15 Rivieren en watervervuiling Eric Goyvaerts François Verspagen 15.1 Water is van levensbelang 15.2 Watervervuiling 15.3 Vervuiling van rivieren 15.4 Oorzaken van watervervuiling 15 Rivieren en watervervuiling

Waar vinden we de hoogste bevolkingsdichtheid? 15.1 Water is van levensbelang Meridiaan 1 Blz. 58 Waar vinden we de hoogste bevolkingsdichtheid? (aantal mensen / km2) rijst tarwe rivier Begroeiing Reliëf Bevolkingsdichtheid EGYPTE * water aanwezig * landbouw mogelijk

Drinkwater = basisbehoefte mensen 15.1 Water is van levensbelang Meridiaan 1 Blz. 58 Drinkwater = basisbehoefte mensen Zoetwatervoorraden Grondwater Oppervlaktewater

Spreiding waterhoeveelheden over de wereld 15.1 Water is van levensbelang Meridiaan 1 Blz. 58 Spreiding waterhoeveelheden over de wereld Zout water 97% Zoet water 2,5% zoetwatervoorraden Grondwater 30% Gletsjers poolijs 70%

Uit zeewater: alleen het water verdampt, zout blijft achter. 15.1 Water is van levensbelang Meridiaan 1 Blz. 58 15.1 Kringloop van het water Herkomst zoetwater: Uit zeewater: alleen het water verdampt, zout blijft achter.

- waar grondwater aan de oppervlakte komt 15.1 Water is van levensbelang Meridiaan 1 Blz. 58 15.1 Kringloop van het water Oppervlaktewater: - door neerslag - waar grondwater aan de oppervlakte komt

Insijpelend water op een ondoorlaatbare laag. 15.1 Water is van levensbelang Meridiaan 1 Blz. 58 Ondoorlaatbare gesteentelaag 15.1 Kringloop van het water Grondwater: Insijpelend water op een ondoorlaatbare laag.

Grootste gebruikers = grootste vervuilers 15.2 Watervervuiling Meridiaan 1 Blz. 58 Grootste gebruikers = grootste vervuilers Huishouden Industrie Landbouw Afvalwater met uitwerpselen, urine, etensresten, wasmiddelen,...

Grootste gebruikers = grootste vervuilers 15.2 Watervervuiling Meridiaan 1 Blz. 58 Grootste gebruikers = grootste vervuilers Huishouden Industrie Landbouw Afvalwater met minerale oliën, chemische producten, fosfaten, nitraten

Grootste gebruikers = grootste vervuilers 15.2 Watervervuiling Meridiaan 1 Blz. 58 Grootste gebruikers = grootste vervuilers Huishouden Industrie Landbouw Meststoffen en bestrijdingsmiddelen

15.3 Vervuiling van rivieren Meridiaan 1 Blz. 59 Sterk vervuilde stroombekkens IJzerbekken Scheldebekken

15.3 Vervuiling van rivieren Meridiaan 1 Blz. 59 Minder vervuiling in Wallonië Verklaring: Bevolking Metaalindustrie -minder inwoners -minder industrie -minder zure regen

15.3 Vervuiling van rivieren Meridiaan 1 Blz. 59 Vlaamse rivieren: i.v.m. waterkwaliteit en rivierbodems…: werk aan de winkel! 15.3 Watervervuiling Nete 15.4 Watervervuiling Dijle

15.4 Oorzaken watervervuiling Meridiaan 1 Blz. 59 15.4.1 Water en huishoudens Waterverbruik per dag: 110 liter per persoon! Waterverbruik per jaar: 40 150 liter

@ S.V.W.: Samenwerking Vlaams Water, de koepelorganisatie van de waterbedrijven in Vlaanderen.

15.4 Oorzaken watervervuiling Huishoudelijk afvalwater Meridiaan 1 Blz. 59 15.4.1 Water en huishoudens Huishoudelijk afvalwater nutriënten zuurstofbindende stoffen = voedingsstoffen voor planten = eiwitten, vetten, koolhydraten Enorme ontwikkeling waterplanten en algen

15.4 Oorzaken watervervuiling Rivier is biologisch dood! Meridiaan 1 Blz. 59 Rivier is biologisch dood! Zuurstofconcentratie daalt Waterplanten sterven af Water kleurt groen, waterplanten krijgen onvoldoende licht Enorme ontwikkeling waterplanten en algen

15.4 Oorzaken watervervuiling Meridiaan 1 Blz. 60 15.4.1 Water en huishoudens Verontreiniging door huishoudens afgenomen door: 15.16 Waterzuiveringsstation Zuivering afvalwater Scheiden hemelwater en afvalwater

Niet al het water dat we gebruiken moet drinkwater zijn!!! 15.4 Oorzaken watervervuiling Meridiaan 1 Blz. 60 15.4.1 Water en huishoudens Ons dagelijks waterverbruik: * Toiletspoeling (36%) * Persoonlijke hygiëne (33%) * Wassen van kleding (13%) * Vaatwas (7%) * Tuin (4%) * Schoonmaak (4%) * Voeding (3%) 47% vervangen door regenwater Voor toiletspoeling, afwas, schoonmaak enz. moeten we geen drinkbaar water gebruiken. Niet al het water dat we gebruiken moet drinkwater zijn!!!

15.4 Oorzaken watervervuiling = drinkwaterbesparing 51 liter/dag Meridiaan 1 Blz. 60 = drinkwaterbesparing 51 liter/dag 18 615 liter/jaar per persoon 15.4.1 Water en huishoudens gebruikt voor tuin, wc-spoeling, kuisen……. Geen scheiding: hemelwater gemengd met afvalwater = onbruikbaar! Scheiden hemelwater afvalwater

15.4 Oorzaken watervervuiling Meridiaan 1 Blz. 60 15.4.2 Water en landbouw Watertekort in droge streken Irrigeren= 15.6 15.7 = bevloeien van te droge gebieden

15.4 Oorzaken watervervuiling Meridiaan 1 Blz. 60 15.4.2 Water en landbouw Wateroverlast in laaggelegen landbouwgronden bijv. door slecht doorlaatbare kleibodem klei zand zandleem leem verweringsbodem 15.8 15.9 Draineren = te veel aan water afvoeren drainagebuizen

Irrigeren en watervervuiling 15.4 Oorzaken watervervuiling Meridiaan 1 Blz. 61 15.4.2 Water en landbouw Irrigeren en watervervuiling Irrigatiewater brengt nitraten en fosfaten in het grondwater

Draineren en watervervuiling mest 15.4 Oorzaken watervervuiling Meridiaan 1 Blz. 61 15.4.2 Water en landbouw Draineren en watervervuiling mest 15.10 Overbemesting brengt nitraten en fosfaten in grond- en oppervlaktewater overbemesting vervuiling afwateringskanalen 15.8

= vervuiling grond- en oppervlaktewater 15.4 Oorzaken watervervuiling Meridiaan 1 Blz. 61 15.4.2 Water en landbouw Overmatig gebruik van meststoffen chemicaliën 15.10 15.11 Pesticiden = vervuiling grond- en oppervlaktewater Gevolgen voor drinkwatervoorziening: Meststoffen en chemicaliën bevuilen drinkwater.

15.4 Oorzaken watervervuiling Kunnen niet zonder water! Meridiaan 1 Blz. 61 15.4.3 Water en industrie Handel- diensten Industrie Energieproducent Kunnen niet zonder water! 1 ton staal 290 ton water 1 ton papier 200 ton water

15.4 Oorzaken watervervuiling Meridiaan 1 Blz. 61 15.4.3 Water en industrie Grondstof: frisdrank, bieren,…

15.4 Oorzaken watervervuiling Meridiaan 1 Blz. 61 15.4.3 Water en industrie Spoelmiddel: bottelarij, schoonmaak,…

15.4 Oorzaken watervervuiling Meridiaan 1 Blz. 61 15.4.3 Water en industrie Oplosmiddel: verven, chemie,… 15.12 Chemische industrie

15.4 Oorzaken watervervuiling Meridiaan 1 Blz. 61 15.4.3 Water en industrie Koelmiddel: Staalfabriek, elektriciteitscentrale

15.4 Oorzaken watervervuiling Meridiaan 1 Blz. 61 15.4.3 Water en industrie Elektrische centrale: thermische verontreiniging Geloosd, opgewarmd koelwater laat de temperatuur van het rivierwater stijgen. 15.13 Kerncentrale Doel

15.4 Oorzaken watervervuiling Meridiaan 1 Blz. 62 15.4.4 Watervervuiling en gezondheid Zware belasting grond- en oppervlaktewater Chemicaliën herbiciden pesticiden Zware metalen kwik, lood, arseen, cadmium Nutriënten afval, ontlasting Ernstige gevolgen voor de voedselketen

2 1 3 4 15.4 Oorzaken watervervuiling Meridiaan 1 Blz. 62 15.4.4 Watervervuiling en gezondheid 2 3 1 4 1. Industrie produceert schadelijk stof (SS) 4. SS opgenomen door vissen 2-3. SS in lucht en afvalwater

2 1 5 7 3 6 7. SS via vis / vlees bij consument 15.4 Oorzaken watervervuiling Meridiaan 1 Blz. 62 15.4.4 Watervervuiling en gezondheid 2 1 5 7 3 6 5. SS via neerslag in bodem 7. SS via vis / vlees bij consument 6. SS via gras bij planteneters

15.4 Oorzaken watervervuiling Meridiaan 1 Blz. 62 15.4.4 Watervervuiling en gezondheid Vervuild water Ziekten bij mens en dier diarree huidirritatie ademhalingsproblemen

15.4 Oorzaken watervervuiling Invloed op gezondheid mensen Meridiaan 1 Blz. 62 15.4.4 Watervervuiling en gezondheid Vervuild water ziekteverwekkers bacteriëen virussen wormen biociden + herbiciden pesticiden Invloed op gezondheid mensen

15.4 Oorzaken watervervuiling Meridiaan 1 Blz. 62 15.4.4 Watervervuiling en gezondheid Vervuilers Invloeden Biociden zenuwstelsel, ademhaling, kankers, spijsvertering, erfelijkheid Nitraten spijsverteringskankers Zware metalen Arseen Lood Kwik leveraandoeningen, zenuwstelsel, bloedsomloop, kanker vermoeidheid, eetlust, bloedsomloop, nierontstekingen spraak- en gezichtsvermogen, verlamming, erfelijkheid

15.4 Oorzaken watervervuiling Meridiaan 1 Blz. 63 15.4.5 Waterzuivering 15.15 Vijzels 15.16 Waterzuiveringsstation 15.17 Bezinkingstank 15.18 Beluchting

Rivieren en watervervuiling 15 1. Kringloop van het water 2. Zuiver water is van levensbelang: drinkwater. We hebben grond- en oppervlaktewater 3. De grootste waterverbruikers en verontreinigers: huishoudens, landbouw en industrie. 4. De kwaliteit van oppervlaktewater verbetert, maar is nog steeds een zorgenkind. 5. Oorzaken van vervuiling van rivieren aangeven. 6. In de landbouw irrigeert men droge gebieden. Streken met wateroverlast kan men draineren. Irrigeren en draineren dragen bij tot watervervuiling.

Rivieren en watervervuiling 15 7. De industrie gebruikt water als koelmiddel, oplosmiddel, wasmiddel….. 8. Watervervuiling heeft invloed op de gezondheid. Oorzaken van watervervuiling opnoemen. Vervuilingsgraad van Vlaamse rivieren van een kaart aflezen. Respect opbrengen voor de waarde van zuiver water. grondwater oppervlaktewater irrigeren draineren zware metalen thermische verontreiniging herbiciden insecticiden biociden