Moederschap en Gehechtheid Margit Deben-Mager

Indeling Historie en cultuur Psychoanalyse en moeders Zwangerschap Fantasieën tijdens zwangerschap De Moederschap Constellatie Problemen en dilemma’s Patronen van gehechtheid Hulp aan jonge moeders

Historie en cultuur Borstvoeding “Nu heeft mijn kind tegen mijn wil, en toch met mijn instemming, een min gekregen. Mijn vrouw, of ze er nu toe in staat was of niet, zou nimmer haar kind mogen voeden – dat was altijd mijn vaste voornemen! Alleen, de melk van een ander zou mijn kind ook niet naar binnen mogen slikken! Ik wil het, net als bij mijn zuster en mij is gebeurd, met water grootbrengen.” W.A. Mozart, 1783. Werken

Freud Moeder-baby-dyade: pre-oedipaal Moeder-vader-kind: oedipus complex “Voor een gezonde psychische ontwikkeling moet het kleine meisje de wens om een penis te bezitten opgeven en vervangen door de wens naar een baby, liefst een zoon.”

Donald W. Winnicott (1896 – 1971) Primary Maternal Preoccupation - Ontwikkelt zich tegen einde zwangerschap - Duurt nog enkele weken na bevalling - Moeders herinneren zich dit nauwelijks - Ze moeten ervan herstellen als de baby haar losser laat “There is no such thing as a baby.” The good –enough mother

Daniel N. Stern (1934) The Birth of a Mother: How the Motherhood Experience Changes You Forever, 1998 Veranderingen treden op in: - Gedachtethema's - Interesses - Representationele wereld - Kalender

Zwangerschap Omgaan met: Het vertellen De familie De dikke buik De baby in de buik Arja, Betty en Carolien

Specifieke fantasieën Jongen of meisje? Baby als schenker van onvoorwaardelijke liefde De vervangbaby De plaatsvervangende baby De baby als gift Baby als lijm voor het huwelijk Baby als bedreiging of rivaal Baby bij migratie Baby en familietradities

De Moederschap Constellatie Wensen en angsten concentreren zich rond: Kan ik mijn baby in leven houden Hoe wordt het echt MIJN baby Kan ik voldoende steun om me heen mobiliseren Kan ik mijn identiteit voldoende reorganiseren

Problemen en dilemma’s Kiezen voor geen kinderen Onvruchtbaarheid Verlies Gehandicapte baby Baby blues Seksualiteit Weer aan het werk

‘Bonding’ en ‘Attachment’ John Bowlby (1907-1990) Mary Ainsworth (1913-1999) Vreemde Situatie Procedure: Ouder laat kind (10-12 mnd) even alleen in onbekende kamer met speelgoed.

Gehechtheids strategieën bij kinderen Veilig (Angst/verdriet bij separatie; direct contactherstel bij hereniging; daarna doorspelen en exploreren) Vermijdend (laten minder angst zien; vermijden de ouder bij hereniging) Gepreoccupeerd of ambivalent (angstig bij separatie; boos en gespannen bij hereniging) Gedesorganiseerd (geen coherente strategie)

Gehechtheids Biografisch Interview (George, Kaplan & Main, 1985) 5 kenmerken voor de vroege relatie met moeder/vader Wat gebeurde er als je ontdaan was? Pijn had of ziek was? Separaties? Afgewezen? Misbruik? Verlies? Hoe vertelt de geïnterviewde daarover: coherent, helder, relevant, consistent?

Hulp aan jonge moeders Gericht op steun, Valideren en versterking van de band

“Mothers have to be there to be left.” Separeren en loslaten Pubers grootouders