Onderzoek n.a.v. kankerwerelddag op 4 februari 2013 Kankerbarometer Onderzoek n.a.v. kankerwerelddag op 4 februari 2013 28 januari 2013 © 2013 Ipsos.  All rights reserved. Contains Ipsos' Confidential and Proprietary information and may not bedisclosed or reproduced without the prior written consent of Ipsos.

Inhoud Executive Summary Onderzoeksopzet Levensstijl Welke factoren verhogen het risico op kanker? Welke factoren verminderen het risico op kanker? Welke factoren verhogen de kans op het overwinnen van kanker? Welke mythen rond kanker bestaan er? Key findings Bijkomende interessante insights

Executive summary

Key Highlights Risiscoverminderende factoren voor kanker Risicoverhogende factoren voor kanker De 3 belangrijkste factoren in de ogen van de publieke opinie zijn tabak roken (96%), zonnebanken (94%) – onbeschermd zonnen (94%) en vervuilde lucht/fijn stof inademen (90%). Cannabis roken wordt onderschat (69%) Gsm en deodorant gebruik worden overschat (resp. 49% en 30%) In Vlaanderen worden de échte risicoverhogende factoren zoals tabak roken, zonnebanken en cannabis roken lager ingeschat 14% van de zonnebankers ziet zonnebanken niet als risicoverhogende factor Risiscoverminderende factoren voor kanker In het algemeen zijn risicoverminderende factoren voor kanker goed gekend Zonnebanken vermijden (93%) en blootstelling aan de zon beperken (92%) zijn het best gekend 21% van de zonnebankers gelooft niet dat zonnebanken vermijden het risico op kanker zal verminderen

Key Highlights Overwinnen van kanker Mythen over kanker Meer dan 90% meent dat kankerscreenings de kans op het overwinnen van kanker verhogen. Jaarlijkse total body scan laten uitvoeren wordt ten onrechte als positief gezien. In alle landsdelen ziet men screening in hoge mate als middel om het overwinnen van kanker te verhogen, in Brussel en Wallonië iets meer 16-24 jarigen, de lagere sociale klasse en rokers zien het laten uitvoeren van een jaarlijkse total body scan ten onrechte als iets positiefs. Mythen over kanker Belgen zijn niet fatalistisch: 92% gelooft dat kanker kan genezen 43% denkt onterecht dat externe factoren determinerender zijn dan eigen levensstijl Het risicoprofiel (roker en/of drinker en/of zonnebanker) heeft in het algemeen geen invloed op de manier waarop men over kanker denkt

Onderzoeksopzet

Data-collection method Onderzoeksopzet Populatie Steekproef-grootte Quota n=1000 Belgen vanaf 16 tot en met 70 jaar Leeftijd Geslacht Regio respondenten Gemiddelde duurtijd Data-collection method Veldwerk-periode 55 3 CAWI VAN: 08/01/2013 TOT: 15/01/2013 minuten minutes

Steekproefprofiel Regio Gender Leeftijd Sociale klasse

Key findings

15% van de Belgen drinkt meer dan 2 glazen alcohol per dag 4 % van de 16-70 jarigen volgt of volgde een behandeling tegen kanker Levensstijl – gedrag % Basis: n=1.000; totale steekproef (Belgen tussen 16 en 70 jaar) Vraag: V1. Gelieve aan te duiden wat op u van toepassing is.

60% is noch roker, noch ‘drinker’, noch ‘zonnebanker’ 1% behoort tot de groep die én rook, én drinkt en zonnebank gebruikt Risicoprofiel % OF OF OF OF EN EN Basis: n=1.000; totale steekproef (Belgen tussen 16 en 70 jaar)

Vlamingen drinken significant meer dan Walen, meer ouderen drinken dagelijks meer dan 2 glazen alcohol, alsook weduw(e)naars en mannen Profiel ‘drinker’ Basis: n=151; drinkers (Belgen tussen 16 en 70 jaar) Vraag: V1. Gelieve aan te duiden wat op u van toepassing is. U drinkt gemiddeld meer dan 2 glazen alcohol per dag (bier, wijn, alcopops, aperitieven, sterke drank,...)

25-34 jarigen frequenteren zonnebank vaker dan 55+ Zonnebankers zijn significant vaker rokers Profiel zonnebanker Basis: n=85; zonnebankers (Belgen tussen 16 en 70 jaar) Vraag: V1. Gelieve aan te duiden wat op u van toepassing is. U gaat meer dan 5 maal per jaar onder de zonnebank?

16% van de 65-70 jarigen volgt/volgde reeds een kankerbehandeling “Drinkers” en rokers hebben significant vaker reeds behandeling gevolgd Profiel van diegenen die een behandeling tegen kanker volgt of heeft gevolgd Basis: n=44; heeft of heeft kankerbehandeling gevolgd (Belgen tussen 16 en 70 jaar) Vraag: V1. Gelieve aan te duiden wat op u van toepassing is. U volgt of heeft een behandeling gevolgd tegen kanker

Welke zijn de échte risicoverhogende factoren voor kanker Welke zijn de échte risicoverhogende factoren voor kanker? De Belgen aarzelen … % Perceptie risicoverhogende factoren voor kanker, totaal Bottom 2 Top 2 Tabak roken Zonnebanken Zich onbeschermd blootstellen aan de zon Vervuilde lucht/ fijn stof inademen Cannabis roken Overgewicht Voedsel eten met additieven (bv kleurstoffen) Stress Naast een kerncentrale wonen (die perfect functioneert) Genetisch gemanipuleerde organismen gebruiken GSM gebruiken Meer dan 1 glas alcohol per dag drinken Veel rood vlees eten Blootstelling aan pijnlijke ervaringen (bv sterfgeval) Zijn/haar emoties niet kunnen uitdrukken Deodorant gebruiken De beugels in een beha 4 96 6 94 6 94 10 90 31 69 36 64 37 63 38 62 45 55 46 54 51 49 52 48 56 44 66 34 67 33 70 30 78 12 Basis: n=1.000; totale steekproef (Belgen tussen 16 en 70 jaar) Vraag: Q2. Wilt u aangeven in hoeverre u denkt dat volgende factoren het risico om kanker te krijgen verhogen?

Perceptie risicoverminderende factoren voor kanker De meeste risicoverminderende factoren zijn goed gekend Bottom 2 Top 2 Zonnebanken vermijden Blootstelling aan zon beperken Dagelijks veel fruit en groenten eten Dagelijks bewegen/sporten Bepaalde vaccins zoals vaccin tegen HPV of tegen Hépatite B Consumeren van zuivelproducten 7 93 8 92 13 87 20 80 33 67 53 47 Basis: n=1.000; totale steekproef (Belgen tussen 16 en 70 jaar) Vraag: Q3. In hoeverre denkt u dat volgende factoren al dan niet het risico op kanker verminderen?

Meer dan 90% meent dat kankerscreenings de kans op het overwinnen van kanker verhogen. Jaarlijkse total body scan laten uitvoeren wordt ten onrechte als positief gezien. Perceptie factoren die de kans op het overwinnen van kanker verhogen, totaal % Bottom 2 Top 2 Borstkankerscreening Prostaatkankerscreening Baarmoederhalskankerscreening Dikke darmkankerscreening Een jaarlijkse total body scan laten uitvoeren 6 94 6 94 6 94 7 93 24 76 Basis: n=1.000; totale steekproef (Belgen tussen 16 en 70 jaar) Vraag: Q4. Wilt u aangeven in hoeverre u denkt dat volgende factoren de kans op het overwinnen van kanker verhogen?

Belgen zijn niet fatalistisch: 92% gelooft dat kanker kan genezen 43% denkt onterecht dat externe factoren determinerender zijn dan eigen levensstijl De mythen van kanker, totaal % Kanker kan genezen Kankerbehandelingen nemen de levenskwaliteit van patiënt meer & meer in acht Een positieve levensinstelling zorgt ervoor dat je minder risico op kanker krijgt Kanker is erfelijk Het risico op kanker is meer te wijten aan externe factoren dan aan zijn eigen levensstijl Er bestaan anti-kanker voedingsmiddelen Voedingssupplementen bieden een efficiëntere bescherming t kanker dan evenwichtige voeding Kanker betekent automatisch een sterftegeval op korte termijn Kanker is besmettelijk Basis: n=1.000; totale steekproef (Belgen tussen x16 en 70 jaar) Vraag: Q5. Kunt u voor elk van de volgende stellingen aanduiden of u denkt dat ze waar of onwaar zijn.

Bijkomende interessante insights Risicoverhogende factoren voor kanker

Vlamingen schatten over het algemeen de bevraagde zgn Vlamingen schatten over het algemeen de bevraagde zgn. risicoverhogende factoren voor kanker lager in Perceptie risicoverhogende factoren voor kanker (top2%), naar regio Vlaanderen Brussel Wallonië n = 580 n = 100 n = 320 Tabak roken Zonnebanken Cannabis roken Voedsel eten met additieven Stress Naast kerncentrale wonen Genetisch gemanipuleerde organismen gebruiken GSM gebruiken >1 glas alcohol per dag drinken Blootstelling pijnlijke ervaringen Emoties niet kunnen uitdrukken Deodorant gebruiken De beugels in een beha Basis: n=1.000; totale steekproef (Belgen tussen 16 en 70 jaar) Vraag: Q2. Wilt u aangeven in hoeverre u denkt dat volgende factoren het risico om kanker te krijgen verhogen?

35-44 jarigen schatten haast alle risicoverhogende factoren hoger in Perceptie risicoverhogende factoren voor kanker (top2%), naar leeftijd 16-24j 25-34j 35-44j 45-54j 55-64j 65-70j n = 160 n = 180 n = 200 n = 210 n=163 n=87 Tabak roken Zonnebanken Zich onbeschermd blootstellen aan de zon Cannabis roken Voedsel eten met additieven Naast kerncentrale wonen Genetisch gemanipuleerde organismen gebruiken GSM gebruiken >1 glas alcohol per dag drinken Blootstelling pijnlijke ervaringen Emoties niet kunnen uitdrukken Deodorant gebruiken De beugels in een beha

Meer vrouwen veronderstellen dat het kankerverwekkend is om naast een kerncentrale te wonen, genetisch gemanipuleerde organismen te gebruiken en veel rood vlees te eten. Perceptie risicoverhogende factoren voor kanker (top2%), naar gender Basis: n=1.000; totale steekproef (Belgen tussen 16 en 70 jaar) Vraag: Q2. Wilt u aangeven in hoeverre u denkt dat volgende factoren het risico om kanker te krijgen verhogen?

Zonnebanker vs. Niet-zonnebanker >1 glas alcohol per dag drinken Zonnebankers zijn zich in mindere mate bewust van het risico van zonnebanken. Rokers zijn zich evenzeer bewust van het risico van roken als niet-rokers, net als drinkers zich evenzeer bewust zijn van het risico van drinken dan niet-drinkers. Perceptie risicoverhogende factoren voor kanker (top2%), naar risicogedrag Roker vs. Niet-roker Drinker vs. Niet-drinker Zonnebanker vs. Niet-zonnebanker Tabak roken >1 glas alcohol per dag drinken Zonnebanken 14% van de zonnebankers is zich van geen kwaad bewust!

Bijkomende interessante insights Risicoverminderende factoren voor kanker

21% van de zonnebankers is zich er niet van bewust dat zonnebanken vermijden het risico op kanker vermindert. Perceptie risicoverminderende factoren voor kanker, significante verschillen % Top 2 Zonnebanken vermijden Blootstelling aan zon beperken Dagelijks veel fruit en groenten eten Dagelijks bewegen/sporten Bepaalde vaccins zoals vaccin tegen HPV of tegen Hépatite B Consumeren van zuivelproducten Zonnebanker Niet-zonnebanker 79 95 16-34 jaar 35-54 jaar 88 95 Mannen Vrouwen 59 75 16-34 jaar 35-54 jaar 39 53 Basis: n=1.000; totale steekproef (Belgen tussen 16 en 70 jaar) Vraag: Q3. In hoeverre denkt u dat volgende factoren al dan niet het risico op kanker verminderen?

Bijkomende interessante insights Factoren die de kans op het overwinnen van kanker verhogen

In alle landsdelen ziet men screening in hoge mate als middel om het overwinnen van kanker te verhogen, in Brussel en Wallonië iets meer Perceptie factoren die de kans op het overwinnen van kanker verhogen (Top2%), naar regio Vlaanderen Brussel Wallonië n = 580 n = 100 n = 320 Borstkankerscreening Prostaatkankerscreening Baarmoederhalskanker-screening Dikkedarmkankerscreening Een jaarlijkste total body scan Basis: n=1.000; totale steekproef (Belgen tussen 16 en 70 jaar) Vraag: Q4. Wilt u aangeven in hoeverre u denkt dat volgende factoren de kans op het overwinnen van kanker verhogen?

16-24 jarigen, de lagere sociale klasse en rokers menen dat het uitvoeren van een jaarlijkse total body scan positief is. Perceptie factoren die de kans op het overwinnen van kanker verhogen: Een jaarlijkse total body scan laten uitvoeren 16-24 j 25-34 j Lagere sk. Hogere sk. Rokers Niet-rokers n = 160 n = 180 n = 330 n = 670 n = 252 n = 748 T2 84 70 83 73 84 73 16 30 17 27 16 27 B2 Basis: n=1.000; totale steekproef (Belgen tussen 16 en 70 jaar) Vraag: Q4. Wilt u aangeven in hoeverre u denkt dat volgende factoren de kans op het overwinnen van kanker verhogen?

Bijkomende interessante insights Mythen van kanker

Bij jongeren leven er meer mythen rond kanker: zo gelooft 16% dat kanker automatisch een sterftegeval betekent op korte termijn De mythen van kanker (% waar), naar leeftijd 16-24j 25-34j 35-44j 45-54j 55-64j 65-70j n = 160 n = 180 n = 200 n = 210 n=163 n=87 Kanker kan genezen Kankerbehandelingen nemen levenskwaliteit van patiënt meer en meer in acht Een positieve levensinstelling zorgt ervoor dat je minder risico op kanker krijgt Kanker is erfelijk Er bestaan anti-kanker voedingsmiddelen Kanker betekent automatisch een sterftegeval op korte termijn

Vlamingen geloven meer dat kanker erfelijk is dan Brusselaars en Walen Vlamingen geloven minder in het bestaan van anti-kanker voedingsmiddelen De mythen van kanker (% waar), naar regio Vlaanderen Brussel Wallonië n = 580 n = 100 n = 320 Een positieve levensinstelling zorgt ervoor dat je minder risico op kanker krijgt Kanker is erfelijk Er bestaan anti-kanker voedingsmiddelen Kanker betekent automatisch een sterftegeval op korte termijn Kanker is besmettelijk Basis: n=1.000; totale steekproef (Belgen tussen 16 en 70 jaar) Vraag: Q5. Kunt u voor elk van de volgende stellingen aanduiden of u denkt dat ze waar of onwaar zijn.

Meer vrouwen veronderstellen ten onrechte dat kanker erfelijk is, zij geloven ook vaker in het bestaan van zgn. anti-kanker voeding De mythen van kanker (% waar), naar gender Basis: n=1.000; totale steekproef (Belgen tussen 16 en 70 jaar) Vraag: Q5. Kunt u voor elk van de volgende stellingen aanduiden of u denkt dat ze waar of onwaar zijn.

Lagere sociale klasse denkt significant meer dat het risico op kanker meer te wijten is aan externe factoren dan aan de eigen levensstijl De mythen van kanker (% waar), naar sociale klasse Basis: n=1.000; totale steekproef (Belgen tussen 16 en 70 jaar) Vraag: Q5. Kunt u voor elk van de volgende stellingen aanduiden of u denkt dat ze waar of onwaar zijn.

Rokers, ‘drinkers’ en zonnebankers geloven significant meer dat voedingssupplementen een efficiëntere bescherming tegen kanker bieden De mythen van kanker (% waar), naar risicogedrag Voedingssupplementen bieden een efficiëntere bescherming tEGEN kanker dan evenwichtige voeding ROKER NIET-ROKER DRINKER NIET-DRINKER ZONNEBANKER NIET ZONNEBANKER n = 252 n = 748 n = 151 n = 849 n = 85 n = 915 Basis: n=1.000; totale steekproef (Belgen tussen 16 en 70 jaar) Vraag: Q5. Kunt u voor elk van de volgende stellingen aanduiden of u denkt dat ze waar of onwaar zijn.

Client Service Director Public Affairs 0032 (0)2 642 49 10 Jean-Michel Lebrun Client Service Director Public Affairs 0032 (0)2 642 49 10 Jean-michel.lebrun@ipsos.com Sylvia Vandenbroucke Research Manager Public Affairs 0032 (0)2 642 48 41 Sylvia.vandenbroucke@ipsos.com © 2013 Ipsos.  All rights reserved. Contains Ipsos' Confidential and Proprietary information and may not bedisclosed or reproduced without the prior written consent of Ipsos.