Afname van een uitstrijkje ‘Sampling-advies’ Doelstelling: diagnostische waarde - betrouwbaarheid vals negatief - vals positief screeningsonderzoek

Afname van een uitstrijkje Achtergrond ‘Voorlopers van cervixkanker ontstaan vooral ter hoogte van de Transformatiezone (TZ), tussen meerlagig plaveiselcelepitheel en endocervicaal cilindrisch epitheel’

Afname van een uitstrijkje Achtergrond ‘De lokalisatie van de Transformatie-zone (TZ) verandert in de loop van het leven van de vrouw.’

Afname van een uitstrijkje Achtergrond a. ‘Prepubertair ligt de overgang tussen plaveiselcelepitheel en cilindrisch epitheel vlak bij het ostium externum’

Afname van een uitstrijkje Achtergrond b. ‘Tijdens de reproductieve periode kan een eversie optreden van het cilindrisch epitheel: fysiologisch ectropion’

Afname van een uitstrijkje Achtergrond c. ‘geleidelijk wordt het exocervicaal cilindrisch epitheel vervangen door metaplastisch plaveiselepitheel ’

Afname van een uitstrijkje Achtergrond ‘De functionele SCJ migreert bij toenemende leeftijd binnenwaarts.’

Afname van een uitstrijkje Achtergrond ‘d. Bij postmenopausale vrouwen bevindt deze junctie zich nagenoeg altijd in het endocervicaal kanaal.’

Afname van een uitstrijkje Achtergrond 'Bijna alle plaveiselcel-neoplasiën van de cervix ontstaan thv de functionele SCJ. De voorkeurslokalisatie van dysplasie komt overeen met de topografie van de TZ.’

Afname van een uitstrijkje Achtergrond Volgens diverse auteurs dient een adequaat uitstrijkje daarom naast plaveiselcellen ook metaplastische en/of cilindrische cellen te bevatten.

Afname van een uitstrijkje Factoren die de kwaliteit negatief beïnvloeden menstruatie (of andere bloeding) ontsteking/infectie (ernstige) atrofie (postmenopauze) zwangerschap en lactatie voorafgaand toucher

Afname van een uitstrijkje Factoren die de kwaliteit negatief beïnvloeden ontsmettingscrème, glijmiddel vaginale medicatie (< 48 u) vaginale douche (< 24 u) colposcopie met azijnzuur (< 24 u) uitstrijkje (< 3 maand) cervicale Hk (< 3 maand), Radiotherapie

Afname van een uitstrijkje Contra-indicaties Totale hysterectomie (behalve owv cervicale neoplasie) Macroscopische letsels (biopt)

Afname van een uitstrijkje: Techniek fase 1: voorbereiding klaarleggen van: specula draagglaasje(s) spatel + Cyto-brush of Cervex-brush handschoenen tampontang + gaasjes fixeerspray (verwijder stop en controleer !)

Afname van een uitstrijkje: Techniek fase 2: plaatsen van het speculum zonder glijmiddel (water) visualisatie van de cervix contact met cervix vermijden overtollig slijm, fluor of bloed afdeppen (niet wrijven!) ligging en aspect van TZ evalueren

Afname van een uitstrijkje: Techniek fase 3: afname van het uitstrijkje a. Cervex® - brush b. Aeyre-spatel + Cytobrush®

Afname van een uitstrijkje: Techniek fase 3: afname van het uitstrijkje a. Cervex® - brush

Afname van een uitstrijkje Techniek a. Cervex® - brush De middelste lange haren worden endocervicaal gebracht. De steel wordt enkele malen (5x) om z’n as gedraaid onder lichte druk.

Afname van een uitstrijkje Techniek a. Cervex® - brush De haren van één zijde worden in een rechtlijnige beweging uitgesmeerd op het draagglaasje. Vervolgens wordt de andere zijde op de zelfde manier afgestreken.

Afname van een uitstrijkje Techniek a. Cervex® - brush onmiddellijk fixeren!

Afname van een uitstrijkje Techniek fase 3: afname van het uitstrijkje b. Aeyre-spatel + Cytobrush®

Afname van een uitstrijkje Techniek b. Aeyre-spatel + Cytobrush® De spits van de Aeyre-spatel wordt thv het ostium gebracht en onder zachte druk wordt de ganse omtrek van de exocervix afgeschraapt.

Afname van een uitstrijkje Techniek b. Aeyre-spatel + Cytobrush® De Cytobrush® wordt voor tweederde in het endocervicaal kanaal gebracht en geroteerd over 90 - 180°.

Afname van een uitstrijkje Techniek b. Aeyre-spatel + Cytobrush® De Cytobrush® wordt afgerold over het buitenste derde van het draagglaasje.

Afname van een uitstrijkje Techniek b. Aeyre-spatel + Cytobrush® Het slijm op de Aeyre-spatel wordt in één beweging in een dunne laag afgestreken over het middelste derde van het draagglaasje.

Afname van een uitstrijkje Techniek b. Aeyre-spatel + Cytobrush® onmiddellijk fixeren!

Afname van een uitstrijkje Techniek Aanvraagformulier correct en volledig invullen !

Afname van een uitstrijkje Techniek a. Cervex® - brush vs b. Aeyre-spatel + Cytobrush®

Afname van een uitstrijkje Techniek Er is een lichte voorkeur voor Cervex® - brush

Afname van een uitstrijkje Techniek Voordelen Cervex® - brush eenvoud snelheid snellere fixatie (minder kans op uitdroging) minder kans op bloeding (zwangerschap, ectropion) dunne laag cytologie (Monolayer® )