Prijs 2005 van het Belgisch Instituut voor Openbare Financiën De productieve efficiëntie in de Belgische drinkwatervoorziening Kristof De Witte

Water als winstbron Cournot (1837)

Water als winstbron ↔ -Buenos Aires (Argentinië) -Cochabamba (Bolivië) -Manila (Filippijnen) -Cambodja -Guinea -Casablanca (Marokko) ↔

Incentieven in drinkwatersector Engeland en Wales Geprivatiseerde drinkwatersector (1989) - Privaat = minder overheid, marktfocus, aandelen verspreiden onder bevolking - Drinkwatersector = kapitaalkosten Natuurlijk monopolie = wettelijk, regionaal monopolie 3 regulators: o.a. Office of Water Services (OFWAT) → Price Cap = Retail Price Index – k-factor Effect van privatisering ? Margaret Tatcher (1989)

Incentieven in drinkwatersector Nederland 1995 doemscenario 1997 vrijwillige benchmarkoefening Benchmarking = vergelijken van huidige performantie met referentie - Openbaar maken van bedrijfsinfo - ‘Naming and shaming’ - Leren van de beste in klas Gevolg:- Efficiëntiestijging van 21 % (tussen 1997 – 2005) - Publieke drinkwatersector (2003)

Incentieven in drinkwatersector België Regionale bevoegdheid (1980) ↕ ‘ad hoc’ federaal prijzenbeleid Gemeentelijke verantwoordelijkheid - Gemeentelijke diensten - Autonome gemeentebedrijven - Intercommunales - Regionale Maatschappij (VMW en SWDE) - Concessies Wallonië: rationalisering ↔ Vlaanderen: - overlegorganen - benchmark (SVW, 2000) GEEN STRUCTURELE INCENTIEVEN Vlaanderen (2006)

Efficiëntiemeting Objectieve maatstaf : efficiëntiemeting Data Envelopment Analysis - Niet parametrisch: laat de data voor zich spreken - In de drinkwatersector Inputs: Kapitaal →lengte van het distributienet Arbeid →personeelsbestand Outputs: Volume verkocht drinkwater Aantal aansluitingen

Efficiëntiemeting I) Homogeniteit in de drinkwatersector Vergelijking per land → gemiddelde efficiëntiescores Homogene sector = hoger gemiddelde 1. België84 % 2. Nederland83 % 3. Engeland79 %

Efficiëntiemeting II) Beste incentief in de drinkwatersector Alle ondernemingen in één dataset: Niet-gewogen gemiddelde 1. Nederland 84 % 2. Engeland 75 % 3. België67 % Gewogen gemiddelde met aantal aansluitingen 1. Nederland 87 % 2. Engeland83 % 3. België48 %

Vaststellingen Vaststellingen voor Belgische drinkwaterbedrijven - Weinig efficiëntieverschil tussen Vlaanderen en Wallonië - Regionale bevoegdheid - Zelfde beheersstructuren - Lage score van SWDE (31%) - Vooral Nederlandse bedrijven als benchmark (2/3 gevallen) - Vooral kleinere Belgische bedrijven als ‘best practice’

Beleidsaanbevelingen Beleidsaanbevelingen voor ‘Belgische’ drinkwatersector 1. Verhoog de transparantie - bedrijfsspecifieke informatie → leer van elkaar 2. Prikkels tot efficiëntie → proces- en bedrijfsverbeteringen - benchmarking - regulator 3. Rationalisering van beheersstructuren - grotere drinkwaterbedrijven 4. Regionale prijsbevoegdheid