In beweging met type 2 diabetes Datum: 23/10/2008

Inhoud Inleiding & verantwoording Wat is type 2 diabetes Theorie Inleiding & verantwoording Wat is type 2 diabetes Gezondheidsvoordelen van bewegen Opdrachten -Pauze- In de praktijk Richtlijnen voor bewegen met type 2 diabetes Wat te doen bij complicaties -Einde-

Inleiding & verantwoording Achtergrond Maatschappelijke ontwikkeling gezondheidproblemen in relatie tot leefstijl en dan met name sport beschrijven

Inleiding & verantwoording Type 2 diabetes in cijfers 600000 mensen met diabetes 90 % daarvan type 2 diabetes Kwart miljoen heeft DM zonder het te weten Verdriedubbeling DM type 2 1972-2002

Inleiding & verantwoording Tegengaan gezondheidsproblemen Beschrijving maatschapplijke beweging van genezen naar preventie en vervolgens koppeling naar de beweegkuur.

Inleiding & verantwoording Doel cursus: Na deze cursus heeft de cursist inzicht in het werkingsmechanisme van type 2 diabetes, kent de richtlijnen bij het sporten met type 2 diabetes en kan deze richtlijnen toepassen in de praktijk.

Wat is type 2 diabetes? Complicaties na aanleiding van diabetes Coronaire hartziekten (CHZ) Retinopathie Perifere neuropathie Diabetische voet Autonome neuropathieorthostatische hypotensie

Wat is type 2 diabetes?

Wat is type 2 diabetes? Diagnose 5,6 mmol/l normaal Nuchter > 6,9 mmol/l DM 5,6-6,9 mmol/l gestoorde waarden 2-uurs waarde normaal <7,8 mmol/l 2-uurs waarde na Kh-belasting >11,0 mmol/l 2-uurs waarde 7,8-11,0 mmol/l gestoorde waarden

Behandeling Stabilisatie bloedglucosewaarden Leefstijladvies (bewegen, afvallen, gezonde voeding) Orale diabetesmedicatie Soms insuline

Gezondheidsvoordelen van bewegen Insulinegevoeligheid Verbeterd bloedlipidenprofiel Verlaagd lichaamsgewicht, vetpercentage Verlaging bloeddruk Verlaging gevoeligheid trombose Leg de relatie met verlaagde kans op hart- en vaatziekten

Gezondheidsvoordelen van bewegen Preventie of uitstellen lange termijn complicaties: Neuropathie Retinopathie Nefropathie Leg de relatie met verlaagde kans op hart- en vaatziekten

Gezondheidsvoordelen van bewegen Preventie ontwikkeling prediabetes naar diabetes: 31-63 procent

Opdracht 1 tot en met 6

Richtlijnen voor bewegen bij type 2 diabetes Nederlandse Norm voor Gezond Bewegen Meeste sporten zijn geschikt, maar wel screening en deskundige begeleiding Consequente uitoefening

Richtlijnen voor bewegen bij type 2 diabetes NNGB - jongeren < 18 jr: dagelijks 1 uur matig intensief (5-8 MET), min 2 keer per week gericht op verbeteren handhaven lichamelijke fitheid - volwassenen (18-55 jr): dagelijks 30 min matig intensief (4-6,5 MET), minimaal 5 dagen per week - ouderen (55 +): dagelijks 30 min matig intensief (3-5 MET), minimaal 5 dagen per week Fitnorm - minimaal 3 keer per week zwaar intensieve activiteit

Richtlijnen voor bewegen bij type 2 diabetes Combinorm - combinatie van NNGB en fitnorm, voldoen aan één van beide normen is voldoende Inactief - geen enkele dag tenminste 30 minuten matig intensief lichamelijk actief

Richtlijnen voor bewegen bij type 2 diabetes Wat is matig intensief? MET: METabolic equivalent 1 MET = 3,5 ml/O2/kg/minuut (niets doen op stoel) ACTIVITEIT MET-waarde Rust (liggen, zitten, ontspannen staan, eten,spreken) 1.0 Autorijden, piano spelen, computeren, typen 2.0 Wandelen 4 km/uur 3.0 Wandelen 5 km/uur 4.0 Fietsen 10-12 km/uur 5.0 Fietsen 16 km/uur 6.5 Zwemmen (crawl) 1 km/uur Zwemmen (crawl) 3 km/uur 20.0 Rennen/joggen 8.0

Richtlijnen voor bewegen bij type 2 diabetes Na het eten bewegen Cardiovasculair: 3-4 keer per week, 20-60 minuten, 50-60 % HRR Krachttraining: lagere weerstand (40-60 % 1RM), 1 set per grote spiergroep, min 2 keer per week Spreiding i.v.m. insulinefevoeligheid

Richtlijnen voor bewegen bij type 2 diabetes Aanhoudend kracht zetten, statische kracht, Valsalva Nefropathie, neuropathie Coördinatie, voeten Insuline meten (voor en na inspanning)

Richtlijnen voor bewegen bij type 2 diabetes Indicatie koolhydraatinname bij meting bloedglucose: Leg de relatie met verlaagde kans op hart- en vaatziekten

Wat te doen bij complicaties? Hypo en hyper Leg de relatie met verlaagde kans op hart- en vaatziekten

Wat te doen bij complicaties? Hypo en hyper Hypo < 4 mmol/l Hyper > 10 mmol/l Leg de relatie met verlaagde kans op hart- en vaatziekten

Wat te doen bij complicaties? Symptomen Hypo: zweten trillen duizeligheid plotseling wisselend humeur ongeconcentreerd zijn hoofdpijn moe hongerig huilen slaperig geïrriteerd Leg de relatie met verlaagde kans op hart- en vaatziekten

Wat te doen bij complicaties? Symptomen Hyper: veel plassen veel dorst hebben en houden vermoeidheid mogelijk plotselinge extreme humeurigheid gevoel van algehele malaise Leg de relatie met verlaagde kans op hart- en vaatziekten

Wat te doen bij complicaties? Hypo: 20 g koolhydraten, bij voorkeur vloeibaar, eventueel glucagon, medische assistentie inroepen Hyper: Veel drinken, medicatie aanpassen, minder eten voorafgaand aan inspanning Leg de relatie met verlaagde kans op hart- en vaatziekten

Opdracht 4 tot en met 7

Vragen?

NISB ontwikkelt de BeweegKuur met subsidie van het ministerie van VWS en in samenwerking met NHG, LVG, NVDA, KNGF, LHV, DVN, VSG en NDF.