 jaar) Na aanval gaat het kind verder met bezigheden Provocatie door HV Petit mal status (schemertoestand van dagen)

Oorzaken van epilepsie Onbekend Aanleg, erfelijkheid Litteken van trauma (kogelverwonding) Hersenschudding Abces Tumoren (metastasen) Empyeem Encefalitis CVA

Uitlokkende factoren Vermoeidheid Slaaptekort hyperventilatie Grote spanningen Hormonale veranderingen Arteriosclerosis cerebri Alcoholgebruik Lichtflitsen (reflexepilepsie) Schedeltrauma Infectie (met snel stijgende koorts)

Diagnose Pas na meer dan een aanval Neurologisch onderzoek Schedelfoto’s. MRI EEG erfelijkheidsonderzoek Geen neurologische pf psychische afwijkingen

Behandeling EHBO bij aanvallen: beschermen tegen verwondingen, zakdoek tussen de tanden, hoofd opzij draaien (voorkoming aspiratie), geen zuurstof, na afloop valium (10-15 mg) Epilepsie-chirurgie Ketogeen dieet en andere dieten Nervus Vagus stimulatie Deep brain stimulatie Autorijden, zwemmen, op hoogte werken, sporten, bedienen van machines

Anti-epileptica acetazolamide (Diamox) apelesca (Taduuu) carbamazepine (Tegretol, Carbymal) clobazam (Frisium, Urbadan) clonazepam (Rivotril) diazepam (Valium, Stesolid, Diazemuls) ethosuximide (Ethymal, Zarontin) felbamaat (Taloxa) fenobarbital (Luminal) fenytoïne (Diphantoine, Diphantoine Z, Epanutin, Dilantin) gabapentine (Neurontin) heptobarbital (Rutonal) lacosamide (Vimpat) lamotrigine (Lamictal) levetiracetam (Keppra) lorazepam (Temesta) midazolam (Dormicum) mesuximide (Celontin) nitrazepam (Mogadon) oxcarbazepine (Trileptal) pentobarbital (Penthotal) pregabaline (Lyrica) primidon (Mysoline) rufinamide stiripentol sulthiam (Ospolot) tiagabine (Gabitril) topiramaat (Topamax) valproïnezuur (Depakine, Natrium valproaat, Convulex, Orfiril, Propymal) vigabatrine (Sabril) zonisamide (Zonegran)