Ecologische bodemtypologie 04/04/2017 Ecologische bodemtypologie Rolf Kemmers, Rein de Waal, Bas van Delft

Klassieke bodemtypologie Klassieke bodemkaarten geven actuele toestand vaak niet goed weer Bodemtypen zijn onvoldoende onderscheidend voor standplaatstypering Grondwatertrappen geven alleen kwantitatieve informatie Waterkwaliteit bepalend voor standplaats (raakvlak ecohydrologie)

Ecologische bodemtypologie - concept 04/04/2017 Fysiologisch: Beschikbaarheid (N, P) Aeratie Vochttekort Toxiciteit VEGETATIE AFHANKELIJKE FACTOREN cm Decompositie processen 20 40 HUMUS- Operationele Standplaatsfactoren BODEM Conditionele Standplaatsfactoren KLIMAAT Meteorologische processen o TOPOGRAFIE Geo(morfo)logische processen HYDROLOGIE Hydrologische processen MOEDERMATERIAAL Fys.-chem. processen Fysisch/chemisch: Voorraden (N, P) ZNC Vochtleverantie ONAFHANKELIJKE FACTOREN In the ecological soil classification the theory of Jenny has an important role KLIK As the basis of the ecosystem we have independent factors like Climate, Topography, Hydrology and Parent material Vegetation and humus are considered as dependent factors, that depend on the independent factors. They can change when independent factors are altered, for example if hydrology changes due to drainage. There is also a feedback from the vegetation towards the humus profile due to differences in composition and input of litter. The composition depends on the plant species and the input depends on primary production and the part o fthe profile where inputs takes place. In a forest, litter falls on top of the soil, where in a grassland, dead roots are an important source of dead organic matter. The humus and parent material together are considered as the soil, the humus form characterises the humus properties of the soil Witin the ecosystem we recognise two groups of site factors, Conditional factors that describe physical and chemical properties of the soil, and operational factors that represent properties that affect physiological processes of the plants.

Ecologische bodemtypologie - definities Ecologische bodemtypering: Classificatie van bodems op basis van primaire en secundaire ecosysteemfactoren Ecologische bodemkartering: Verzamelen en vlakdekkend vastleggen van bodeminformatie ten behoeve van toepassing in natuurbeheer en -ontwikkeling

Ecologische bodemtypologie - definities Systeemanalyse: identificatie van processen en het functioneren van het systeem Patroonanalyse: het vastleggen van de ruimtelijke verspreiding van sleutelfactoren en doelvariabelen

Ecologische bodemtypologie - definities Fysiografische factoren = primaire (onafhankelijke) factoren klimaat, topografie, hydrologie, moedermateriaal Fysiografische eenheden moedermateriaal + topografie Fysiotoop moedermateriaal + topografie + hydrologie landschappelijke samenhang (bron, beekdal, helling) punt, lijn, vlak

Ecologische bodemtypologie - definities Conditionele factoren (toestandvariabelen) bepalend voor activiteit bodemorganismen en plantengroei zuur-basentoestand, voedingstoestand, vochttoestand, redoxtoestand, temperatuur gebufferd Operationele factoren (fluxen, beschikbaarheid) fysiologie vocht, voedingsstoffen, toxische stoffen

Ecologische bodemtypologie - Gereedschapskist Afhankelijk van de vraag: Functie-verandering, -consolidering, -afweging Fysiografische eenheden Bodem/Gt Watertypen Humusprofiel

Fysiografische eenheden Toepassing II III VIII I IV V VI VII Inventarisatie humusprofielen Fysiografische eenheden Humusprofiel Moedermateriaal plaggen Bouwvoor Inventarisatie traditionele bodem Gt GD Waterkwantiteit Waterkwaliteit Inventarisatie watertypen Landbouw gebieden Natuurgebieden Potentiele vegetatie Actuele vegetatie

Raamwerk ecologische bodemtypologie Hiërarchisch stelsel van factoren 8 Fysiografische eenheden aggregatie van kaarteenheden naar moedermateriaal, topografie en hydrologie Fysiotopen homogeen ten aanzien van primaire factoren Humusvormen actuele toestand van de standplaats