prof.dr. Lucas C.P.M. Meijs Strategic Philanthropy Over de rol van de beroepskracht en de vrijwilliger in de pedagogische civil society: over meerwaarde èn grenzen. Wat zijn de maatschappelijke tendensen? Wat komt er allemaal op het bordje van burgers en organisaties? Kun je een civil society wel ‘van bovenaf’ organiseren? prof.dr. Lucas C.P.M. Meijs Strategic Philanthropy @LucasMeijs (zelf) @Msc_sustainable (master rsm)

Pedagogische civil society RMO / De Winter Tussen gezin en formele hulpverlening bevindt zich ‘the village’ Publieke ruimte waarin andere volwassenen en peers mee-opvoeden Gaat uit van positief jeugdbeleid ipv risico profielen Crisis = handelingsverlegenheid Vermeend gebrek aan professionaliteit Vermeend gebrek aan titel Oplossing = Vrijwilligerswerk formele titel inhoudelijke begrenzing of back up

Stand vrijwillige inzet Tussen 30 tot 40% van 18+ doet vrijwilligerswerk, met een gemiddelde van tussen de 4 en 5 uur per week, per vrijwilliger, ongeveer even veel mannen als vrouwen, gemiddeld ouder, hoger opgeleid, blanker, drukker, ´rijker´ en meer in dorpen. LAGE SCHATTING 4.000.000 vrijwilligers 200 uur per jaar Ongeveer 500.000 FTE Deze slide gebruik ik nu al bijna 20 jaar Kwantitatief is er niet veel veranderd Kwalitatief / organisatorisch is er veel veranderd 3

Nieuwe vormen van vrijwilligerswerk … De explicitering van het eigen belang van de vrijwilliger De opkomst van ‘episodisch’, ‘derde partij’, en ‘geleid’ vrijwilligerswerk Duurzaamheid perspectief op vrijwillige energie als ‘olie’, ‘vissen’ en ‘zonne-energie’ als gedeelde hulpbron van de samenleving De zoektocht naar re-embedding: functioneel organiseren, normatief forceren en vertrouwd vragen

Nieuwe vormen van vrijwilligersmanagement… WERVING Intern Extern PLAATSING mutual support (bv sportvereniging) service delivery / campaigning Werknemers-vrijwilligerswerk Service learning Maatschappelijke stage Vrijwilligers-centrale Laluz / Cares

Drie doelstellingen Drie organisaties Drie x civil society ….

Drie typen Civil Society OVERHEID Politieke actie / burger-participatie? Sociale cohesie Campaigning (ngo) Service (npo) Mutual (mso) MARKT CIVIL SOCIETY Van Tulder / Meijs WMO

Civil Society is dynamiek! MADD Mothers Against Drunk Drivers Candy Lynne Lightner 1980 Heel effectief in fondsenwerving voor anti-dronken rijden industrie Privaat geld voor publieke boetes DAMM Drivers against MADD methods Tegen de Anti dronken rijden industrie Drunks Against Mad Mothers Vrouwen moeten achter het aanrecht

De waarde van vrijwilligerswerk

Vijf keer waarde Economische waarde Individuele waarde Wat zou dit nu in euro’s waard zijn? Individuele waarde Wat heeft de vrijwilliger eraan? Client waarde vrijwilligerswerk Wat maakt het uit voor de cliënt dat het vrijwilligerswerk is? Samenlevingswaarde Wat is de extra waarde voor de samenleving? Legitimiteit Het effect van individuele (h)erkenning van de doelgroep omdat er vrijwilligers zijn?

Client waarde vrijwilliger versus beroepskracht Professionaliteit V < B Altruïsme V > B Afstand Vrijwilliger dichtbij Ervaringsdeskundigheid Vrijwilliger hoger Betrouwbaarheid Commitment <-> baan Geheimhouding Roddel <-> dossier Macht Beroepskracht

STAAT / OVERHEID HONGER BEDRIJVEN / MARKT CIVIL SOCIETY SOLIDARITEIT / PUBLIEK - RECHT - BURGERS HONGER SOLIDARITEIT / OVERDRACHT BURGERS / HUISHOUDENS KOOPKRACHT PARTICULIER - GUNST - DOELGROEP BEDRIJVEN / MARKT CIVIL SOCIETY

Van indirecte naar directe solidariteit Indirecte en directe solidariteit zijn geen communicerende vaten. Waar overheid terug trekt stapt samenleving niet altijd in want mensen kiezen zelf Directe solidariteit kan wellicht het fundament onder solidariteit verstevigen omdat het de ervaring weer terug brengt.

Afwegingen rond solidariteit Dimensie Motief Positief Negatief IDENTITEIT Diversiteit Vergroot interdependentie Vermindert identificatie met de ander Gelijkheid Vergroot identificatie met de ander Leidt tot individualisme en dwang BELANGEN Eigen belang Leidt tot productiviteit en zet mensen in beweging Vergroot individualisme Publiek belang Maakt collectiviteit mogelijk Kracht van individu wordt ontkracht KENNIS Wel weten Kennis is noodzakelijke voorwaarde solidariteit De wil om alles te weten ondergraaft solidariteit Niet weten Onwetendheid en anonimiteit kunnen de band met onbekende versterken In moderne tijden vormt mystiek/onwetendheid geen legitieme basis ORGANISATIE Overheid “De blauwe enveloppe” is de meeste efficiënte manier voor het organiseren van solidariteit De manier waarop de overheid indirecte solidariteit organiseert holt solidariteit als waarde uit Samenleving Directe solidariteit is krachtiger dan indirecte solidariteit. Bovendien: bevorderlijk als waarde Directe solidariteit is inefficiënt en heeft vaak een uitsluitende werking (microsamenlevingen)

Drie vragen… Wat zijn de maatschappelijke tendensen? De vorm van vrijwilligerswerk en het –management verandert, het potentieel niet Wat komt er allemaal op het bordje van burgers en organisaties? ALLES, alleen de vorm verandert naar directe solidariteit Kun je een civil society wel ‘van bovenaf’ organiseren? LOL, dat zouden ze wel willen in Rusland, Tunesië, etc.