Free Banking Thomas Vergote

Intro LOANABLE-FUNDS MARKET S D INVESTMENT CONSUMPTION RATE OF INTEREST SAVING (S) INVESTMENT (D) STAGES OF PRODUCTION CONSUMPTION PRODUCTION POSSIBILITIES FRONTIER STUCTURE OF PRODUCTION

Intro INVESTMENT CONSUMPTION DUELING TRIANGLES RATE OF INTEREST SAVING (S) INVESTMENT (D) D S S+ΔMS+ΔM CONSUMPTION STAGES OF PRODUCTION Rentevoet is bepalend Wat als de hoeveelheid geld artificieel stijgt zonder bijkomend spaargeld? er een verhoogd spaargedrag is?

Vraagstelling Welk financieel systeem voldoet aan deze essentiële voorwaarden? Stabiel  Faling van één schakel veroorzaakt geen systeemcrisis  Afwezigheid van bank runs Markt interestvoet ≈ Natuurlijke interestvoet  Niet-manipuleerbaar kredietsysteem  Flexibel financieel systeem Praktisch toepasbaar Economisch verantwoord  Investeringen toelaten

Basics: circulation vs. commodity credit The Theory of Money and Credit – Ludwig von Mises: Commodity credit Krediet waarbij de krediet- verstrekker geen gebruik meer kan maken van het uitgeleende geld, vastgelegd onder duidelijke afspraken. Circulation credit Krediet waarbij de krediet- verstrekker ‘on demand’ het uitgeleende geld kan gebruiken zonder dat de finale ontlener dit geld onmiddellijk terug moet betalen.

Basics: Liquiditeit vs Solvabiliteit Liquiditeit Mogelijkheid om steeds alle schulden binnen de vastgelegde termijn af te lossen  circulation credit is nooit liquide  commodity credit kan liquide zijn Solvabiliteit Mogelijkheid om steeds alle schulden af te lossen met eventuele vertraging  Zowel circulation als commodity credit kunnen solvabel zijn

Basics: geldcreatie Circulation credit (fractioneel bankieren)  geldcreatie Bank 1 Bank 2 Deposito’s kunnen opgevraagd worden  geldcreatie: €1000  €1900  €2710 ... AssetsEquity & Liabilities €100 cash €900 claim €1000 demand deposits AssetsEquity & Liabilities €90 cash €810 claim €900 demand deposits

Basics: geldcreatie Circulation credit (fractioneel bankieren)  geldcreatie Theoretisch maximum

Basics: geldcreatie Circulation credit (fractioneel bankieren)  geldcreatie Initiële geldcreatie: geen probleem indien geldhoeveelheid nadien stabiel Drie tools van centrale bank om geldhoeveelheid (bijkomend) te wijzigen:  Wijzigingen in de originele geldhoeveelheid  Wijzigingen van transacties tussen banken  Wijzigingen van de reserves  Onrechtstreekse manipulatie van de interestvoet  Hayek (Prices and Production and Other Works): Inherente neiging van fractioneel bankieren

Mogelijke systemen Centraal bankieren Vrij bankieren Full Reserve Banking (metaalstandaard) (enkel commodity credit) Marktgecontroleerd fractioneel bankieren Desastreus fractioneel bankieren

Full Reserve Banking Full Reserve Banking onder metaalstandaard:  Afgedwongen Utopische overheid Fractioneel bankieren = fraude, contractueel 100% (Rothbard)  Spontaan (de facto “full reserve”) (Hülsmann / Salerno) Concurrentie dwingt reserves en interestvoet omlaag Depositohouder verliest vertrouwen  bank run Druk van depositohouders houdt de reserves en interestvoet hoog  Quasi 100% reserves

Full Reserve Banking Full Reserve Bank =/= Opslagplaats  Krediet verdwijnt niet  Enkel uitlenen wat niet ‘on demand’ kan worden opgevraagd  enkel commodity credit bv. termijnrekeningen  Zichtrekeningen: geld wordt niet uitgeleend functie: veilig houden, transacties doorvoeren  kost geld

Full Reserve Banking Argumenten PRO:  Fractioneel bankieren is frauduleus  Fractioneel bankieren is inherent inflatoir  Fractioneel bankieren veroorzaakt een afwijking van de marktinterestvoet t.o.v. de natuurlijke interestvoet Argumenten CONTRA:  Groei wordt tegengehouden door afwezigheid van krediet  Veroorzaakt een deflatiespiraal  Bijkomend spaargeld geraakt niet vlot (zonder prijsaanpassingen) bij de investeerder

Fractioneel vrij bankieren Werking: Circulation credit staat centraal:  Geld dat ‘on demand’ beschikbaar uitlenen  Geld afhalen gebeurt niet dagelijks door iedereen  Genoeg reserves voor dagelijks ‘normale’ vraag Kans om geld terug te krijgen is normaal erg hoog Marktproces  balans tussen risico’s en opbrengst MAAR, tijdsfactor: opbrengst nu, risico’s later?

Fractioneel vrij bankieren Fractioneel bankieren = wenselijk Monetary equilibrium theory Geldhoeveelheid moet net zoveel verhogen om aan toenemende vraag te voldoen en “slechte” deflatie te vermijden Steven Horwitz, Lawrence H. White, George Selgin,... Fractioneel bankieren = praktisch onvermijdelijk Full reserve banking kan niet afgedwongen worden Flexibiliteit van het systeem Instabiliteit van circulation credit, competitie en afwezigheid van moral hazard  hoge reserves, veel commodity credit Ludwig von Mises (cf. Gary North), F.A. Hayek (?)

Increased saving INVESTMENT CONSUMPTION RATE OF INTEREST SAVING (S) INVESTMENT (D) D S=I=I’(t 0 ) S’=?I’ Wat in het geval van een zogenaamde “demand shock”  verhoogde vraag om geld bij te houden, omwille van: Onzekerheid Investeringswil Vraag van “Monetary Equilibrium theory” (Horwitz, Selgin, White): Verhoogde vraag om geld te houden  Consumptie daalt, Spaargeld stijgt  S↑  I ↑, maar hoe?  Aanpassing rentevoet  Prijsaanpassingen

Fractioneel vrij bankieren Eigenschappen van een goeie private munt Algemeen aanvaard Waarde = afgebeelde waarde (geen wisselkoers nodig) Omwisselbaar in goud/zilver = = = ?

Fractioneel vrij bankieren Historische gevallen van vrij bankieren Schotland New England Noord-Ierland Voorbeeld van concurrentie tussen private banken: Bank of Scotland vs. Royal Bank of Scotland  Bankbiljetten opsparen; in één keer afhalen  Indien verwacht: opsparen zilver  Self-defeating game Suffolk Bank, Boston  Uitwisselen van biljetten onderling i.p.v. goud  Biljetten van buiten Boston inwisselen voor goud a.d.h.v. interestloze deposito bij Suffolk bank Bank of Scotland Royal Bank of Scotland, est Canada Zweden Suffolk Bank, 1830s

Hoe gaan we nu verder?  Moral Hazard  Opheffen van legal tender laws  Vrije concurrentie tussen munten Gevaar: waarde van huidige munt keert terug naar zijn “gebruikswaarde”: nagenoeg niets Diegenen die laatst overgeschakelen naar “beter” munten verliezen Verschuiving kapitaal  economische schade  Terugplooien van centraal bankieren  Aanpassingen van banken zelf  ! Bruuske ommekeer leidt tot een ravage

Closing Remark from Hayek “So long as we make use of bank credit as a means of furthering economic development we shall have to put up with the resulting trade cycles. If it were possible [...] to keep the total amount of bank deposits entirely stable, that would constitute the only means of getting rid of cyclical fluctuations. This seems to us purely utopian. [...] But even if we assume the fundamental possibility of this state of things, it remains very questionable whether many would wish to put it into effect if they were clear about its consequences. The stability of the economic system would be obtained at the price of curbing economic progress.” - Monetary Theory and the Trade Cycle, Prices and Production and Other Works, p. 103 – F.A. Hayek

Discussie

Hoe gaan we nu verder? Bank met minder gevaar voor een bank run Verander één van deze drie eigenschappen:  debt claim equity claim, like Money Market Mutual Fund  Aandelen in plaats van geldclaim  unconditional conditional redeemability, like a notice-of- withdrawal clause  default likely solvency assurances adequate capital diversified portfolio of safe assets extended liability for shareholders? clearinghouse certification