4-4-2017 Depressiepreventie via nieuwe media: Aansluiten bij de belevingswereld van jongeren Debbie van der Linden MSc Dr. Simone Onrust Met dank aan Drs. Rianne van der Zanden, Dr. Jeannet Kramer, Dr. Brigitte Boon, Merel Haverman MSc, Geke Romijn MSc Ik ben Debbie van der Linden en ik werk bij het Trimbos-instituut als junior wetenschappelijk medewerker binnen het programma Psychische Gezondheid Jeugd. Ik vervang Simone Onrust, zij is programmahoofd van het Programma Psychische Gezondheid Jeugd. Daarnaast wil ik Rianne, Jeannet, Brigitte, Merel en Geke bedanken voor hun input voor deze presentatie in de vorm van sheets en informatie.

Overzicht Depressiepreventie bij jongeren Online Depressiepreventie 4-4-2017 Depressiepreventie bij jongeren Online Depressiepreventie Gripopjedip.nl Boostyourmood.nl Happyles.nl Conclusie & afsluiting Nu eerst een overzicht van de presentatie. Ten eerste zal ik ingaan op de prevalentie van depressie bij jongeren en op het belang en het bereik van depressiepreventie. Vervolgens zal ik ingaan op online depressiepreventie en ter illustratie zal ik drie online interventies bespreken; Gripopjedip online, Boostyourmood en Happyles. Daarna een conclusie en afsluiting.

Depressie bij jongeren 4-4-2017 50.000 jongeren met depressieve stoornis (1 op de 22 jongeren) (Verhulst et al., 1997) 300.000 jongeren met een subklinische depressie (1 op de 5 jongeren) (Meijer et al., 2006) Per jaar hebben zo'n 50.000 jongeren, 1 op de 22 jongeren, een depressie. En in een reguliere week geeft zo'n 300.000 jongeren aan dat zij de afgelopen twee weken een klinisch relevant verhoogd niveau van depressieve klachten hebben gehad.

Depressie bij jongeren 4-4-2017 Samenhangende problemen: schoolverzuim en schooluitval problemen in het sociale contact overmatig alcoholgebruik suïcide(pogingen) Negatieve prognose: 70% kans op nieuwe episode in komende 5 jaar Eerste depressieve episode veelal in adolescentie of jongvolwassenheid Zowel een klinische als een subklinische depressie brengen significant lijden met zich mee en deze klachten gaan samen met schoolverzuim, schooluitval, sociale problemen, overmatig alcoholgebruik en suïcidegedachten en -pogingen.

Preventie van depressie 4-4-2017 Jongeren bij uitstek doelgroep voor preventie Meta-analyse (Horowitz, 2006) laat zien dat preventie van depressie effectief is Jongeren zijn daarom bij uitstek de doelgroep als het gaat om het voorkomen van depressie. Ook blijkt uit een meta-analyse dat het mogelijk is om depressie te voorkomen bij jongeren en volwassenen die reeds subklinische depressieklachten hebben.

Bereik depressiepreventie 4-4-2017 Bereik volwassenen ongeveer 1% Bereik jongeren vermoedelijk nog lager Meijer et al. (2006). Gezond verstand. Evidence-based preventie van psychische stoornissen. Bilthoven: RIVM. Maar het bereik van interventies voor depressiepreventie is laag. Met face-to-face depressiepreventie onder volwassenen van 18 tot 65 jaar worden jaarlijks slechts 4000 mensen bereikt. Dit is ongeveer 1% van de ruim 350.000 mensen die, op basis van incidentiecijfers uit de NEMESIS studie, jaarlijks een depressie ontwikkelen. Het bereik van face-to-face depressiepreventie onder jongeren is vermoedelijk nog lager.

Bereik depressiepreventie 4-4-2017 Barrières naar zorg onder jongeren problemen zelf willen oplossen ontkenning of onderschatting problemen moeite om over persoonlijke problemen te praten schaamte gebrek aan vertrouwen in hulpverlening angst voor stigmatisering psychische problemen bij adolescenten door huisarts vaak niet herkend Vanheusden, K. (2008). Mental health problems and barriers to service use in Dutch young adults. Rotterdam: Optima Grafische Communicatie Zwaanswijk, M. (2005). Pathways to care. Help-seeking for child and adolescent mental health problems. Utrecht: NIVEL. Psychologische barrières (Vanheusden, 2008): % · Ik wilde de problemen zelf oplossen 91,6 · Ik dacht dat de problemen vanzelf weg zouden gaan 72,7 · Ik dacht niet dat de problemen serieus waren 70,6 · Ik vond het moeilijk om over persoonlijke problemen te praten 62 · Ik dacht dat hulp zoeken een teken van zwakte was 39,9 · Ik dacht niet dat behandeling zou helpen 39,2 · Ik was bang voor wat mensen zouden denken als ik hulp zou zoeken 32,2 Slechts tussen de 15 en 25% van de jongeren die bij de huisarts komt én zelf psychische problemen rapporteert, wordt als zodanig herkend door de huisarts (Zwaanswijk, 2005).

Depressiepreventie via internet 4-4-2017 Percentage jongeren dat thuis toegang heeft tot internet gestegen tot bijna 100% Meta-analyse (Riper et al., 2007) laat zien dat online interventies effectief zijn: effect behandelinterventies d =0,66 effect preventieve interventies d =0,55 Hoog bereik online depressiepreventie (de Jonge & Ruiter, 2009) Het mag algemeen bekend zijn dat jongeren zich veel op internet bevinden. Een manier om meer jongeren met psychische klachten te bereiken, lijkt dan ook mogelijk met online hulpverlening. Online hulpverlening kan een aantal van eerdergenoemde barrieres wegnemen door anonimiteit en locatie. Bovendien blijkt uit een recente meta-analyse uit 2007 dat online interventies over het algemeen effectief zijn met een effectgrootte van 0,66 voor behandelinterventies en een effectgrootte van 0,55 voor preventieve interventies. Dit duidt op klinisch relevante middelgrote effecten.

Gripopjedip Online 4-4-2017 De website Gripopjedip online is een voorbeeld van depressiepreventie via internet.

Gripopjedip Online 4-4-2017 Organisatie Rianne van der Zanden (Trimbos-instituut) Rob Gerrits (Dimence) Saskia de Gijsel & Simone Sas (De Jutters) Aukjen Niewijk & Renske Visscher (Altrecht) Webbouwer Ipportunities Onderzoek Jeannet Kramer (Trimbos-instituut) De organisatie van Gripopjedip Online is in handen van vier organisaties: Het Trimbos-instituut en drie ggz-instellingen, namelijk Dimence, De Jutters en Altrecht. Inmiddels zijn er 9 andere ggz-instellingen aangehaakt die ook de online groepscursus uitvoeren, maar de primaire organisatie ligt bij bovengenoemde instellingen. Momenteel wordt er een effectonderzoek uitgevoerd naar Gripopjedip waarbij Jeannet Kramer de inhoudelijk onderzoeker is en Rianne van der Zanden zorg draagt voor de projectorganisatie.

Gripopjedip online: overzicht 4-4-2017 Gebaseerd op face-to face groepscursus Grip op je Dip (afgeleid van de 'Coping with Depression Course' van Lewinsohn). In 2003 ontwikkeld door het Trimbos-instituut, de Jutters, Riagg IJsselland (Dimence), Altrecht (Indigo) en Korrelatie. Gebruiksvriendelijkheid getest i.s.m. jongeren. Medio 2004 - 2005 website www.gripopjedip.nl gelanceerd en procesevaluatie (van der Zanden e.a., 2005). Maart 2008: Gripopjedip Online als 'theoretisch goed onderbouwd' opgenomen in databank Effectieve Interventies van het Nji. Een mijlpaal. 2008-2009: Mentaal Vitaal: deelproject = genereren extra cursusaanbod op www.gripopjedip.nl Eind 2007 - lopend: RCT naar Gripopjedip Online Eind 2009: Univé Paludanus Prijs Gripopjedip Online is een van de eerste online interventies die in 2004 online is gezet. Deze sheet is bedoeld om te laten zien wat er allemaal nodig is om een website te ontwikkelen, te implementeren en hiervan een evidence based aanbod te maken. Het gaat om een continu proces van verbetering en vernieuwing. Eind 2009 zijn de inspanningen van de vier organisaties die Gripopjedip hebben ontwikkeld, beloond met de Univé Paludanus Prijs. In het kader van deze prijs is ook een filmpje gemaakt over Gripopjedip online.

Grip op je dip online: winnaar Paludanus Prijs 4-4-2017 Grip op je dip online: winnaar Paludanus Prijs Ik wil jullie graag twee stukjes laten zien uit dit filmpje. 2.46 - 5.46 (3 minuten)  het eerste stukje gaat over de ontwikkeling van de website en inhoud van de online groepscursus (Saskia en IPP) 7.30 - 9.13 (1 ¾ minuut)  In het tweede stukje komt een meisje aan het woord die de groepscursus van Gripopjedip heeft gevolgd en vertelt Rianne van der Zanden het een en ander over de organisatie van Gripopjedip. Rianne is ook contactpersoon als u meer informatie wilt over Gripopjedip. Later meer daarover. NB 5-6 minuten mee bezig

Gripopjedip: online interventie 4-4-2017 Website E-mail service Online groepscursus in chatbox Gripopjedip Online bestaat dus uit drie onderdelen: ten eerste een website waar je veel informatie kan vinden over depressie en tips van ggz-professionals en ook van jongeren zelf over hoe je een depressieve bui kan voorkomen of hoe je uit een dip kan komen als je er in zit. Ten tweede een e-mailservice en ten derde een online groepscursus in chatbox. Over dit laatste onderdeel ga ik nu meer vertellen.

Gripopjedip groepscursus 4-4-2017 Aanmelding Aanmelding en contacten volledig gedigitaliseerd. Aanmeldvragenlijst: CES-d (Bouma et al., 1997) open vragen voor goede inschatting aard & ernst v.d. klachten MINI-Plus bij suïciderisico of vermoeden ernstige depressie Bij hoog suïciderisico of ernstige depressie: jongere doorverwezen naar huisarts Jongeren die toegelaten zijn, krijgen inloggegevens CES-d gevalideerde vragenlijst om symptomen van depressie te meten MINI-Plus is een diagnostisch interview. Jongeren die een hoog suïciderisico hebben, worden doorverwezen naar de huisarts.

Gripopjedip online: groepscursus Ingelogd: Rob Crazy(T) Dippie (T) Brad (T) Vlinder (T) LoveU (T) Gripopjedip BIJEENKOMST 1: JOUW STEMMING LEZEN TER VOORBEREIDING Grofweg bestaat je persoonlijkheid uit 3 delen: Rob: Hoi welkom Crazy: Hoi Dippie: Hoi Vlinder: Ben een beetje laat LoveU: Ff w88! Rob: Vandaag gaan we het hebben over je gevoelens, je gedachten en de dingen die je doet . Fijn dat jullie je huiswerk hebben gedaan. Laten we beginnen met de eerste oefening Brad: hoi ik ben er ook! 1e oefening is ok! Dippie: Ik begreep het verschil tussen gevoelens en gedachten niet zo goed Vlinder: ik ook niet! Rob: Kan iemand dat uitleggen aan Vlinder en Dippie? LoveU: Nou, ik kwam erachter dat wat ik denk eerst komt en daarna een gevoel. Heel goed LoveU, Brad wat had jij? Verzend Beieindig chatsessie Snelteksten 4-4-2017 Zes chatsessies van 1,5 uur op een vast tijdstip Er kan buiten dit vaste tijdstip niet ingelogd worden op de chatbox Huiswerk wordt gemaild na elke sessie Huiswerk moet ingeleverd worden voor de volgende sessie Max. 6 deelnemers per online groepscursus Twee begeleiders per groepscursus is aan te raden. Op deze sheet zie je hoe de chatbox van de online groepscursus eruit ziet. In het linkergedeelte wordt gechat, in het middelste gedeelte komt de theorie en oefeningen te staan en rechts zie je wie er ingelogd is. De chatbegeleider heeft een andere kleur als de cursisten. Onderaan kunnen berichtjes getypt worden en smileys toegevoegd.

Gripopjedip groepscursus 4-4-2017 Inhoud 6 chatsessies (1,5 uur per keer) Jouw stemming Je stemming en je gedachten Denkpatronen achterhalen Leuke activiteiten Anders leren denken De toekomst Huiswerkopdrachten Dappere Dadenlijst Stemmingsmeter Leuke activiteitenlijst GGG-schema's (Gebeurtenis Gedachte Gevoel) In de chatsessies wordt vooral gefocust op het achterhalen van negatieve denkpatronen en automatische negatieve gedachten. Als jongeren deze negatieve gedachten herkennen, kunnen negatieve gedachten uitgedaagd worden en veranderd in gedachten die hen helpen zichzelf en hun omgeving positiever te beoordelen. Daarnaast is er aandacht voor de activiteiten die jongeren doen in hun dagelijkse leven en wordt gekeken hoe jongeren het aantal leuke activiteiten dat zij doen, kunnen verhogen. Ook de huiswerkopdrachten zijn gericht op het inzicht krijgen in de eigen stemming, wat hun stemming beïnvloedt en hoe zij zelf hun stemming positiever kunnen maken. Werkt deze cursus? Daarom doen we effectonderzoek.

Gripopjedip effectonderzoek 4-4-2017 Effecten op… Depressieve klachten (CES-D)? Ervaren controle (Mastery)? Angstklachten (HADS-A)? Twee gerandomiseerde groepen Direct online groepscursus Wachtlijst N=240 jongeren nodig (120 jongeren per groep). Drie meetmomenten: Bij aanmelding Drie maanden later Zes maanden later Naar de online groepscursus van Gripopjedip wordt momenteel onderzoek gedaan. Er wordt onderzocht of de cursus zorgt voor een afname van depressieve klachten, leidt tot meer ervaren controle en een afname van angstklachten. Er zijn twee groepen jongeren die met elkaar vergeleken worden: één groep start direct met de cursus en één groep jongeren start drie maanden later met de online cursus. Elke jongere die zich aanmeldt voor het onderzoek naar Gripopjedip, heeft eveneveel kans op direct starten als op de wachtlijstconditie. In totaal zijn er 240 jongeren nodig om significante klinische effecten te kunnen vinden en er zijn drie meetmomenten: bij aanmelding, na drie maanden en na zes maanden.

Gripopjedip effectonderzoek 4-4-2017 Voorlopige resultaten: juni 2008 – sept 2009 (15 maanden) Randomisatie (N=191) N=95 experimentele conditie (online groepscursus) N=96 controle conditie (wachtlijst) Respons t0: 100% t1: 77.7% Definitieve resultaten in januari 2011

Gripopjedip effectonderzoek 4-4-2017 Voorlopige resultaten sept 2009 Kenmerken geïncludeerde jongeren Leeftijd: M = 20 jaar (sd=2.8) Sekse: 85% vrouw 15% man Opleidingsniveau: 52% hoogopgeleid 48% lager opgeleid Age of onset depressieve klachten: M = 14.8 jaar

Gripopjedip effectonderzoek 4-4-2017 Between group differences at post-test: t(164)=3.6, p<.001, dif d = 0.63 Op deze sheet is te zien dat jongeren die de online cursus hebben gevolgd na drie maanden een grotere daling in depressieve klachten laten zien dan de jongeren die op de wachtlijst staan. Het gaat om een effectgrootte van 0,63, een middelgroot klinisch effect en zeer significant. Hierbij wel de aantekening dat dit de voorlopige resultaten zijn uit september 2009. Op dit moment worden de analyses gedaan op alle data die zijn verzameld en ik mag al zeggen dat de eerste analyses van deze gegevens er ook veelbelovend uitzien, maar deze resultaten zullen officieel in januari 2011 naar buiten worden gebracht. Copyright: Rianne van der Zanden

Tussentijdse conclusie (1) 4-4-2017 Hoger bereik door online depressiepreventie: anonimiteit en locatie Toch veel jongeren niet bereikt: jongeren die hun problemen ontkennen, onderschatten, zelf op willen lossen Positive framing Jongeren die geen negatieve hulpbehoefte hebben, worden niet bereikt met een probleemgerichte website en een groepscursus met begeleiding. Positive framing biedt mogelijk een uitkomst voor deze jongeren. Positive framing betekent dat de winst die te behalen valt met een interventie, wordt benadrukt.

Projectteam Trimbos-instituut Positive framing 4-4-2017 Oftewel: Boost Your Mood Projectteam Trimbos-instituut Brigitte Boon, Merel Haverman, Debbie van der Linden, Jolanda Lourens, Jorne Grolleman, Linda Bolier Webbouwer & vormgever NR6 Boostyourmood.nl is gebaseerd op positieve psychologie en positive framing. De positieve psychologie stelt zich de vraag waardoor mensen zich gelukkig voelen. Bij positive framing ga je uit van de ‘winst’ die er valt te behalen door deelname aan een interventie. Je voorkomt bijvoorbeeld niet alleen een depressie, de winst is ook dat je er lekkerder door in je vel gaat zitten en je meer vertrouwen in jezelf en je omgeving krijgt. Door deze positieve doelen op de voorgrond te plaatsen, bereik je waarschijnlijk een andere groep jongeren, mogelijk een groep jongeren met lichtere maar wel significante problemen.

Doel en doelgroep 4-4-2017 Doel De psychische gezondheid van jongeren in het algemeen te ondersteunen en wil zelfmanagement versterken als er sprake is van lichte psychische problemen. Doelgroepen Jongeren van 16-22 jaar in het algemeen Jongeren met beginnende psychische problemen Jongeren die in een transitie- of anderzins moeilijke situatie zitten Voor deze groep jongeren is de website Boostyourmood ontwikkeld. Doel van deze website is de psychische gezondheid van jongeren te ondersteunen en het zelfmanagement van deze jongeren te versterken als er sprake is van lichte psychische problemen. Boostyourmood richt zich dus op alle jongeren in de leeftijd van 16 tot en met 22 jaar, jongeren met beginnende psychische problemen en jongeren die in een moeilijke situatie zitten.

Ontwikkeling & onderzoek Literatuuronderzoek (evidence, best practices) Doelgroep interviewen Analyse van andere websites (nationaal & internationaal) Persona’s creëren Design, logo en naam checken bij de doelgroep Gebruiksvriendelijkheid testen bij de doelgroep Gerandomiseerd effectonderzoek Implementatie Oké, dan heb je dus een doel en een doelgroep. Maar waar baseer je je interventie op? Eerst hebben we literatuuronderzoek gedaan; daarnaast is de doelgroep geïnterviewd en is gekeken naar de informatie en vormgeving van andere websites nationaal en internationaal. Vervolgens zijn er een paar versies gemaakt voor het design het logo en de naam van de website en deze zijn weer voorgelegd aan de doelgroep. Erg nuttig, want zelf gingen we voor een logo in MTV style, maar de jongeren gingen eerder voor een wat blijer en huppeliger logo. Kom ik straks nog op terug. Na de fase waarin de website is gebouwd, is een gebruiksvriendelijkheidstest gedaan, ook door de doelgroep. Momenteel is de website bijna klaar en hebben we een aanvraag ingediend voor een effectonderzoek. Als de oefeningen op de website effectief blijken te zijn, volgt de implementatie en wordt de website breed toegankelijk, maar dit duurt dus waarschijnlijk nog een paar jaar. Nu wachten we in spanning of we subsidie krijgen om effectonderzoek te doen.

Literatuuronderzoek Eerst is dus literatuuronderzoek gedaan, zowel in de populair-wetenschappelijke literatuur als in de meer gedistingeerde wetenschappelijke literatuur.

Zes Thema’s POSITIEVE GEVOELENS DENKEN EN VOELEN GRIP OP JE LEVEN MISSIE EN DOELEN HIER EN NU POSITIEVE RELATIES Op basis van het literatuuronderzoek kwamen zes thema's naar voren die van belang zijn voor een goede psychische condite, namelijk positieve gevoelens, de link tussen denken en voelen kunnen leggen, grip op je leven hebben, een missie hebben en daar doelen uit af kunnen leiden, aandacht hebebn voor het Hier en Nu en het hebben van positieve relaties zijn belangrijke voorspellers voor psychische welzijn.

Interviews met de doelgroep ‘Problemen hebben' is negatief: ‘Je hebt een psychiater nodig‘ Benadruk positieve uitkomsten: ‘Lekker in je vel zitten‘ Je praat niet over problemen, al helemaal niet met je ouders Internet wordt veel gebruikt om informatie en hulp te zoeken over psychische problemen Tegelijkertijd zijn er groepsinterviews geweest met jongeren. Hier kwamen een aantal interessante en belangrijk punten uit naar voren, waaronder degenen die hier op de sheet staan. Het mag duidelijk zijn dat de toon van de website nogal belangrijk is. Je moet het niet over problemen of klachten hebben, dan moet je naar de psychiater. Wel zitten jongeren soms ‘minder lekker in hun veel’ en dan wil je graag weer zo snel mogelijk ‘lekker in je vel gaan zitten’. Daarnaast geven jongeren aan dat ze niet over problemen willen praten, ze zien dat al snel als zeuren of zijn bang dat anderen zullen vinden dat ze zeuren. Wel fijn om te weten is dat jongeren informatie over psychische problemen wel zoeken op internet; ze zijn dus niet alleen maar bezig met hyves en msnen als ze op internet zitten. Op basis van de interviews met de doelgroep en op basis van het literatuuronderzoek is dus de website gemaakt....

Homepage (1) 4-4-2017 En dit is een screenshot van de homepage van de website. Ik ga jullie nu door de homepage heen loodsen. Bovenaan zie je het logo van boostyourmood met de slogan liever lekker in je vel. Direct daaronder staat schreeuw wat je voelt, hier kunnen jongeren direct hun positieve of negatieve gevoel kwijt. In het midden staan ingangen naar boosters die ik straks uitgebreider bespreken. Onderaan kunnen jongeren direct starten met een booster. Een booster is een oefening die jongeren kunnen doen om hun psychische gezondheid te verbeteren.

Homepage (2) 4-4-2017 In het midden staan drie ingangen naar boosters. De eerste ingang is de ‘ik voel me’ ingang aan de linkerkant. Je kan hier op een foto klikken waaronder vervelende gevoelens staat zoals 'onzeker' verveeld of piekeren.

Ingang: ik voel me… 4-4-2017 Op de vervolgpagina staat dan een kort verhaaltje die jongeren zelf hebben ingestuurd met daaronder wat tips en een vraag. Na antwoord te hebben gegeven op de vraag, krijgt de jongere een selectie van bijpassende boosters te zien.

Homepage (2) 4-4-2017 Een andere manier om bij boosters terecht te komen die bij jou passen, is via de ‘ik wil’ ingang in het midden. Deze ingang is bedoeld voor jongeren die al weten wat zij willen bereiken, bijvoorbeeld meer ‘zelfvertrouwen’, ‘rust’ of ‘goede vrienden’. 31 31

Ingang: ik wil… 4-4-2017 De termen aan de linkerkant kunnen naar het midden worden gesleept. Er ontstaat dan een ‘mood cloud’ die verschillende doelen bevat om na te streven. Op basis van deze mood-cloud worden bijbehorende boosters geselecteerd en gepresenteerd aan de jongere. Jongeren kunnen dan een booster kiezen en daarmee aan de slag gaan.

Homepage (2) 4-4-2017 De derde ingang is een zelftestje over de behoeftes van de jongere. Op basis daarvan wordt ook weer een boosterselectie gemaakt die past bij de antwoorden die de jongere heeft gegeven. 33 33

3 positieve Quickbooster: drie positieve dingen 1.0-1 dingen Schrijf hieronder op wat er gisteren allemaal goed is gegaan. En wat jouw bijdrage daaraan is geweest. Trek hiervoor ongeveer 10 minuten uit. Dit geeft je een goed gevoel! Voorbeeld  Gisteren 1 Positieve gebeurtenis Wat is mijn eigen bijdrage geweest? 2 3 Hoe ziet zo’n booster er dan uit? Op deze sheet kun je een voorbeeld zien van een quickbooster. Hier kan de jongeren drie positieve dingen opschrijven die hem of haar gisteren zijn overkomen en de jongere kan er ook zijn eigen bijdrage bij aangeven. Het kan gaan om grote dingen, bijvoorbeeld dat je jarig was en leuke cadeaus hebt gekregen (je eigen bijdrage kan dan zijn dat je aardig bent voor anderen en dat zij daarom jou leuke cadeaus geven) of om kleine dingen (zoals een compliment over je nieuwe schoenen, dan is je eigen bijdrage dat je je best hebt gedaan om er leuk uit te zien en dan is het fijn dat dat opvalt). Een quickbooster kan je dus in korte tijd doen en geeft direct een positief gevoel. Een gewone booster kost wat meer tijd. Daarvan ga ik nu een voorbeeld laten zien. Ga verder

doen Booster: maak iemand blij Waarom? 6.1 Ga verder booster: meer leuke dingen doen Meer leuke dingen doen 2. Kiezen 3. Aanvullen 1. Beginnen 2. Aanvullen 3. Echt doen 4. Klaar Waarom? Soms plan je je dag vol moet dingen die je moet doen. Hoe? Inplannen en doen van leuke activiteiten. Effect? Genieten van je leuke activiteiten. Iets meer weten? Print Mail een vriend(in) Theorie & onderzoek Booster toevoegen aan My Mood Booster: maak iemand blij Waarom? Je wil meer voor een ander betekenen Hoe? Je gaat iemand -om wie je geeft- blij maken Effect? Iets aardigs doen voor een ander, geeft een goed gevoel! De komende week ga je leuke activiteiten doen. Wat leuk is, verschilt van persoon tot persoon De een gaat graag de stad in met een vriend(in), de ander heeft plezier in gitaar spelen. Hieronder geven we je een aantal suggesties. Kies een of meer manieren die jou het meest aanspreken. Muziek maken Voetballen Uit eten gaan Naar de sauna gaan Een wandeling maken Naar een goede film kijken Met een vriend afspreken Leuke kleren dragen Je kamer veranderen Een boek of tijdschrift lezen Muziek maken Naar de sauna gaan Uit eten gaan Mijn activiteiten Als je een booster aanklikt, krijg je het waarom, hoe, en effect van de booster te zien. Deze booster heet ‘maak iemand blij’ en doe je omdat je meer voor een ander wil betekenen en omdat iets aardigs doen een goed gevoel geeft, niet alleen voor de ander, maar ook voor jezelf. Flash animatie: slepen/selecteren van activiteiten naar mijn activiteiten. (geen trechter) Skip intro Flash animatie. Waarom, hoe en effect komen in beeld. 35

booster: maak iemand blij 6.1 Ga verder booster: maak iemand blij 2. Kiezen 3. Aanvullen 1. Beginnen 2. Doen 3. Echt doen 4. Klaar Maak iemand blij Waarom? Iets meer voor een ander willen betekenen. Hoe? Investeren in je relaties. Effect? Iets aardigs doen voor een ander, geeft een goed gevoel! Iets meer weten? Print Mail een vriend(in) Theorie & onderzoek Booster toevoegen aan My Mood De komende week ga je tijd maken voor iemand om wie je geeft. Investeren in een relatie kan op veel manieren. Hieronder geven vind je een aantal suggesties. Kies een of meer manieren die jou aanspreken. Activiteiten voor of met iemand anders: Met iemand afspreken Iemand bellen Iemand verrassen Iemand laten weten dat je aan hem/haar denkt Iemand een handje helpen Iemand smsen Iemand een brief schrijven Iemand een compliment geven Mijn activiteiten Bovenaan zie je vier tabbladen: ‘beginnen’, ‘doen’, ‘echt doen’ en ‘klaar’. Dit is de standaard opbouw van alle boosters, lekker actief geformuleerd. In deze booster begin je met het selecteren van activiteiten die je leuk vindt om te doen voor iemand anders. Je kan ook direct een e-card sturen, dat is een link naar een quickbooster. Als je op ‘ga verder’ klikt, kom je bij het volgende tabblad, ‘doen’. Nu alvast ff iemand blij maken met een e-card ? Flash animatie: slepen/selecteren van activiteiten.

booster: maak iemand blij 6.1 Ga verder booster: maak iemand blij 2. Kiezen 3. Aanvullen 1. Beginnen 2. Doen 3. Echt doen 4. Klaar Maak iemand blij Waarom? Iets meer voor een ander willen betekenen. Hoe? Investeren in je relaties. Effect? Iets aardigs doen voor een ander, geeft een goed gevoel! Iets meer weten? Print Mail een vriend(in) Theorie & onderzoek Booster toevoegen aan My Mood Weet je zelf nog één of meer dingen die je voor iemand kan doen? Voeg deze activiteit(en) dan toe.. Mijn activiteiten Iemand bellen Iemand laten weten dat je aan hem/haar denkt Iemand verrassen Iemand een kaartje sturen Na invullen nieuwe activiteit wordt de activiteit toegevoegd aan Mijn activiteiten. Hier kan je zelf nog activiteiten toevoegen.

booster: maak iemand blij 6.1 Ga verder booster: maak iemand blij 2. Kiezen 3. Aanvullen 1. Beginnen 2. Doen 3. Echt doen 4. Klaar Maak iemand blij Waarom? Iets meer voor een ander willen betekenen. Hoe? Investeren in je relaties. Effect? Iets aardigs doen voor een ander, geeft een goed gevoel! Iets meer weten? Print Mail een vriend(in) Theorie & onderzoek Booster toevoegen aan My Mood Ga deze week aan de slag met jouw activiteiten! Maak een planning. Dan is de kans groter dat je je activiteiten ook echt uitvoert. Het belangrijkste is dat je de tijd voor iemand neemt. En dat je ervan geniet om iets voor een ander te doen. Mijn actieplan voor komende week: Mijn activiteiten Vrij 5/5 Za 6/5 Zo 7/5 Ma 8/5 Di 9/5 Wo 10/5 Do 11/5 Wie , Waar, Wanneer? Iemand bellen Iemand laten weten dat je aan hem/haar denkt Iemand verrassen Iemand een kaartje sturen i In het tabblad ‘echt doen’ vul je in wanneer je welke activiteit wilt gaan doen en kun je rechts nog specifieke opmerkingen toevoegen. Als je een planning maakt, is de kans groter dat je het ook echt uitvoert.

booster: maak iemand blij 6.1 Ga verder booster: maak iemand blij 2. Kiezen 3. Aanvullen 1. Beginnen 2. Doen 3. Echt doen 4. Klaar Maak iemand blij Waarom? Iets meer voor een ander willen betekenen. Hoe? Investeren in je relaties. Effect? Iets aardigs doen voor een ander, geeft een goed gevoel! Iets meer weten? Print Mail een vriend(in) Theorie & onderzoek Booster toevoegen aan My Mood De door jou geplande activiteiten vind je terug in je weekplanner in 'my mood'. Hier kun je afvinken welke activiteit(en) je gedaan hebt. Ook kun je hier invullen hoe je je iedere dag voelt.   Ga elke dag even naar 'my mood' om je activiteitenoverzicht te updaten! Of maak aan het eind van de week een update. Opslaan in My Mood Wat is dit? Mijn boosters Bij ‘klaar’ kun je ervoor kiezen om je ingevulde booster op te slaan in ‘my mood’. My mood is je persoonlijke omgeving. Jongeren hoeven dus van tevoren niet een persoonlijk profiel aan te maken als ze de oefeningen willen doen alleen als ze op willen slaan en terug willen zien wat ze gedaan hebben, hoeven ze een My Mood aan te maken. Ze kunnen ook direct een nieuwe booster aanklikken onder ‘kies zelf ‘ns een booster!’.

doen booster: meer leuke dingen doen 2. Kiezen 3. Aanvullen 1.1 booster: meer leuke dingen doen Meer leuke dingen doen 2. Kiezen 3. Aanvullen 1. Beginnen 2. Aanvullen 3. Echt doen 4. Klaar Waarom? Soms plan je je dag vol moet dingen die je moet doen. Hoe? Inplannen en doen van leuke activiteiten. Effect? Genieten van je leuke activiteiten. Iets meer weten? Print Mail een vriend(in) Theorie & onderzoek Booster toevoegen aan My Mood feedback Let op: de gegevens van de booster waar je mee bezig bent, zijn nog niet opgeslagen in my mood. Als je nu start met een andere booster gaan je ingevulde gegevens verloren. Weet je zeker dat je nu met een andere booster verder wilt gaan? 4-4-2017 Je kunt aan het einde van de week invullen welke leuke activiteiten je op welke dag hebt gedaan. Ook kun je invullen hoe je je iedere dag voelde. Je kunt een cijfer geven van 1 tot 10 (1=helemaal niet goed, 10=heel goed). Je ziet dan of je je beter voelt als je meer leuke activiteiten doet. Nee Ja Opslaan in My Mood Wat is dit? Mijn boosters Als een jongere niet eerst op ‘opslaan in my mood’ klikt, maar direct door wil gaan naar een volgende booster, dan verschijnt dit schermpje. terug

BYM trailer 4-4-2017 Dat was BoostyourMood! Nu wil ik jullie graag de trailer van Boostyourmood laten zien, het promo-filmpje. Als we kunnen gaan starten met het effectonderzoek naar Boostyourmood, wordt dit filmpje gebruikt bij de werving en verspreid via YouTube.

Tussentijdse conclusie (2) 4-4-2017 Depressiepreventie via internet neemt voor veel jongeren barrieres weg door anonimiteit en locatie. Positive framing en positieve doelen motiveert (een andere groep) jongeren om actief aan de slag te gaan om hun psychische conditie te verbeteren Dan heb je nog... jongeren met depressieve klachten die niet actief op zoek gaan of aan de slag gaan om hun psychische conditie te verbeteren. Ik heb nu twee online interventies met jullie besproken die waarschijnlijk verschillende groepen jongeren met depressieve klachten kunnen bereiken. Een derde online interventie richt zich op jongeren die niet zelf actief op zoek gaan naar tips en trics om zich lekkerder in hun vel te gaan voelen. Uit onderzoek blijkt namelijk dat jongeren met een lager opleidingsniveau en jongere adolescenten minder vaak zelf op zoek gaan naar informatie en hulp. Bovendien zijn de bestaande interventies voornamelijk geschikt voor hoger opgeleide jongeren en voor jongeren die al wat ouder zijn.

4-4-2017 Daarom is Happyles ontwikkeld. Dit is een screenshot van de homepage.

Happyles 4-4-2017 Projectteam Trimbos-instituut Rianne van der Zanden, Clary van der Veen, Ferry Goossens, Geke Romijn, Debbie van der Linden Webbouwer Ipportunities Happyles is ontwikkeld door het Trimbos-instituut in samenwerking met Ipportunities, vier MBO's en twee middelbare scholen.

Happyles 4-4-2017 School-based e-learning programma ter bevordering van geluk en psychische gezondheid. Doelgroep Jongeren van 16-25 jaar die een MBO opleiding volgen Jongeren van 13-17 jaar die op het voortgezet onderwijs zitten Bereiken van doelgroep door stepped care aanbod universele & geïndiceerde preventie Happyles heeft tot doel om het psychosociaal welbevinden van jongeren te bevorderen en daarmee de kans op depressie bij jongeren te verkleinen. Er zijn twee versies van Happyles gemaakt: één versie voor jongeren van 16 tot en met 25 jaar die een MBO opleiding volgen en één versie voor jongeren van 13 tot en met 17 jaar die op het voortgezet onderwijs zitten. Happyles bestaat uit een universeel deel namelijk klassikale online lessen, en een geïndiceerd deel, namelijk een online groepscursus in een chatbox.

Happyles Happyles bestaat uit 3 onderdelen: 4-4-2017 Happyles bestaat uit 3 onderdelen: Screening & Advies (Happylestest) Twee e-learning lessen over geluk Begeleide chatcursus Aan het begin van de e-learning lessen vullen jongeren de Happylestest in en krijgen feedback of zij aangeven dat ze lekker in hun vel zitten, minder lekker in hun vel zitten of echt niet lekker in hun vel zitten. Daarnaast krijgen zij een kort advies dat het handig is om over hun gevoel te praten en om de chatcursus te volgen, onderdeel 3 van Happyles. Met de lessen willen we inhoud bieden die voor elke leerling relevant is, dus niet alleen voor jongeren met depressieve klachten. Daarom heeft de lessenserie een positieve insteek, namelijk geluk. Het gaat in de lessen dus niet over depressie. Dit doen we omdat veel jongeren hun somberheidsklachten niet associëren of niet willen associëren met depressie. Bovendien wordt de term 'depressie' al snel als iets heel zwaars opgevat en dat is niet de bedoeling als je dit wil voorkomen en dus te maken hebt met jongeren die nog geen depressie hebben ontwikkeld. Jongeren die minder lekker in hun vel zitten kunnen deelnemen aan een begeleide chatcursus waarover straks meer.

Happyles: Screening & Advies 4-4-2017 Jongeren vullen de Happylestest in. welbevinden vragenlijst & CES-d geluksscore ipv depressiescore N.a.v. hun Happylestest score krijgen zij… geautomatiseerde feedback & advies verwijzing naar de chatcursus (of andere hulp indien dit nodig lijkt) Hoe hoger de score op de happylestest hoe lekkerder jongeren in hun vel zitten. Jongeren kunnen drie soorten feedback krijgen, namelijk dat ze aangeven lekker in hun vel te zitten, minder lekker in hun vel zitten of echt niet lekker in hun vel zitten. Ze krijgen een daarbij passend kort advies om over hun gevoel te praten, de chatcursus van Happyles te volgen of naar hun huisarts te gaan. Het advies is voor de jongeren zelf en zij bepalen ook zelf wat zij met het advies doen.

Happyles 1 Part 1 CHILL-OUT DOSSIER Leuke dingen doen Filmpje Wat maakt jou happy? Quizzz Filmpje De lessen kunnen op een flexibele manier gemaakt worden. Jongeren kunnen zelf kiezen in welke volgorde zij de onderdelen gaan maken. De lessen zijn interactief met filmpjes, vragen, stellingen, grafieken, sleepoefeningen en typoefeningen.

Happyles 1 Part 2 CHILL-OUT DOSSIER De 3 G's Spiraal Wat helpt? Quizzz Dit is het tweede hoofdscherm behorende bij de eerste Happyles. Hier komen jongeren vanzelf terecht als ze alle opdrachten uit Happyles 1 Part 1 hebben gemaakt. In totaal doen jongeren dus 11 korte opdrachtjes in de eerste Happyles. De eerste Happyles gaat vooral in op de samenhang tussen wat je denkt, doet en wat je voelt. In de filmpjes komen echte jongeren aan het woord die vertellen over dingen die ze ook echt hebben meegemaakt, positieve en minder positieve gebeurtenissen, gedachten en gevoelens, dat zorgt voor een mooie balans. Filmpje Merel & Samira

Happyles: Chatcursus 4-4-2017 Positieve psychologie & cognitieve gedragstherapie Online groepscursus (6 jongeren) in een chatbox Zes wekelijkse bijeenkomsten van 1,5 uur Begeleid door ggz professional Tussen de bijeenkomsten door doen jongeren zelfstandig oefeningen De groepscursus van happyles lijkt qua inhoud op de groepscursus van Gripopjedip. Verschil met de groepscursus van Gripopjedip Online is de hoeveelheid huiswerk die gegeven wordt en de onderbouwing vanuit de positieve psychologie is een aanvulling. Verder is de cursus visueler gemaakt door in de cursus filmpjes te gebruiken, veel met plaatjes, foto's en voorbeelden te werken en het middelste scherm van de chatbox interactief te maken, clickable.

Foute conclusies trekken 3. Denkfouten Zwart-wit denken Foute conclusies trekken Denken in termen van 'moeten' en 'niet mogen' Dit is een van de schermen die gebruikt kan worden in de chatcursus, over denkfouten. Op de plaatjes kan geklikt worden en dan komt er meer uitleg. Iets je persoonlijk aantrekken

Happyles: Stand van zaken 4-4-2017 Happyles 16-25 Voor jongeren van 16-25 jaar op het MBO Lessen geëvalueerd in januari-augustus 2010 Wordt momenteel aangepast naar aanleiding van evaluatiebevindingen Happyles 13-17 Voor jongeren van 13-17 jaar in het voortgezet onderwijs (vmbo, havo, vwo) In ontwikkeling Lessen starten in februari 2011 www.happyles.nl beschikbaar vanaf januari 2011 De e-learning lessen voor jongeren in het MBO zijn dit jaar uitgevoerd en geëvalueerd op vier MBO's. Op basis daarvan worden de lessen nu aangepast. Jongeren vonden bijvoorbeeld dat er teveel herhaling zat in de lessen. In februari 2011 starten de e-learning lessen voor jongeren van 13 tot en met 17 jaar op middelbare scholen en zullen ook enkele chatcursussen plaatsvinden en vanaf januari 2011 is de website te bezoeken.

Conclusie Bijna alle jongeren maken veelvuldig gebruik van internet. 4-4-2017 Bijna alle jongeren maken veelvuldig gebruik van internet. Internet biedt een goede mogelijkheid om informatie en hulp te bieden bij psychische problemen. Om jongeren met psychische problemen te bereiken, is het belangrijk aan te sluiten bij hun belevingswereld. Jongeren zijn niet allemaal hetzelfde, willen niet op dezelfde manier aangesproken worden (ook als ze één ding gemeen hebben, bijv. dat ze depressieve klachten hebben). Voor jongeren met depressieve klachten zijn meerdere interventies gewenst: Tone of voice Inhoud Vormgeving Duur Aanbiedingsvorm Online & face-to-face interventies Dit waren drie online interventies. Momenteel zijn er ook nog ontwikkelingen om via de mobiele telefoon en op de I pod interventieapplicaties te maken, maar dat is weer een mooi onderwerp voor een volgende presentatie. Hierbij de conclusies met betrekking tot deze presentatie: (voorlezen)

Gripopjedip Online & Happyles.nl 4-4-2017 Bedankt voor uw aandacht - Meer informatie? Debbie van der Linden dlinden@trimbos.nl Gripopjedip Online & Happyles.nl Rianne van der Zanden rzanden@trimbos.nl Boostyourmood.nl Merel Haverman mhaverman@trimbos.nl