Bang voor stoute beestjes: MRSA Dr. Johan Frans Klinisch Laboratorium Ipodium, 14-03-2009

“ZIEKENHUISBACTERIE” = MRSA? Serratia marcescens!

MRSA Methicilline Resistente Staphylococcus aureus mecA gen PBP 2a (lage affiniteit voor “methicilline”) Resistent aan bèta-lactam-antibiotica oxacilline, amoxicilline (+ clavulaanzuur), cefalosporines, meropenem, aztreonam <1% van de bevolking is gekoloniseerd met MRSA (1) bacteriën zijn aanwezig maar veroorzaken geen infectie (1) CDC, maart 2008

European Antimicrobial Resistance Surveillance System (EARSS) Invasive isolates

Waar zijn ze? Hospitaal Gemeenschap Patienten Zorgverstrekkers (1) Dragers grotere kans op infectie met “eigen” stam Zorgverstrekkers (1) 3-5%, vaak kortdurend Enkel belangrijk zo langdurige kolonisatie? Dermatitis “Cloud-adults”: chron. sinusitis of acute virale infectie Omgeving Patienten met MRSA in urine of wonden! Medische uitrusting (stethoscoop, cuff bloeddrukmeter, telefoon, …) Rol in transmissie??? Gemeenschap (1) Cookson B, Staff carriage of epidemic methicillin-resistant Staphylococcus aureus. J Clin Microbiol 1989 Jul;27(7): 1471-6.

Waar zijn ze? Hospitaal Gemeenschap HA-MRSA (heathcare-associated) Thuisverpleging, vreemd lichaam, … CA-MRSA (community-acquired) PA-MRSA (porc-acquired) AA-MRSA (animal-acquired) Ook PVL+

Incidentie: aantal nieuw ontdekte gevallen per maand Nosocomiaal: teruggevonden na >48u verblijf in het ziekenhuis Import: teruggevonden <48u verblijf in het ziekenhuis (bv. screening bij opname)

FLAT SCREEN, STEAK en MRSA? Problematiek van MRSA in de rusthuizen Op vraag van de Federale Overheidsdienst (FOD) Volksgezondheid, Veiligheid van de voedselketen en Leefmilieu en het Federaal platform Ziekenhuishygiëne voert het WIV momenteel in samenwerking met het referentielaboratorium voor MRSA (ULB, Erasmus, Brussel) een nationale MRSA enquête uit in Belgische rust- en verzorgingstehuizen. In deze studie wordt het dragerschap van MRSA nagegaan in een representatief staal van 60 RVT’s van alle RVT’s in België (totaal aantal=985). Op dit moment werden 2701 bewoners van 55 RVT’s onderzocht. De voorlopige resultaten van deze studie bevestigen een sterke toename van het MRSA probleem in de RVT’s. Het nationale prevalentiecijfer van MRSA-dragerschap in de rust-en verzorgingstehuizen wordt op dit moment geschat op 18,9% (95% betrouwbaarheidsinterval 16,3% tot 21,5%). M.a.w. bijna één RVT-bewoner op 5 is drager van MRSA (in de neus, keel of klinische stalen zoals wonden). Dat is 3 tot 4 maal hoger dan wat in 1997 en 2000 werd vastgesteld door het Huisartsenresearch centrum van de KULeuven en het WIV in een twintigtal Vlaamse RVT’s, waar het prevalentiecijfer rond de 5% lag. http://www.iph.fgov.be/nsih/download/27052005_mrsa_presmrsaMRS_nl.pdf

CA-MRSA België: sinds 2002 (“community-acquired”) (Hyper)virulent Panton Valentine Leucocidine factor jonge patiënten zonder bijzondere medische antecedenten voornamelijk geassocieerd met huidinfectie van het type furunkel, abces, cellulitis Contact: sportclubs, scholen! ernstige necrotiserende pneumonie R/ nooit bèta-lactams! Cfr. antibiogram (vaak ook fusidinezuur resistent) herontdekking “oude AB”: Dalacin/ Bactrim/ Vibratab etterevacuatie www.cdc.gov/ncidod/dhqp/ar_mrsa_ca_clinicians.html#10 www.mrsa.be

LINEZOLID (Zyvoxid) Nieuwste redmiddel “ziekenhuisbacterie” voorheen enkel vancomycine IV (nefrotoxisch) zeer breed grampositief spectrum Oxazilidone (bacteriostatisch) (Pfizer) IV/PO 600mg/12u (geen dosisaanpassing nierinsufficiëntie) Terugbetalingscriteria (kost: 131,64 EUR/dag) Ernstige bijwerkingen (dosis en duurdependent): Beenmergdepressie (reversiebel) thrombopenie anemie leucopenie Perifere neuropathie (irreversiebel) vitaminesupplementen? HA: nauwe controle bloedbeeld!

PREVENTIE: SEARCH AND DESTROY Wisser neus: 78-85% (selectieve kweek) + keel: 86% + perineum (en lies): 98% Standaardvoorzorgen + bijkomend isolatie Dekolonisatie: Wassen met chloorhexidine Bactroban neuszalf Mupirocine high-level resistentie (1-2%) Orophar spray of parels 6x/dag

WIE?

GeneXpert Technology (Cepheid) “Sample in, Answer out” TAT < 60 min, all inclusive Biohazard Detection System United States Postal Service Anthrax testing in mail sorting facilities Klinisch MRSA (Imelda) 28,80 EUR reagenskost Enterovirus 67,70 EUR reagenskost Tumordetectie peroperatief http://www.cepheid.com/mrsa/video.html

COMMUNICATIE www.belgianinfectioncontrolsociety.be

Enkele redenen om geen handhygiëne te doen Risico-activiteiten voor overdracht Arts zijn (versus verpleegkundige) Man zijn (versus vrouw) Hoge activiteitsindex Huidirritatie door desinfectantia Werken in een reanimatieafdeling Handschoenen dragen Werken op weekdagen (versus WE) Geen rolmodel Pittet D et al. Annals Intern Med 1999; 130:126

SMEEKBEDE VAN DE ZIEKENHUISHYGIENIST 2009 Alcohol handontsmetting! Korte mouwen Geen horloges of ringen Das uit (strik mag…)