Opvoeden in de puberteit Pubers en opvoeding Adolescentie komt van Latijnse woord ‘adolescentia’ ‘groei naar volwassenheid’ staat voor de gehele overgangsperiode en psychische ontwikkelingen naar volwassenheid Puberteit komt van het Latijnse woord pubertas en betekent ‘manbaarheid’. Staat voor de periode van geslachtsrijpheid. 65% v/d ouders ervaart puberteit als allermoeilijkste periode in de opvoeding Opvoeden in de puberteit

Programma Ontwikkelingstaken in de puberteit Ouderschapstaken en veranderingen Communicatie Checklist voor ouders Zelfstandigheid en loslaten De rol van vrienden Ruzie en praten: hoe houdt u het gezellig in huis Grenzen en regels Liefde, relaties en sexualiteit Experimenteergedrag/verslaving Pauze Tijd voor de praktijk Vragen afronding

Indeling adolescentie en ontwikkelingstaken 12 – 14 jaar lichamelijke en emotionele ontwikkeling conformeren aan leeftijdsgenoten focus op zichzelf /ontwikkelen autonomie overgang naar primaire verantwoordelijkheid over zichzelf 14 - 16 jaar onderscheiden/afstand nemen van leeftijdsgenoten conformeren aan specifieke leeftijdsgenoten/groepen samenhangend zelfbeeld omgaan met de eigen en andere sekse Experimenteren 16 - 18 jaar identiteitscrisis gericht raken op toekomstperspectief partnerkeuze beroepskeuze

Veranderingen in de puberteit Biologische ///hormonale veranderingen Cognitieve veranderingen /// abstract-logisch denken Sociale veranderingen /// verwerven eigen (seksuele) identiteit los van ouders psychologische gevolgen Biologisch: Hypofyse –hormonale huishouding, Door toename testosteron komen meisjes in beeld toename interesse in seks. Vooral vroegrijpe meisjes lopen risico door oudere jongens maar ook door beeldvorming sletje 75 % van de meisjes vroegrijpe meisjes ervaren hun eerste seksuele ervaring als onvrijwillig. Cognitieve ontwikkelingen Hersenen groeien, daardoor meer verbindingen, Het denkvermogen abstract en logisch neemt fors toe maakt een spurt , daarbij denkt de puber dat hij de wjsheid in pacht heeft, trekt alles wat de ander zegt in twijfel de delen rijpen echter niet allemaal even snel daardoor bjivoorbeeld moeilijkheden met plannen of om zich aan de planning te houden , overziet moeilijk consequenties. Hierdoor kan frictie onstaan met anderen, wel wijs praten maar niet kunnen plannen, door het wijze praten onstaat een ander verwachtingspatroon. Wijs praten / geen consequentie -wijs praten/ ander verwachtingspatroon - eigen zaakjes kunnen behartigen / niet kunnen plannen Sociale veranderingen: Omgaan met veranderende lichaam, meisjes worden gewaardeerd op uiterlijk jongens op sportiviteit en en spierkracht Los komen van ouders maar nog geen diepere vervangende vriendschappen en relaties zorgt voor eenzaamheid Puber gaat volledig op in de omgang met leeftijdsgenoten , de ontdekking van zichzelf en de wereld Aotonomie – afbakening bordje verboden teogang op de slaapkamerdeur etc. psychologische gevolgen stemmingswisselingen, omgaan met stress, slankheidsideaal, bij meisjes vetweefsel, bij jongens spierweefsel Psychologische gevolgen Acceptatie eigen lichaam jongen slungelig, meisje andere vormen. Conflicten voelen dat je de wijsheid in pacht hebt en dat neoimand jouw begrijpt Eenzaamheid door losmaken ouders

Sekseverschillen Biologisch Sociaal

Puberteit kenmerkt zich door toename ‘probleem’ gedrag Schoksgewijze toename zelfstandigheid Behoefte te onderzoeken Behoefte te experimenteren Ouders ervaren grip te verliezen/machteloosheid

Opvoedingstaken van de ouder Het bieden van emotionele steun Tolerantie voor experimenten Leeftijdsadequate grenzen stellen Voorbeeldfunctie vervullen Ouder- kindrelatie ontwikkelen van hiërarchie naar gelijkwaardigheid Groei naar loslaten Evenwicht tussen zelfstandigheid en controle

Ouderschap en gezin in de puberteit 65% v/d ouders ervaart puberteit als moeilijkste periode in de opvoeding Moeders meer dan vaders Ouders van dochters meer dan ouders van zonen Ouderlijke stress is het hoogst in de puberteit

Oorzaken Ouders en kind parallelproces midlife------identiteit Jaloezie Kind heeft behoefte autoriteit in twijfel te trekken/ spanning autonomie kan opgevat worden als aanval op gezin. Andere verbondenheid aan het gezin Rol als belangrijkste steun wordt aangetast zelfdefinitie/gevoel van verlies

Checklist voor de ouders Gelegenheid tot positieve uitwisseling met ouders? Voelt de puber zich gehoord? Leeftijdsgenoten voor steun en solidariteit? Met welke jongerengroep gaat de puber om? Goed eet- en slaappatroon?

Aandachtsgebieden in de puberteit Zelfstandigheid en loslaten Grenzen en regels Ruzie en praten Liefde, relaties en seksualiteit

Zelfstandigheid en loslaten Conflict Drang naar zelfstandigheid is geen…………. Geef ruimte Onder controle versus controle

Grenzen en regels Stel de grens maar maak samen de regels Te streng versus niet streng genoeg

Ruzie en praten Conflicthantering Neem afstand van het conflict en neem de tijd Plaats conflict in het ontwikkelingsperspectief Laat je kind zelf nadenken Dialoog in langer termijn perspectief plaatsen Geef ruimte aan risico’s

Liefde ,relaties en seksualiteit Jongeren, peergroups en opleidingsniveau De multi media Sekse verschillen Doorgrond patronen

Einde