Duurzaamheid als kans voor de zuivelketen Wouter van der Weijden

Recente publicaties Stuurgroep TA Adviezen aan de minister van LNV Vernieuwen met meerwaarde. Over de toekomst van de melkveehouderij (2007) Voedselkwaliteit: waarden voor je geld (2008) Rapporten in opdracht van de Stuurgroep: Duurzaam concurreren in de Nederlandse melkveehouderij (LEI) Welke perceptie heeft de Nederlandse consument van de melkveehouderij? (Motivaction) Welke perceptie heeft de Duitse consument van de Nederlandse veehouderij? (Motivaction) Downloaden/bestellen: www.stuurgroepta.nl

Recente rapporten CLM Prestaties, potenties en ambities. Quickscan landbouw en klimaat. Voor LTO-NL Megastallen nader bekeken. Voor VMD Discussienotitie gevolgen loslaten melkquotering. Voor VROM (nog intern) Downloaden of bestellen: www.clm.nl

Schijf-van-6 voor duurzaam voedsel Klimaat Dierenwelzijn Landschap Natuur Eerlijke handel Natuurlijke hulpbronnen Bron: Stuurgroep TA

Kortom: de planeet ligt op je bord Ook op bord zuivelketen Drie vragen voor de zuivelketen: Wat is positie keten in de samenleving? Wat zijn sterke en zwakke punten? Hoe kan de keten positie versterken?

Positie zuivelketen in NL Grootste grondgebruiker: > 1 miljoen ha voorrecht voor zuivel voorrecht voor samenleving Motivaction: 2/3 Nederlanders vindt weidelandschap mooi: kenmerkend voor Nederland en moet blijven zoals het is Ook verder: sterk imago Koe is nationale troeteldier

Sterke punten/troeven Landschap weide met koeien Dierenwelzijn vgl. varkens/kippen Lekkere & gezonde producten calcium, nu ook vetzuren Openheid/transparantie koe in wei, open stal

Geen windeieren: voorkeursbehandeling In veel bestemmingsplannen Geen verplichting emissiearme stallen Normen graasdier- vgl. hokdiermest op grasland Rond Natura 2000 Film Troeven zijn dus goud waard Maar geen automatisme Daarom: imagoprikkels voor individuele veehouders?

Zwakke punten/Achilleshielen/risico’s (1) Ammoniak: mvh = grootste producent in NL 45% van totaal. Grens dichtbij < > afbouw quotering Nitraat: nog boven EU norm, m.n. op zandgronden. Derogatie aangescherpt? Broeikasgassen: 56% van emissies uit landbouw (13% van totale emissies in NL) Meat the Truth: veehouderij 18% wereldwijd, koe ontzien

Zwakke punten/Achilleshielen/risico’s (2) Minder koeien in de wei (versneld na afschaffen quotering?) Diergezondheid: klauwgebreken mastitis levensduur risico insleep ziekten (o.a. via kalveren). Afzet bij MKZ onzeker. new emerging diseases, o.a. multiresistente bacterien en vector-borne diseases: blauwtong, Rift Valley? zoönosen: BSE, MRSA, (Q-koorts), (melkersziekte), Salmonella, E.coliO157, Rift Valley? Biodiversiteit: soja/regenwoud, weidevogels, grassen

Klachten veehouders “Burger (verlanglijst) < > consument (onverschillig, hand op knip)” “Weidegang < > milieu” “Ongelijk speelveld”

Klachten niet uit lucht gegrepen, wel nuanceren: NL consument betaalt wat meer voor weidemelk Ook Deense consument (Arla) Ook Duitse consument (onderzoek Motivaction) Klimaateisen ook uit markt, primair uit VK Weidegang: meer nitraat, maar minder ammoniak meer methaan (ruwvoer), maar minder energie/CO2 (krachtvoer, machines) Level playing field: Wel in EU. Nitraat: NL zelfs ruimste derogatie! Niet op wereldmarkt. Maar biedt kans om je te onderscheiden

Internationale vergelijking duurzaamheid LEI/ASG in opdracht Stuurgroep TA Na afschaffing quotering meer internationale concurrentie afzet blijft vooral in EU duurzaamheid wordt belangrijker op markt. Hoe scoort NL vergeleken met concurrenten? Duitsland Wisconsin Texas Nieuw-Zeeland

Hoe kan zuivelketen positie in samenleving versterken? (1) Duurzame ontwikkeling over volle breedte, te beginnen met Achilleshielen: klimaat: methaan (pens), lachgas en CO2. Hele keten incl. veevoer! energie: besparing + productie ammoniak nitraat. N.B. Stikstof 3x belangrijk. Integraal aanpakken? koe in wei (ook weidekaas op markt brengen) dierziekten (insleep, klauwgebreken, mastitis, MRSA, NW koe) biodiversiteit (Zuid-Amerika, weidevogels, grasland)

Hoe kan zuivelketen positie in samenleving versterken? (2) Troeven communiceren + verzilveren Sterke coalities met organisaties milieu/natuur/dieren naar markt (afzet vaccinvlees, iets betere prijs etc) naar overheid: RO, onnodig knellende milieuregels

Gezondheid Eerlijke handel Dieren- welzijn Milieu en klimaat

Milieu, natuur en klimaat Gezondheid Dieren-welzijn en gezondheid Eerlijke handel Milieu, natuur en klimaat

Dank voor uw aandacht Veel succes met het duurzaamheidsinitiatief!