De omgeving van de mens Chris Schoon Chris Schoon 2 november 2005

Intelligente Transportsystemen (ITS) Welke omgeving? De infrastructuur De voertuigen personenauto’s goederenvervoer gemotoriseerde tweewielers Intelligente Transportsystemen (ITS) Chris Schoon 2 november 2005

De principes in de geactualiseerde visie Duurzaam Veilig-principe Functionaliteit van wegen Homogeniteit van massa’s en/of snelheid en richting Herkenbaarheid van de vormgeving van de weg en voorspelbaarheid van wegverloop en van gedrag van weggebruikers Statusonderkenning door de verkeersdeelnemer Vergevingsgezindheid van de omgeving en van weggebruikers onderling Chris Schoon 2 november 2005

Doorgaan met duurzaam veilige infrastructuur Duurzaam veilige infrastructuur: een geweldige gedragsbeïnvloeder Voorbeelden: Een bestuurder rijdt niet sneller dan 30 km/uur een rotonde op Op een goede gebiedsontsluitingsweg remt een bestuurder niet plots om een erf op te rijden Op een goede gebiedsontsluitingsweg haalt een bestuurder niet in Chris Schoon 2 november 2005

Nieuwe wegen: de ruimte is er Gebiedsontsluitingsweg - GOW Functionaliteit Homogeniteit Herkenbaarheid Vergevingsgezindheid Chris Schoon 2 november 2005

Bestaande wegen: beperkte fysieke ruimte (1) Gebiedsontsluitingswegen buiten de bebouwde kom Rijrichtingscheiding (moeilijk overrijdbaar) Landbouwverkeer Vraag: wat is Duurzaam Veilig-kwaliteit Analyse / evaluatie Hoge kosten stroomweg 2+1-weg (provincie Overijssel) Chris Schoon 2 november 2005

Bestaande wegen: beperkte fysieke ruimte (2) Gebiedsontsluitingswegen binnen de bebouwde kom Fietsstroken Parkeren Ook hier: minimum kwaliteit Oplossingen Het combi-pad Chris Schoon 2 november 2005

Het nieuwe principe: vergevingsgezindheid Bermen Semi-verharde berm Obstakelvrije zone Afschermen Geleiderail voor bomen? Nieuwe typen Chris Schoon 2 november 2005

Nieuwe typen afschermingsvoorzieningen Cable barrier WICON Chris Schoon 2 november 2005

Voertuigeisen als input voor eisen infrastructuur Duurzaam Veilig-principe: homogeniteit Gelijkwaardigheid in snelheid, richting en massa Type botstest Botssnelheid (km/uur) Wettelijke eis EuroNCAP Frontaal 50 64 Flank (auto) 50 50 Flank (paal) - 28 Achter - - Voetganger 40 40 Chris Schoon 2 november 2005

Wat betekent dit voor het wegontwerp? Waar snelverkeer mengt met fietsers/voetgangers: max. 30 km/uur Waar personenauto’s elkaar kruisen: max. 50 km/uur Waar een kans is op frontale aanrijdingen: max. 70 km/uur Waar obstakels langs de weg zijn: afstand tot rijbaan Chris Schoon 2 november 2005

Voertuigveiligheid: homogeniteit Positieve ontwikkelingen Elektronische stabiliteitscontrole (ESC) Toename gordelgebruik; airbags Eisen voor voetganger-vriendelijk autofront (2005); in de toekomst hopelijk ook specifiek voor fietsers Nog weinig homogeniteit voertuigen onderling (incompatibiliteit) Mix vracht- en personenauto’s Toename massa personenauto’s Afwijkende bumperhoogte SUV’s en pick-ups Chris Schoon 2 november 2005

Goederenvervoer: homogeniteit Twee gekwalificeerde wegennetten voor goederenvervoer: Voor zwaar transport Licht transport Hierop afstemmen: Voertuigen Opleidingen Chris Schoon 2 november 2005

Gemotoriseerde tweewielers: géén homogeniteit Moeilijk inpasbaar in Duurzaam Veilig Bij hoge snelheid hoge kwetsbaarheid Verbeteren van risicobewustzijn en risicoperceptie Gevarentoets voor brom- en snorfietsers Getrapt rijbewijs gewenst (leertraject in fasen) Chris Schoon 2 november 2005

Intelligente Transportsystemen (ITS) - Uitgangspunten ITS verdient een prominente plaats in de Duurzaam Veilig-visie Vier ITS-niveaus: Informeren Waarschuwen Interveniëren Volledige automatisering van de verkeerstaak Chris Schoon 2 november 2005

Intelligente Transportsystemen (ITS) - Veiligheidstoepassingen Navigatieapparatuur: ook veiligste route Informeren en waarschuwen (en ingrijpen) Lokale snelheidslimiet (ISA) Afstand tot voorligger (ACC) Lane keeping (LDWA) Chris Schoon 2 november 2005

Intelligente Transportsystemen (ITS) - Effecten en bijeffecten Op de langere termijn slachtofferbesparing van 40% (OECD, 2003) ITS alleen veel potentie wanneer: Goede uitontwikkeling van de systemen Voldoende acceptatie Kans op schadelijke bijeffecten: Als gedragsadaptatie plaatsvindt Als te veel informatie op verkeerde momenten wordt aangeboden Chris Schoon 2 november 2005

Intelligente Transportsystemen (ITS) Samenvattend Infrastructuur Positieve resultaten geboekt Nog niet alle problemen opgelost Wel kwaliteitszorg: onderzoek, experimenten Voertuigen Voertuigeisen belangrijk voor homogeniteitsprincipe Intelligente Transportsystemen (ITS) Inzetten op informerende en waarschuwende varianten Vooralsnog doorgaan met ‘traditionele’ maatregelen Chris Schoon 2 november 2005

Chris Schoon 2 november 2005